< Mark 8 >
1 In those days, when there was a large crowd, and they had nothing to eat, he called the disciples to himself, and said to them,
A w oneż dni, gdy nader wielki lud był, a nie mieli, co by jedli, zwoławszy Jezus uczniów swoich, rzekł im:
2 "I have compassion on the crowd, because they have stayed with me now three days, and have nothing to eat.
Żal mi tego ludu; bo już trzy dni trwają przy mnie, a nie mają, co by jedli;
3 If I send them away fasting to their home, they will faint on the way, and some of them have come a long way."
A jeźli je rozpuszczę głodne do domów ich, pomdleją na drodze; albowiem niektórzy z nich z daleka przyszli.
4 His disciples answered him, "From where could one satisfy these people with bread here in a deserted place?"
Tedy mu odpowiedzieli uczniowie jego: Skądże te kto będzie mógł nasycić chlebem tu na puszczy?
5 He asked them, "How many loaves do you have?" They said, "Seven."
I spytał ich: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm.
6 He commanded the crowd to sit down on the ground, and he took the seven loaves. Having given thanks, he broke them, and gave them to his disciples to serve, and they served the crowd.
I rozkazał ludowi, żeby usiadł na ziemi; a wziąwszy one siedm chlebów, podziękowawszy łamał, i dawał uczniom swoim, aby przed lud kładli; i kładli przed lud.
7 They had a few small fish. Having blessed them, he said to serve these also.
Mieli też trochę rybek, które pobłogosławiwszy, kazał i one przed lud kłaść.
8 They ate, and were filled. They took up seven baskets of broken pieces that were left over.
Jedli tedy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów.
9 Now they were about four thousand. Then he sent them away.
A było tych, co jedli, około czterech tysięcy; i rozpuścił je.
10 Immediately he entered into the boat with his disciples, and came into the region of Dalmanutha.
A wnet wstąpiwszy w łódź z uczniami swoimi, przyszedł w strony Dalmanutskie.
11 The Pharisees came out and began to question him, seeking from him a sign from heaven, and testing him.
I wyszli Faryzeuszowie, a poczęli z nim spór wieść, szukając od niego znamienia z nieba, a kusząc go.
12 He sighed deeply in his spirit, and said, "Why does this generation seek a sign? Truly I tell you, no sign will be given to this generation."
Tedy westchnąwszy serdecznie w duchu swym, rzekł: Przeczże ten rodzaj znamienia szuka? Zaprawdę powiadam wam, że nie będzie dane znamię temu rodzajowi.
13 And he left them, and got into the boat again, and went to the other side.
I opuściwszy ich, wstąpił zasię w łódź, i przeprawił się na drugą stronę.
14 Now they forgot to take bread; and they did not have more than one loaf in the boat with them.
A zapomnieli byli uczniowie wziąć z sobą chleba, i nie mieli z sobą nic więcej, tylko jeden chleb w łodzi.
15 He warned them, saying, "Watch out; guard yourselves against the yeast of the Pharisees and the yeast of Herod."
Tedy im przykazał, mówiąc: Baczcież, a strzeżcie się kwasu Faryzeuszów i kwasu Herodowego.
16 And they began discussing among themselves that they had no bread.
I rozmawiali między sobą i rzekli: O tem snać mówi, że nie mamy chleba.
17 He, perceiving it, said to them, "Why do you reason that it's because you have no bread? Do you not perceive yet, neither understand? Are your hearts hardened?
Co poznawszy Jezus, rzekł im: O czemże rozmawiacie, iż nie macie chleba? Jeszczeż nie baczycie i nie zrozumiewacie? Jeszczeż macie serce swoje zdrętwiałe?
18 Having eyes, do you not see? Having ears, do you not hear? Do you not remember?
Oczy mając nie widzicie, i uszy mając nie słyszycie, i nie pamiętacie?
19 When I broke the five loaves among the five thousand, how many baskets full of broken pieces did you take up?" They told him, "Twelve."
Gdym onych pięć chlebów łamał między pięć tysięcy ludzi, wiele żeście pełnych koszów ułomków zebrali? Rzekli mu: Dwanaście;
20 "When the seven loaves fed the four thousand, how many baskets full of broken pieces did you take up?" And they said, "Seven."
A gdym onych siedm chlebów łamał między cztery tysiące ludzi, wieleście koszów pełnych ułomków zebrali? A oni rzekli: Siedm.
21 He asked them, "Do you not yet understand?"
A on im rzekł: Jakoż tedy nie rozumiecie?
22 He came to Bethsaida. They brought a blind man to him, and begged Jesus to touch him.
Potem przyszedł do Betsaidy; i przywiedli do niego ślepego, prosząc go, aby się go dotknął.
23 He took hold of the blind man by the hand, and brought him out of the village. When he had spit on his eyes, and laid his hands on him, he asked him if he saw anything.
A ująwszy onego ślepego za rękę, wywiódł go precz za miasteczko, i plunąwszy na oczy jego, włożył na niego ręce, i pytał go, jeźliby co widział.
24 He looked up, and said, "I see people; they look like trees walking."
A on spojrzawszy w górę, rzekł: Widzę ludzi; bo widzę, że chodzą jako drzewa.
25 Then again he laid his hands on his eyes. He made him look up, and was restored, and saw everything clearly.
Potem zasię włożył ręce na oczy jego, i rozkazał mu w górę spojrzeć; i uzdrowiony jest na wzroku, tak że i z daleka wszystkich jasno widział.
26 He sent him away to his house, saying, "Do not enter into the village."
I odesłał go do domu jego, mówiąc: I do tego miasteczka nie wchodź, i nikomu z miasteczka nie powiadaj.
27 Jesus went out, with his disciples, into the villages of Caesarea Philippi. On the way he asked his disciples, "Who do people say that I am?"
Tedy wyszedł Jezus i uczniowie jego do miasteczek należących do Cezaryi Filipowej, a w drodze pytał uczniów swoich, mówiąc im: Kimże mię powiadają być ludzie?
28 And they said to him, saying, "John the Baptist, and others say Elijah, but others: one of the prophets."
A oni mu odpowiedzieli: Jedni Janem Chrzcicielem, a drudzy Elijaszem, a drudzy jednym z proroków.
29 He said to them, "But who do you say that I am?" Peter answered and said to him, "You are the Messiah."
Ale on im rzekł: A wy kim mię być powiadacie? A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Tyś jest on Chrystus.
30 He commanded them that they should tell no one about him.
I przygroził im, aby o nim nikomu nie powiadali.
31 He began to teach them that the Son of Man must suffer many things, and be rejected by the elders, the chief priests, and the scribes, and be killed, and after three days rise again.
I począł je nauczać, że Syn człowieczy musi wiele ucierpieć, i odrzuconym być od starszych ludu, i od przedniejszych kapłanów i nauczonych w Piśmie, i być zabity, a po trzech dniach zmartwychwstać.
32 He spoke to them openly. Peter took him, and began to rebuke him.
A to mówił jawnie. Tedy go Piotr wziąwszy na stronę, począł go strofować.
33 But he, turning around, and seeing his disciples, rebuked Peter, and said, "Get behind me, Satan. For you have in mind not the things of God, but the things of humans."
Ale on obróciwszy się, a wejrzawszy na ucznie swoje, zgromił Piotra, mówiąc: Idź ode mnie, szatanie; albowiem nie pojmujesz tego, co jest Bożego, ale co jest ludzkiego.
34 He called the crowd to himself with his disciples, and said to them, "If anyone wants to come after me, let him deny himself, and take up his cross, and follow me.
A zwoławszy ludu z uczniami swoimi, rzekł im: Ktokolwiek chce za mną iść, niech samego siebie zaprze, a weźmie krzyż swój, i naśladuje mię.
35 For whoever wants to save his life will lose it; and whoever will lose his life for my sake and the sake of the gospel will save it.
Albowiem kto by chciał zachować duszę swą, straci ją; a kto by stracił duszę swą dla mnie i dla Ewangielii, ten ją zachowa.
36 For what does it profit a person to gain the whole world, and forfeit his soul?
Bo cóż pomoże człowiekowi, choćby wszystek świat pozyskał, a szkodowałby na duszy swojej?
37 Or what will a person give in exchange for his soul?
Albo co za zamianę da człowiek za duszę swoję?
38 For whoever will be ashamed of me and of my words in this adulterous and sinful generation, the Son of Man also will be ashamed of him, when he comes in the glory of his Father with the holy angels."
Albowiem kto by się wstydził za mię i za słowa moje między tym rodzajem cudzołożnym i grzesznym, i Syn człowieczy wstydzić się za niego będzie, gdy przyjdzie w chwale Ojca swego z Anioły świętymi.