Luke 14
1 And it happened, when he went into the house of one of the rulers of the Pharisees on a Sabbath to eat bread, that they were watching him.
୧ମୁସିଙ୍ଗ୍ ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ୟୀଶୁ ଫାରୁଶୀକଆଃ ମିଆଁଦ୍ ଆଗୁଆଇରାଃ ଅଡ଼ାଃରେ ହଲଙ୍ଗ୍ ଜଜମ୍ନାଙ୍ଗ୍ ସେନଃୟାନାଏ ଆଡଃ ଇନିଃକେ ଲଡଇତାନ୍କ ତାଇକେନା ।
2 And look, a certain man who had dropsy was in front of him.
୨ନେଲେପେ, ମିଆଁଦ୍ କାଟା ତିଃଇ ମଁଃ'ତାନ୍ ହଡ଼ ଇନିୟାଃ ଆୟାର୍ତେ ହିଜୁଃୟାନାଏ ।
3 Jesus, answering, spoke to the Law scholars and Pharisees, saying, "Is it lawful to heal on the Sabbath or not?"
୩ୟୀଶୁ “ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ବୁଗି ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ ଚି କା” ମେନ୍ତେ ଆଇନ୍ ଇତୁକ ଆଡଃ ଫାରୁଶୀକକେ କୁଲିକେଦ୍କଆଏ । ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ହାପାୟାନାକ ।
4 But they were silent. He took him, and healed him, and let him go.
୪ଆଡଃ ୟୀଶୁ ଏନ୍ ହଡ଼କେ ସାବ୍ତାନ୍ଲଃ ବୁଗିକିୟାଏ ଆଡଃ କୁଲ୍କିୟାଏ ।
5 He answered them, "Which of you, if your son or an ox fell into a well, would not immediately pull him out on a Sabbath day?"
୫ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ କାଜିରୁହାଡ଼ାଦ୍କଆ, “ଆପେକଏତେ ଜେତାଏରାଃ ହନ୍କଡ଼ା ଚାଏ ଉରିଃକ୍ କୁଆଁରେ ଉୟୁଃକରେ ଚିୟାଃ ଇନିଃ ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ଗି ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ କାଏ ଅଡଙ୍ଗ୍ଇଁୟା?”
6 But they could make no reply to this.
୬ଆଡଃ ଇନ୍କୁ ନେ ସବେନ୍ କାଜିନାଙ୍ଗ୍ ଇନିଃକେ କାକ କାଜିରୁହାଡ଼୍ ଦାଡ଼ିୟାନା ।
7 He spoke a parable to those who were invited, when he noticed how they chose the best seats, and said to them,
୭ୟୀଶୁ କେଡ଼ାକାନ୍ ହଡ଼କକେ ଚେତାନ୍ଠାୟାଦ୍ ସାଲାତାନ୍ ନେଲ୍କେଦ୍ତେ, ନେ ଜନ୍କା କାଜି ଇନ୍କୁକେ କାଜିକେଦ୍କଆ,
8 "When you are invited by anyone to a marriage feast, do not sit in the best seat, since perhaps someone more honorable than you might be invited by him,
୮“ଜେତାଏ ହଡ଼ ଆଣ୍ଦି ଜମେୟାଁଃରେ କେଡ଼ାମେରେଦ ଚେତାନ୍ ଠାୟାଦ୍ରେ ଆଲ୍ମେ ଦୁବାଃ, ଇଦୁ ଇନିଃ ଆମାଃଏତେ ଆଦ୍କା ମାଇନାନ୍ ହଡ଼କେ କେଡ଼ାକାଇୟାଏ ।
9 and he who invited both of you would come and tell you, 'Make room for this person.' Then you would begin, with shame, to take the lowest place.
୯ଆମ୍ ଆଡଃ ଇନିଃକେ କେଡ଼ାକେଦ୍ମେନିଃ ହିଜୁଃଲେନ୍ତେ, ‘ମାର୍ ନେ ଠାୟାଦ୍ରେ ନେ ହଡ଼କେ ଦୁବ୍ଇଚିମେଁ’ ମେତାମେଁୟାଏ, ଏନ୍ତେ ଆମ୍ ଗିହୁଃୟାନ୍ତେ ସବେନ୍ଏତେ ଲାତାର୍ ଠାୟାଦ୍ରେମ୍ ଦୁବାଃ ।
10 But when you are invited, go and sit in the lowest place, so that when he who invited you comes, he may tell you, 'Friend, move up higher.' Then you will be honored in the presence of all who sit at the table with you.
୧୦ମେନ୍ଦ ଆମ୍ କେଡ଼ାଅଃରେ କେଡ଼ାକାଦ୍ମେନିଃ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ, ‘ଏ ଗାତି ଚେତାନ୍ରେ ଦୁବ୍ମେଁ’ ମେତାମେଁକାଏ ମେନ୍ତେ ସବେନାଃଏତେ ଲାତାର୍ ଠାୟାଦ୍ରେ ସେନ୍କେଦ୍ତେ ଦୁବ୍ମେଁ, ଏନ୍ତେ ଆମାଃଲଃ ଜଜମ୍ ଦୁବାକାନ୍କଆଃ ଆୟାର୍ରେମ୍ ମାଇନଃଆ ।
11 For everyone who exalts himself will be humbled, and whoever humbles himself will be exalted."
୧୧ଜେତାଏ ମାରାଙ୍ଗ୍ୟେଁନ୍ନିଃଦ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଁଃଆଏ ଆଡଃ ଜେତାଏ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଃଁନିଃଦ ମାରାଙ୍ଗ୍ଆଁଃଏ ।”
12 He also said to the one who had invited him, "When you make a dinner or a supper, do not call your friends, nor your brothers, nor your kinsmen, nor rich neighbors, or perhaps they might also return the favor, and pay you back.
୧୨ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ କେଡ଼ାକେନ୍ନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, “ଆମ୍ ସିଙ୍ଗିରେୟା ଚାଏ ଆୟୁବ୍ରେୟାଃ ଜମେୟାଃ ବାଇରେଦ, ଆମାଃ ଗାତିକକେ ଚି ହାଗାକକେ ଚି କୁପୁଲ୍କକେ ଚି ହପର୍ଜାପାଃରେନ୍ କିସାଁଣ୍କକେ ଆଲମ୍ କେଡ଼ାକଆ, କା'ରେଦ ଇନ୍କୁ କେଡ଼ାରୁହାଡ଼୍ମେଁୟାକ ଆଡଃ ନେଆଁଁଗି ଆମାଃ ଜ ନାମଃଆ ।
13 But when you make a feast, ask the poor, the maimed, the lame, or the blind;
୧୩ମେନ୍ଦ ଆମ୍ ମାରାଙ୍ଗ୍ ଜମେୟାଁଃମ୍ ବାଇରେଦ, ରେଙ୍ଗେଃକକେ, ଟୁଣ୍ଟାକକେ, କେପାକକେ ଆଡଃ କାଣାଁକାନ୍କକେ କେଡ଼ାକମେ,
14 and you will be blessed, because they do not have the resources to repay you. For you will be repaid in the resurrection of the righteous."
୧୪ଆଡଃ ଆମ୍ ଧାଇନଃଆମ୍, ଇନ୍କୁଦ କାକ ଏମ୍ରୁହାଡ଼୍ ଦାଡ଼ିୟାମେଁୟା ମେନ୍ଦ ଧାର୍ମାନ୍କଆଃ ଜୀଉବିନିରିଦ୍ରେ ଜ ନାମେୟାମ୍ ।”
15 Now when one of those who were reclining with him heard these things, he said to him, "Blessed is he who will eat bread in the Kingdom of God."
୧୫ୟୀଶୁଲଃ ଦୁବାକାନ୍କଏତେ ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼ ନେ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦା, ଇନିଃ ୟୀଶୁକେ କାଜିକିୟାଏ, “ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ଜମେନିଃ ସୁକୁତାନ୍ଗିୟାଏ ।”
16 But he said to him, "A certain man made a great supper, and he invited many people.
୧୬ୟୀଶୁ ଇନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, “ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼ ମାରାଙ୍ଗ୍ ଜମେୟାଃଁ ବାଇକେଦାଏ ଆଡଃ ପୁରାଃଗି ହଡ଼କକେ କେଡ଼ାକେଦ୍କଆଏ ।
17 And he sent his servant at the hour for supper to tell those who were invited, 'Come, for everything is ready now.'
୧୭ଜଜମ୍ ନେଡାରେ ଇନିଃ, ମାର୍ ହିଜୁଃପେ, ସବେନାଃ ସେକାଡ଼ାକାନା ମେତାକୁମ୍ ମେନ୍ତେ ଆୟାଃ ଦାସିକେ କେଡ଼ାକାନ୍କତାଃ କୁଲ୍କିୟାଏ ।
18 They all as one began to make excuses. "The first said to him, 'I have bought a field, and I must go and see it. Please have me excused.'
୧୮ମେନ୍ଦ କେଡ଼ାକାନ୍କ ମିଆଁଦ୍ ମନ୍ୟାନ୍ତେ ଛାମା ଆସିକ ଏଟେଦ୍କେଦା । ସିଦାନିଃ, ‘ଅତେଇଙ୍ଗ୍ କିରିଙ୍ଗ୍ଆଃକାଦା ଆଡଃ ସେନ୍କେଦ୍ତେ ଏନାକେ ନେନେଲ୍ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ଛାମା ଆସିମେ’ ମେନ୍ତେ ବିନ୍ତିମେତାନାଇଙ୍ଗ୍ ମେନ୍କିୟାଏ ।
19 "Another said, 'I have bought five yoke of oxen, and I must go try them out. Please have me excused.'
୧୯ଆଡଃ ଏଟାଃନିଃ, ପାଞ୍ଚ୍ ଆଡ଼୍ନା ଉରିଃକ୍କଇଙ୍ଗ୍ କିରିଙ୍ଗ୍କାଦ୍କଆ ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ଆଟ୍କାର୍ଉରୁମ୍ ନାଗେନ୍ତେ ସେନଃତାନାଇଙ୍ଗ୍ ଆଇଙ୍ଗ୍ନାଙ୍ଗ୍ ଛାମା ଆସିମେ ମେନ୍ତେ ବିନ୍ତିମେଁ ତାନାଇଙ୍ଗ୍ ମେନ୍କିୟାଏ ।
20 "Another said, 'I have married a wife, and therefore I cannot come.'
୨୦ଏଟାଃନିଃ, ‘ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆଣ୍ଦିୟାକାନାଇଙ୍ଗ୍, ଏନାନାଗେନ୍ତେ କାଇଙ୍ଗ୍ ସେନ୍ଦାଡ଼ିୟାଃ’ ମେନ୍କିୟାଏ ।
21 "That servant came, and told his lord these things. Then the master of the house, being angry, said to his servant, 'Go out quickly into the streets and lanes of the city, and bring in the poor, maimed, blind, and lame.'
୨୧“ଏନ୍ ଦାସି ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ଗମ୍କେ ତାୟାଃକେ ନେ ସବେନ୍ ଉଦୁବ୍କିୟାଏ । ଏନ୍ତେ ଅଡ଼ାଃ ଗମ୍କେ ଖିସ୍କେଦ୍ତେ ‘ହାତୁରେୟାଃ ଚାକାର୍ ଆଡଃ ରେସେଦ୍ ହରାକତେ ସେନଃମେ ଆଡଃ ରେଙ୍ଗେଁଃତାନ୍କକେ ଆଡଃ ଟୁଣ୍ଟାକାନ୍କକେ ଆଡଃ କେପାକକେ ଆଡଃ କାଣାଁକାନ୍କକେ ନେତାଃ ଆଉକୁମ୍’ ମେନ୍ତେ ଏନ୍ ଦାସିକେ କାଜିକିୟାଏ ।
22 "The servant said, 'Lord, it is done as you commanded, and there is still room.'
୨୨ଆଡଃ ଏନ୍ ଦାସି କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଗମ୍କେ, ଆମ୍ ଆଚୁଆକାଦ୍ଲେକା ବାଇୟାନା ମେନ୍ଦ ନାହାଁଃହଁ ଠାୟାଦ୍ ମେନାଃ ।’
23 "The lord said to the servant, 'Go out into the highways and hedges, and compel them to come in, that my house may be filled.
୨୩ଏନ୍ତେ ଅଡ଼ାଃ ଗୁସିୟାଁ ଆୟାଃ ଦାସିକେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଜୁ ସେନଃମେ, ଆଡଃ ନାଗାର୍ରେୟାଃ ହରା ଗେନାକଏତେ, କଚାକଏତେ ହଡ଼କକେ କେଡ଼ା ଆଉକମେ, ଆଡଃ ଆଇଁୟାଃ ଅଡ଼ାଃକେ ହଡ଼ତେ ପେରେଜ୍କମେ ।
24 For I tell you that none of those individuals who were invited will taste of my supper.'"
୨୪ଆଇଙ୍ଗ୍ଦଇଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେତାନା, ଏନ୍ କେଡ଼ାକାନ୍କଏତେ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ଜମେୟାଃଁ କାକ ଚାଖାଅୟାଃ ।’”
25 Now large crowds were going with him. He turned and said to them,
୨୫ମିସା ପୁରାଃ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ୟୀଶୁଲଃ ସେନଃତାନ୍କ ତାଇକେନା, ଆଡଃ ଇନିଃ ହେତାରୁହାଡ଼୍କେଦ୍ତେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ,
26 "If anyone comes to me, and does not hate his own father, mother, wife, children, brothers, and sisters, yes, and his own life also, he cannot be my disciple.
୨୬ଜେତାଏ ହଡ଼ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃତେ ହିଜୁଃରେଦ ଆୟାଃ ଆପୁ ଆଡଃ ଏଙ୍ଗା, କୁଡ଼ି ଆଡଃ ହନ୍କ, ହାଗାକ ଆଡଃ ମିଶିକ, ହେଗି ଆୟାଃ ଜୀଉକେହ ଆଇଙ୍ଗ୍ଏତେ ଆଦ୍କା ଦୁଲାଡ଼୍ରେଦ ଇନିଃ ଆଇଁୟାଃ ଚେଲା କାଏ ହବାଦାଡ଼ିୟଆଃ ।
27 Whoever does not bear his own cross, and come after me, cannot be my disciple.
୨୭ଆଡଃ ଜେତାଏ ଆୟାଃ କ୍ରୁଶ୍ ଗଅଃକେଦ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ କାଏ ଅତଙ୍ଗ୍ଇଙ୍ଗ୍ରେଦ, ଇନିଃ ଆଇଁୟାଃ ଚେଲା କାଏ ହବାଦାଡ଼ିୟଆଃ ।
28 For which of you, desiring to build a tower, does not first sit down and count the cost, to see if he has enough to complete it?
୨୮“ଆପେକଏତେ ଗୁମ୍ମାଟ୍ ବାବାଇ ସାନାଙ୍ଗ୍ନିଃ ଚି ସିଦାରେ ଦୁବ୍କେଦ୍ତେ ଏନାକେ ବାଇଟୁଣ୍ଡୁ ନାଗେନ୍ତେ ଇଦୁ ଆଇଁୟାଃତାଃରେ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ ପାଏସା ମେନାଃ ଚି କା ମେନ୍ତେ କାଏ ଲେକାୟା?
29 Or perhaps, when he has laid a foundation, and is not able to finish, everyone who sees begins to mock him,
୨୯କା'ରେଦ ଇନିଃ ନିହିଁଗାଡ଼ାକେ ପାଟାଅକେଦ୍ତେ ଟୁଣ୍ଡୁକାଏ ଦାଡ଼ିରେଦ ସବେନ୍ ନେନେଲ୍ ହଡ଼କ ଇନିଃକେ ଲାନ୍ଦାଇୟାକ ।
30 saying, 'This man began to build, and was not able to finish.'
୩୦ନେ ହଡ଼ ବାବାଇ ଏଟେଦ୍କେଦାଏ ମେନ୍ଦ ଟୁଣ୍ଡୁ କାଏ ଦାଡ଼ିକେନା ମେନ୍ତେକ ମେନେୟା ।
31 Or what king, as he goes to encounter another king in war, will not sit down first and consider whether he is able with ten thousand to meet him who comes against him with twenty thousand?
୩୧“ଆଡଃ ଜେତା ରାଜା ଗେଲ୍ ହାଜାର୍ ପାଲ୍ଟାନ୍କକେ ସାବ୍କେଦ୍ତେ ଅକଏୟାଃଚି କୋଡ଼ିଏ ହାଜାର୍ ପାଲ୍ଟାନ୍ ମେନାକଆଃ ଏନ୍ ରାଜାଲଃ ମାପାଃତୁପୁଇଙ୍ଗ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଅଡଙ୍ଗ୍ଅଃ ସିଦାରେ ଏନ୍ ରାଜାଏତେ ପୁରାଃ କେଟେଦ୍ ମେନାଇୟାଃଚି କାହା ମେନ୍ତେ ଇନିଃ ଚିନାଃ ଦୁବ୍କେଦ୍ତେ କାଏଚି ଉଡ଼ୁଃଇୟା?
32 Or else, while the other is yet a great way off, he sends an envoy, and asks for conditions of peace.
୩୨କାଏ ଦାଡ଼ିରେଦ, ଏଟାଃ ରାଜା ସାଙ୍ଗିନ୍ରେ ତାଇନ୍ ଇମ୍ତାଗି ଇନିଃ କାଜିଇଦିନିଃକେ କୁଲ୍କେଦ୍ତେ ସୁକୁଜୀଉରେ ତାଇନଃ ନାଙ୍ଗ୍ ବିନ୍ତିୟାଏ ।
33 So therefore whoever of you who does not renounce all that he has, he cannot be my disciple.
୩୩ନେ ଲେକାତେ ଆପେକଏତେ ଜେତାଏ ଆକଆଃ ସବେନ୍ ମେନାଃତେୟାଃ କାକ ବାଗିରେଦ ଆଇଁୟାଃ ଚେଲା କାକ ହବାଦାଡ଼ିୟଆଃ ।”
34 Salt is good, but if the salt becomes flat and tasteless, with what do you season it?
୩୪“ବୁଲୁଙ୍ଗ୍ ବୁଗିନାଃ, ମେନ୍ଦ ବୁଲୁଙ୍ଗ୍ ସାବାଗଃରେଦ ଏନା ଚିଲ୍କାତେ ଆଡଃମିସା ସିବିଲ୍ରୁହାଡ଼ଃଆ ।
35 It is fit neither for the soil nor for the manure pile. It is thrown out. He who has ears to hear, let him hear."
୩୫ଏନା ଅତେନାଙ୍ଗ୍ ଚାଏ ସାରାଗାଡା ନାଗେନ୍ତେୟ କାମିରେ କା ହିଜୁଃଆ; ହଡ଼କ ଏନାକେ ଏଣ୍ଡାଃୟାକ । ଆୟୁମ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଲୁତୁର୍ ମେନାଃନିଃ ଆୟୁମେକାଏ ।”
