Jeremiah 31
1 "At that time," says the LORD, "will I be the God of all the families of Israel, and they shall be my people."
W tym czasie, mówi PAN, będę Bogiem wszystkich rodów Izraela, a one będą moim ludem.
2 Thus says the LORD, "The people who were left of the sword found favor in the wilderness; even Israel, when I went to cause him to rest.
Tak mówi PAN: Lud, który ocalał od miecza, znalazł łaskę na pustyni, gdy kroczyłem przed nim, aby dać odpoczynek Izraelowi.
3 The LORD appeared to him from afar. I have loved you with an everlasting love; therefore with loving kindness have I drawn you.
[Powiedz]: Dawno PAN mi się ukazał, [mówiąc]: Owszem, umiłowałem cię wieczną miłością, dlatego przyciągam cię swoim miłosierdziem.
4 Again will I build you, and you shall be built, O virgin of Israel: again you shall be adorned with your tambourines, and shall go forth in the dances of those who make merry.
Odbuduję cię znowu i będziesz odbudowana, dziewico Izraela! Znowu przyozdobisz się w swe bębenki i wystąpisz wśród tańców pełnych wesela.
5 Again you shall plant vineyards on the mountains of Samaria; the planters shall plant, and shall enjoy its fruit.
Znów będziesz sadziła winnice na górach Samarii; siewcy będą sadzić i spożywać [z tego].
6 For there shall be a day, that the watchmen on the hills of Ephraim shall cry, "Arise, and let us go up to Zion to the LORD our God."'"
Nastanie bowiem dzień, kiedy stróże będą wołać na górze Efraim: Wstańcie, wejdźmy na Syjon do PANA, swego Boga.
7 For thus says the LORD, "Sing with gladness for Jacob, and shout for the chief of the nations: publish, praise, and say, 'For the LORD has saved your people, the remnant of Israel.'
Tak bowiem mówi PAN: Śpiewajcie radośnie dla Jakuba i wykrzykujcie przed przodującym wśród narodów. Głoście, wychwalajcie i mówcie: PANIE, wybaw resztkę twego ludu Izraela.
8 'Look, I will bring them from the north country, and gather them from the uttermost parts of the earth, along with the blind and the lame, the woman with child and her who travails with child together: a great company shall they return here.
Oto przyprowadzę ich z ziemi północnej i zgromadzę ich z krańców ziemi; wśród nich będą ślepi i chromi, brzemienne i rodzące. Powrócą tu wielką gromadą.
9 They shall come with weeping; and with petitions will I lead them: I will cause them to walk by rivers of waters, in a straight way in which they shall not stumble; for I am a father to Israel, and Ephraim is my firstborn.'"
Przyjdą z płaczem i przyprowadzę ich wśród modlitw, a poprowadzę ich nad strumienie wód prostą drogą, na której się nie potkną. Jestem bowiem ojcem dla Izraela, a Efraim jest moim pierworodnym.
10 Hear the word of the LORD, you nations, and declare it in the islands afar off; and say, "He who scattered Israel will gather him, and keep him, as shepherd does his flock."
Słuchajcie słowa PANA, o narody, głoście [je] na dalekich wyspach i mówcie: Ten, który rozproszył Izraela, zgromadzi go i będzie go strzec jak pasterz swoich trzód.
11 For the LORD has ransomed Jacob, and redeemed him from the hand of him who was stronger than he.
PAN bowiem wykupił Jakuba i wybawił go z ręki silniejszego od niego.
12 They shall come and sing in the height of Zion, and they shall be radient over the goodness of the LORD, to the grain, and to the new wine, and to the oil, and to the young of the flock and of the herd: and their soul shall be as a watered garden; and they shall not sorrow any more at all.
Przyjdą więc i będą śpiewać na wyżynie Syjonu, i zbiegną się do dobroci PANA za zboże, za wino i za oliwę, za jagnięta i za cielęta, a ich dusza będzie jak nawodniony ogród i już nie będą się smucić.
13 "Then shall the virgin rejoice in the dance, and the young men and the old together; for I will turn their mourning into joy, and will comfort them, and make them rejoice from their sorrow.
Wtedy dziewica będzie radować się wśród pląsów, także młodzieńcy i starcy razem. Zamienię bowiem ich żałobę w radość, pocieszę ich i rozraduję po ich smutku.
14 I will satiate the soul of the priests with fatness, and my people shall be satisfied with my goodness," says the LORD.
I nasycę duszę ich kapłanów tłuszczem, a mój lud nasyci się moją dobrocią, mówi PAN.
15 Thus says the LORD: "A voice is heard in Ramah, lamentation and weeping and great bitterness, Rachel weeping for her children; she refuses to be comforted for her children, because they are no more."
Tak mówi PAN: W Rama słychać głos, lament i gorzki płacz: Rachel opłakuje swoich synów, nie daje się pocieszyć po [stracie] swoich synów, bo ich już nie ma.
16 Thus says the LORD: "Refrain your voice from weeping, and your eyes from tears; for your work shall be rewarded," says the LORD; "and they shall come again from the land of the enemy.
Tak mówi PAN: Powstrzymaj swój głos od płaczu, a swe oczy od łez, bo otrzymasz zapłatę za swoją pracę, mówi PAN. Powrócą z ziemi wroga.
17 There is hope for your latter end," says the LORD; "and your children shall come again to their own border.
Jest nadzieja na twój kres – mówi PAN – [twoi] synowie powrócą do swojej krainy.
18 I have surely heard Ephraim bemoaning himself thus, 'You have chastised me, and I was chastised, as an untrained calf: turn me, and I shall be turned; for you are the LORD my God.
Zaprawdę, usłyszałem jak Efraim się użala: Karciłeś mnie i poniosłem karę jak nieokiełznane cielę. Nawróć mnie, a będę nawrócony, bo ty jesteś PANEM, moim Bogiem.
19 Surely after that I was turned, I repented; and after that I was instructed, I struck on my thigh: I was ashamed, yes, even confounded, because I bore the reproach of my youth.'
Bo po moim nawróceniu pokutowałem; gdy poznałem samego siebie, uderzyłem się w biodro; wstydzę się i rumienię, gdyż noszę hańbę swej młodości.
20 Is Ephraim my dear son? Is he a darling child? For as often as I speak against him, I do earnestly remember him still: therefore my heart yearns for him; I will surely have mercy on him," says the LORD.
Czyż Efraim nie jest moim drogim synem? Czyż nie [jest] rozkoszny? Ilekroć bowiem mówię przeciwko niemu, nieustannie go wspominam. Dlatego wzrusza się moje wnętrze z jego powodu; na pewno zlituję się nad nim, mówi PAN.
21 "Set up road signs, make guideposts; set your heart toward the highway, even the way by which you went: turn again, virgin of Israel, turn again to these your cities.
Postaw sobie drogowskazy, połóż sobie stosy kamieni. Zwróć swoje serce na gościniec, na drogę, [którą] chodziłaś. Powróć, dziewico Izraela! Powróć do tych swoich miast.
22 How long will you go here and there, you backsliding daughter? For the LORD has created a new thing in the earth: a woman shall encompass a man."
Jak długo będziesz się błąkać, córko uparta? PAN bowiem stworzył nową rzecz na ziemi: kobieta ogarnie mężczyznę.
23 Thus says the LORD of hosts, the God of Israel, "Yet again shall they use this speech in the land of Judah and in its cities, when I shall bring again their captivity: 'The LORD bless you, habitation of righteousness, mountain of holiness.'
Tak mówi PAN zastępów, Bóg Izraela: Jeszcze będą mówić to słowo w ziemi Judy i w jej miastach, gdy odwrócę ich niewolę: Niech PAN cię błogosławi, mieszkanie sprawiedliwości, góro świętości!
24 Judah and all its cities shall dwell in it together, the farmers, and those who go about with flocks.
Zamieszkają bowiem w ziemi Judy i we wszystkich jego miastach razem rolnicy i ci, którzy chodzą za stadem.
25 For I have satisfied the weary soul, and I have filled every sorrowful soul."
Napoiłem spragnioną duszę i nasyciłem wszelką smutną duszę.
26 On this I awakened, and saw; and my sleep was sweet to me.
Wtedy się obudziłem i spojrzałem, a mój sen był dla mnie przyjemny.
27 "Look, the days come," says the LORD, "that I will sow the house of Israel and the house of Judah with the seed of man, and with the seed of animal.
Oto nadchodzą dni, mówi PAN, w których zasieję dom Izraela i dom Judy nasieniem ludzi i nasieniem zwierząt.
28 It shall happen that, like as I have watched over them to pluck up and to break down and to overthrow and to destroy and to afflict, so will I watch over them to build and to plant," says the LORD.
A jak się starałem ich wykorzeniać, burzyć, obalać, niszczyć i trapić, tak będę nad nimi czuwał, by ich budować i sadzić, mówi PAN.
29 "In those days they shall say no more, 'The fathers have eaten sour grapes, and the children's teeth are set on edge.'
W tych dniach już nie będą mówić: Ojcowie jedli cierpkie winogrona, a synom ścierpły zęby;
30 But everyone shall die for his own iniquity: every man who eats the sour grapes, his teeth shall be set on edge.
Lecz każdy umrze za swoją nieprawość. Każdemu człowiekowi, który zje cierpkie winogrona, ścierpną zęby.
31 Look, the days come," says the LORD, "when I will make a new covenant with the house of Israel, and with the house of Judah:
Oto nadchodzą dni, mówi PAN, kiedy zawrę z domem Izraela i z domem Judy nowe przymierze;
32 not according to the covenant that I made with their fathers in the day that I took them by the hand to bring them out of the land of Egypt; which my covenant they broke, and I disregarded them," says the LORD.
Nie takie przymierze, jakie zawarłem z ich ojcami w dniu, kiedy ująłem ich za rękę, aby ich wyprowadzić z ziemi Egiptu. Oni bowiem złamali moje przymierze, chociaż ja byłem ich mężem, mówi PAN.
33 "But this is the covenant that I will make with the house of Israel after those days," says the LORD: "I will put my law in their minds, and write it on their hearts; and I will be their God, and they shall be my people:
Ale takie będzie przymierze, które zawrę z domem Izraela po tych dniach, mówi PAN: Włożę moje prawo w ich wnętrzu i wypisze je na ich sercach. I będę ich Bogiem, a oni będą moim ludem.
34 and they shall teach no more every man his neighbor, and every man his brother, saying, 'Know the LORD'; for they shall all know me, from their least to their greatest, for I will forgive their iniquity, and their sins I will remember no more."
I nikt nie będzie już uczył swego bliźniego ani nikt swego brata, mówiąc: Poznaj PANA, bo wszyscy będą mnie znali, od najmniejszego aż do największego z nich, mówi PAN. Przebaczę bowiem ich nieprawość, a ich grzechów nigdy więcej nie wspomnę.
35 Thus says the LORD, who gives the sun for a light by day, and the ordinances of the moon and of the stars for a light by night, who stirs up the sea, so that its waves roar; the LORD of hosts is his name:
Tak mówi PAN, który daje słońce na światłość w dzień, prawa księżyca i gwiazd na światłość w nocy; który rozdziela morze tak, że huczą jego fale; PAN zastępów – to jego imię.
36 "If this fixed order departs from before me," says the LORD, "then the descendants of Israel also shall cease from being a nation before me forever."
Gdyby te prawa ustały przede mną, mówi PAN, wtedy [i] potomstwo Izraela przestanie być narodem przede mną na wieki.
37 Thus says the LORD: "If heaven above can be measured, and the foundations of the earth searched out beneath, then will I also cast off all the descendants of Israel for all that they have done," says the LORD.
Tak mówi PAN: Jeśli można zmierzyć niebiosa w górze i zbadać fundamenty ziemi w dole, wtedy i ja odrzucę całe potomstwo Izraela za to wszystko, co uczynili, mówi PAN.
38 "Look, the days come," says the LORD, "that the city shall be built to the LORD from the Tower of Hananel to the Corner Gate.
Oto nadchodzą dni, mówi PAN, w których to miasto zostanie odbudowane PANU od Wieży Chananeela aż do Bramy Narożnej;
39 The measuring line shall go out further straight onward to the hill Gareb, and shall turn about to Goah.
I będzie się ciągnął dalej sznur mierniczy na wprost ku wzgórzu Gareb, a potem zwróci się ku Goa.
40 The whole valley of the dead bodies and of the ashes, and all the fields to the Kidron Valley, to the corner of the Horse Gate toward the east, shall be holy to the LORD; it shall not be plucked up, nor thrown down any more forever."
I cała dolina trupów i popiołu, wszystkie pola aż do potoku Cedron i narożnika Bramy Końskiej ku wschodowi będą poświęcone PANU. Nie zostaną już wykorzenione ani zburzone na wieki.
