< Matthew 26 >
1 And it happened, when Jesus had finished all these words, that he said to his disciples,
A gdy Jezus dokończył tych wszystkich mów, powiedział do swoich uczniów:
2 "You know that after two days the Passover is coming, and the Son of Man will be delivered up to be crucified."
Wiecie, że za dwa dni będzie Pascha, a Syn Człowieczy zostanie wydany na ukrzyżowanie.
3 Then the chief priests and the scribes and the elders of the people gathered together in the court of the high priest, who was called Caiaphas.
Wtedy to naczelni kapłani, uczeni w Piśmie i starsi ludu zebrali się na dziedzińcu najwyższego kapłana, zwanego Kajfaszem;
4 They took counsel together that they might take Jesus by deceit, and kill him.
I naradzali się, jak by podstępnie schwytać i zabić Jezusa.
5 But they said, "Not during the feast, lest a riot occur among the people."
Lecz mówili: Nie w święto, aby nie wywołać rozruchu wśród ludu.
6 Now when Jesus was in Bethany, in the house of Simon the leper,
A gdy Jezus był w Betanii, w domu Szymona Trędowatego;
7 a woman came to him having an alabaster jar of very expensive ointment, and she poured it on his head as he sat at the table.
Przyszła do niego kobieta, która miała alabastrowe naczynie bardzo drogiego olejku, i wylała go na jego głowę, gdy siedział przy stole.
8 But when the disciples saw this, they were indignant, saying, "Why this waste?
Widząc to, jego uczniowie oburzyli się i powiedzieli: I na cóż to marnotrawstwo?
9 For this ointment might have been sold for much, and given to the poor."
Przecież można było ten olejek drogo sprzedać, a [pieniądze] rozdać ubogim.
10 However, knowing this, Jesus said to them, "Why do you trouble the woman? Because she has done a good work for me.
Gdy Jezus to zauważył, powiedział im: Dlaczego sprawiacie przykrość tej kobiecie? Przecież dobry uczynek spełniła wobec mnie.
11 For you always have the poor with you; but you do not always have me.
Ubogich bowiem zawsze macie u siebie, ale mnie nie zawsze mieć będziecie.
12 For in pouring this ointment on my body, she did it to prepare me for burial.
Bo ona, wylewając ten olejek na moje ciało, zrobiła to, aby przygotować mnie na mój pogrzeb.
13 Truly I tell you, wherever this gospel is preached in the whole world, what this woman has done will also be spoken of as a memorial of her."
Zaprawdę powiadam wam: Gdziekolwiek po całym świecie będzie głoszona ta ewangelia, będzie się też opowiadać na jej pamiątkę to, co zrobiła.
14 Then one of the twelve, who was called Judas Iscariot, went to the chief priests,
Wtedy jeden z dwunastu, zwany Judaszem Iskariotą, poszedł do naczelnych kapłanów;
15 and said, "What are you willing to give me, that I should deliver him to you?" They weighed out for him thirty pieces of silver.
I powiedział: Co chcecie mi dać, a ja wam go wydam. A oni wyznaczyli mu trzydzieści srebrników.
16 From that time he sought opportunity to betray him.
I odtąd szukał sposobności, aby go wydać.
17 Now on the first day of unleavened bread, the disciples came to Jesus, saying, "Where do you want us to prepare for you to eat the Passover?"
W pierwszy dzień Przaśników uczniowie podeszli do Jezusa i zapytali go: Gdzie chcesz, abyśmy przygotowali ci Paschę do spożycia?
18 He said, "Go into the city to a certain person, and tell him, 'The Teacher says, "My time is near. I will keep the Passover at your house with my disciples."'"
A on odpowiedział: Idźcie do miasta, do pewnego [człowieka] i powiedzcie mu: Nauczyciel mówi: Mój czas jest bliski; u ciebie będę obchodził Paschę z moimi uczniami.
19 The disciples did as Jesus commanded them, and they prepared the Passover.
Uczniowie zrobili tak, jak im nakazał Jezus, i przygotowali Paschę.
20 Now when evening had come, he was reclining at the table with the twelve.
Kiedy nastał wieczór, usiadł [za stołem] z dwunastoma.
21 As they were eating, he said, "Truly I tell you that one of you will betray me."
A gdy jedli, powiedział: Zaprawdę powiadam wam, że jeden z was mnie wyda.
22 And they were greatly distressed, and each one began to ask him, "It is not me, is it, Lord?"
I bardzo zasmuceni zaczęli pytać jeden po drugim: Czy to ja, Panie?
23 He answered, "He who dipped his hand with me in the dish, the same will betray me.
A on odpowiedział: Ten, który macza ze mną rękę w misie, on mnie wyda.
24 The Son of Man goes, even as it is written of him, but woe to that man through whom the Son of Man is betrayed. It would be better for that man if he had not been born."
Syn Człowieczy odchodzi, jak jest o nim napisane, ale biada człowiekowi, przez którego Syn Człowieczy będzie wydany! Lepiej byłoby dla tego człowieka, aby się nie urodził.
25 Judas, who betrayed him, answered, "It is not me, is it, Rabbi?" He said to him, "You said it."
Wtedy Judasz, który go zdradził, zapytał: Czy to ja, Mistrzu? Odpowiedział mu: Ty [sam to] powiedziałeś.
26 As they were eating, Jesus took bread, gave thanks for it, and broke it. He gave to the disciples, and said, "Take, eat; this is my body."
A gdy jedli, Jezus wziął chleb, pobłogosławił, połamał i dał uczniom, mówiąc: Bierzcie, jedzcie, to jest moje ciało.
27 He took a cup, gave thanks, and gave to them, saying, "All of you drink it,
Potem wziął kielich, złożył dziękczynienie i dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy;
28 for this is my blood of the new covenant, which is poured out for many for the forgiveness of sins.
To bowiem jest moja krew nowego testamentu, która wylewa się za wielu na przebaczenie grzechów.
29 But I tell you that I will not drink of this fruit of the vine from now on, until that day when I drink it anew with you in my Father's Kingdom."
Ale mówię wam: Odtąd nie będę pił z tego owocu winorośli aż do dnia, gdy go będę pił z wami nowy w królestwie mego Ojca.
30 When they had sung the hymn, they went out to the Mount of Olives.
A gdy zaśpiewali hymn, wyszli ku Górze Oliwnej.
31 Then Jesus said to them, "All of you will be made to stumble because of me tonight, for it is written, 'I will strike the shepherd, and the sheep of the flock will be scattered.'
Wtedy Jezus powiedział do nich: Wy wszyscy zgorszycie się z mojego powodu tej nocy. Jest bowiem napisane: Uderzę pasterza i rozproszą się owce stada.
32 But after I am raised up, I will go before you into Galilee."
Lecz gdy zmartwychwstanę, udam się do Galilei przed wami.
33 But Peter answered him, "Even if all will be made to stumble because of you, I will never be made to stumble."
A Piotr odezwał się do niego: Choćby się wszyscy zgorszyli z twojego powodu, ja się nigdy nie zgorszę.
34 Jesus said to him, "Truly I tell you that tonight, before the rooster crows, you will deny me three times."
Powiedział mu Jezus: Zaprawdę powiadam ci, że tej nocy, zanim kogut zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz.
35 Peter said to him, "Even if I must die with you, I will not deny you." All of the disciples also said likewise.
Odpowiedział mu Piotr: Choćbym miał z tobą umrzeć, nie wyprę się ciebie. Podobnie mówili wszyscy uczniowie.
36 Then Jesus came with them to a place called Gethsemane, and said to his disciples, "Sit here, while I go there and pray."
Wtedy Jezus przyszedł z nimi na miejsce zwane Getsemani i powiedział do uczniów: Siądźcie tu, a ja tymczasem odejdę tam i będę się modlił.
37 He took with him Peter and the two sons of Zebedee, and began to be sorrowful and severely troubled.
A wziąwszy ze sobą Piotra i dwóch synów Zebedeusza, zaczął się smucić i odczuwać udrękę.
38 Then he said to them, "My soul is exceedingly sorrowful, even to death. Stay here, and watch with me."
Wtedy [Jezus] powiedział do nich: Smutna jest moja dusza aż do śmierci. Zostańcie tu i czuwajcie ze mną.
39 He went forward a little, fell on his face, and prayed, saying, "My Father, if it is possible, let this cup pass away from me; nevertheless, not what I desire, but what you desire."
A odszedłszy trochę dalej, upadł na twarz i modlił się, mówiąc: Mój Ojcze, jeśli to możliwe, niech mnie ominie ten kielich. Jednak [niech się stanie] nie jak ja chcę, ale jak ty.
40 He came to the disciples, and found them sleeping, and said to Peter, "What, could you not watch with me for one hour?
Potem przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących, i powiedział do Piotra: Czy nie mogliście przez jedną godzinę czuwać ze mną?
41 Watch and pray, that you do not enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak."
Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie. Duch wprawdzie jest ochoczy, ale ciało słabe.
42 Again, a second time he went away, and prayed, saying, "My Father, if this cannot pass away unless I drink it, your desire be done."
Znowu, po raz drugi odszedł i modlił się, mówiąc: Mój Ojcze, jeśli ten kielich nie może mnie minąć, tylko abym go wypił, niech się stanie twoja wola.
43 He came again and found them sleeping, for their eyes were heavy.
A gdy przyszedł, znowu zastał ich śpiących, bo oczy same im się zamykały.
44 He left them again, went away, and prayed a third time, saying the same words.
I zostawiwszy ich, odszedł znowu i modlił się po raz trzeci tymi samymi słowami.
45 Then he came to the disciples, and said to them, "Sleep on now, and take your rest. Look, the hour is near, and the Son of Man is betrayed into the hands of sinners.
Potem przyszedł do swoich uczniów i powiedział do nich: Śpijcie jeszcze i odpoczywajcie. Oto nadchodzi godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników.
46 Arise, let us be going. Look, he who betrays me is near."
Wstańcie, chodźmy! Oto zbliża się ten, który mnie wyda.
47 While he was still speaking, look, Judas, one of the twelve, came, and with him a large crowd with swords and clubs, from the chief priests and elders of the people.
A gdy on jeszcze mówił, nadszedł Judasz, jeden z dwunastu, a z nim liczny tłum z mieczami i kijami, od naczelnych kapłanów i starszych ludu.
48 Now he who betrayed him gave them a sign, saying, "Whoever I kiss, he is the one. Seize him."
Ten zaś, który go zdradził, ustalił z nimi znak, mówiąc: Ten, którego pocałuję, to on. Schwytajcie go.
49 Immediately he came to Jesus, and said, "Greetings, Rabbi." and kissed him.
Zaraz też podszedł do Jezusa i powiedział: Witaj, Mistrzu! I pocałował go.
50 Jesus said to him, "Friend, why are you here?" Then they came and laid hands on Jesus, and took him.
Jezus powiedział do niego: Przyjacielu, po co przyszedłeś? Wtedy podeszli, rzucili się na Jezusa i schwytali go.
51 And look, one of those who were with Jesus stretched out his hand, and drew his sword, and struck the servant of the high priest, and struck off his ear.
A oto jeden z tych, [którzy] byli z Jezusem, wyciągnął rękę i dobył miecz, a uderzywszy sługę najwyższego kapłana, odciął mu ucho.
52 Then Jesus said to him, "Put your sword back into its place, for all those who take the sword will die by the sword.
Wtedy Jezus powiedział do niego: Schowaj miecz na swoje miejsce. Wszyscy bowiem, którzy za miecz chwytają, od miecza zginą.
53 Or do you think that I could not ask my Father, and he would even now send me more than twelve legions of angels?
Czy sądzisz, że nie mógłbym teraz prosić mego Ojca, a wystawiłby mi więcej niż dwanaście legionów aniołów?
54 How then would the Scriptures be fulfilled that it must be so?"
Ale jakże wypełniłyby się Pisma, [które mówią], że musi się tak stać?
55 In that hour Jesus said to the crowds, "Have you come out as against a robber with swords and clubs to seize me? I sat daily in the temple teaching, and you did not arrest me.
W tym momencie Jezus powiedział do tłumów: Wyszliście jak na bandytę z mieczami i kijami, aby mnie schwytać. Codziennie siadałem z wami, nauczając w świątyni, a nie schwytaliście mnie.
56 But all this has happened, that the Scriptures of the prophets might be fulfilled." Then all the disciples left him, and fled.
Ale to wszystko się stało, aby się wypełniły Pisma proroków. Wtedy wszyscy uczniowie opuścili go i uciekli.
57 Those who had taken Jesus led him away to Caiaphas the high priest, where the scribes and the elders were gathered together.
A ci, którzy schwytali Jezusa, zaprowadzili go do Kajfasza, najwyższego kapłana, gdzie zebrali się uczeni w Piśmie i starsi.
58 But Peter followed him from a distance, to the court of the high priest, and entered in and sat with the officers, to see the end.
Piotr zaś szedł za nim z daleka aż do dziedzińca najwyższego kapłana i wszedłszy tam, siedział ze sługami, aby zobaczyć, jak to się skończy.
59 Now the chief priests and the whole council sought false testimony against Jesus so they could put him to death;
Tymczasem naczelni kapłani, starsi i cała Rada szukali fałszywego świadectwa przeciwko Jezusowi, aby go skazać na śmierć;
60 and they found none, even though many false witnesses came forward. But afterward two came forward,
Lecz nie znaleźli. I chociaż przychodziło wielu fałszywych świadków, [jednak niczego] nie znaleźli. A na koniec wystąpili dwaj fałszywi świadkowie;
61 and said, "This man said, 'I am able to destroy the temple of God, and to build it in three days.'"
Mówiąc: On powiedział: Mogę zburzyć świątynię Bożą i w trzy dni ją odbudować.
62 The high priest stood up, and said to him, "Have you no answer? What is this that these testify against you?"
Wtedy najwyższy kapłan powstał i zapytał go: Nic nie odpowiadasz? [Cóż znaczy to], co oni przeciwko tobie zeznają?
63 But Jesus held his peace. The high priest answered him, "I adjure you by the living God, that you tell us whether you are the Messiah, the Son of God."
Lecz Jezus milczał. A najwyższy kapłan powiedział mu: Zaklinam cię na Boga żywego, abyś nam powiedział, czy ty jesteś Chrystusem, Synem Bożym?
64 Jesus said to him, "You have said it. Nevertheless, I tell you, after this you will see the Son of Man sitting at the right hand of Power, and coming on the clouds of the sky."
Odpowiedział mu Jezus: Ty powiedziałeś. Ale mówię wam: Odtąd ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy mocy [Boga] i przychodzącego na obłokach niebieskich.
65 Then the high priest tore his clothing, saying, "He has spoken blasphemy. Why do we need any more witnesses? See, now you have heard his blasphemy.
Wtedy najwyższy kapłan rozdarł swoje szaty i powiedział: Zbluźnił! Czyż potrzebujemy jeszcze świadków? Oto teraz słyszeliście bluźnierstwo.
66 What do you think?" They answered, "He is worthy of death."
Jak wam się zdaje? A oni odpowiedzieli: Zasługuje na śmierć.
67 Then they spit in his face and beat him with their fists, and some slapped him,
Wówczas [zaczęli] pluć mu w twarz i bili go pięściami, a inni go policzkowali;
68 saying, "Prophesy to us, you Messiah. Who hit you?"
Mówiąc: Prorokuj nam, Chrystusie: Kto cię uderzył?
69 Now Peter was sitting outside in the courtyard, and a servant girl came to him, saying, "You were also with Jesus, the Galilean."
Piotr zaś siedział na zewnątrz, na dziedzińcu. Podeszła do niego pewna dziewczyna i powiedziała: Ty też byłeś z Jezusem z Galilei.
70 But he denied it before them all, saying, "I do not know what you are talking about."
Lecz on wyparł się wobec wszystkich, mówiąc: Nie wiem, o czym mówisz.
71 And when he had gone out onto the porch, another girl saw him, and said to those who were there, "This man also was with Jesus the Nazorean."
A gdy wyszedł do przedsionka, zobaczyła go inna [dziewczyna] i powiedziała do tych, którzy tam byli: On też był z Jezusem z Nazaretu.
72 Again he denied it with an oath, "I do not know the man."
I znowu wyparł się pod przysięgą: Nie znam tego człowieka.
73 After a little while those who stood by came and said to Peter, "Surely you are also one of them, for your accent makes you known."
Po chwili ci, którzy tam stali, podeszli i powiedzieli do Piotra: Na pewno ty też jesteś [jednym] z nich, bo i twoja mowa cię zdradza.
74 Then he began to curse and to swear, "I do not know the man." Immediately the rooster crowed.
Wtedy zaczął się zaklinać i przysięgać: Nie znam tego człowieka. I zaraz zapiał kogut.
75 Peter remembered the word which Jesus had said, "Before the rooster crows, you will deny me three times." He went out and wept bitterly.
I przypomniał sobie Piotr słowa Jezusa, który mu powiedział: Zanim kogut zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz. Wyszedł na zewnątrz i gorzko zapłakał.