1 Corinthians 15
1 Now I declare to you, brothers, the gospel which I preached to you, which also you received, in which you also stand,
A oznajmuję wam, bracia! Ewangieliję, którąm wam opowiedział, którąście też przyjęli i w której stoicie.
2 by which also you are saved, if you hold firmly the word which I preached to you—unless you believed in vain.
Przez którą też zbawienia dostępujecie, jeźli pamiętacie, jakim sposobem opowiedziałem wam, chyba jeźliście próżno uwierzyli.
3 For I delivered to you first of all that which I also received: that Messiah died for our sins according to the Scriptures,
Albowiem naprzód podałem wam, com też wziął, iż Chrystus umarł za grzechy nasze według Pism;
4 that he was buried, that he was raised on the third day according to the Scriptures,
A iż był pogrzebiony, a iż zmartwychwstał dnia trzeciego według Pism.
5 and that he appeared to Cephas, then to the twelve.
A iż widziany jest od Kiefasa, potem od onych dwunastu.
6 After that he appeared to over five hundred brothers at once, most of whom remain until now, but some have also fallen asleep.
Potem widziany jest więcej niż od pięciuset braci na raz, z których wiele ich zostaje aż dotąd, a niektórzy też zasnęli.
7 After that he appeared to James, then to all the apostles,
Potem jest widziany od Jakóba, potem od wszystkich Apostołów.
8 and last of all, as to the child born at the wrong time, he appeared to me also.
A na ostatek po wszystkich ukazał się i mnie, jako poronionemu płodowi.
9 For I am the least of the apostles, who is not worthy to be called an apostle, because I persecuted the church of God.
Bom ja jest najmniejszy z Apostołów, którym nie jest godzien, abym był zwany Apostołem, przeto żem prześladował zbór Boży.
10 But by the grace of God I am what I am. His grace which was bestowed on me was not futile, but I worked more than all of them; yet not I, but the grace of God which was with me.
Lecz łaską Bożą jestem tem, czemem jest, a łaska jego przeciwko mnie daremna nie była; alem obficiej niż oni wszyscy pracował, wszakże nie ja, ale łaska Boża, która jest ze mną.
11 Whether then it was I or they, this is what we preach, and this is what you believed.
Przetoż i ja, i oni tak każemy, i takeście uwierzyli.
12 Now if Messiah is preached, that he has been raised from the dead, how do some among you say that there is no resurrection of the dead?
A ponieważ się o Chrystusie każe, iż z martwych wzbudzony jest, jakoż mówią niektórzy między wami, iż zmartwychwstania nie masz?
13 But if there is no resurrection of the dead, neither has Messiah been raised.
Bo jeźlić zmartwychwstania nie masz, tedyć i Chrystus nie jest wzbudzony.
14 If Messiah has not been raised, then our preaching is in vain, and your faith also is in vain.
A jeźlić Chrystus nie jest wzbudzony, tedyć daremne kazanie nasze, daremna też wiara wasza.
15 Yes, we are found false witnesses of God, because we testified about God that he raised up Messiah, whom he did not raise up, if it is so that the dead are not raised.
I bylibyśmy też znalezieni fałszywymi świadkami Bożymi, iżeśmy świadczyli o Bogu, że Chrystusa wzbudził, którego nie wzbudził, jeźliże umarli nie bywają wzbudzeni.
16 For if the dead are not raised, neither has Messiah been raised.
Albowiem jeźliż umarli nie bywają wzbudzeni, i Chrystus nie jest wzbudzony.
17 If Messiah has not been raised, your faith is vain; you are still in your sins.
A jeźli Chrystus nie jest wzbudzony, daremna jest wiara wasza i jeszczeście w grzechach waszych;
18 Then they also who are fallen asleep in Messiah have perished.
Zatem i ci poginęli, którzy zasnęli w Chrystusie.
19 If we have only hoped in Messiah in this life, we are of all people most to be pitied.
Bo jeźli tylko w tym żywocie w Chrystusie nadzieję mamy, nad wszystkich ludzi jesteśmy najnędzniejszymi.
20 But now Messiah has been raised from the dead, the first fruits of those who are asleep.
Lecz teraz Chrystus z martwych wzbudzony jest i stał się pierwiastkiem tych, którzy zasnęli.
21 For since death came by a man, the resurrection of the dead also came by a man.
Bo ponieważ przez człowieka śmierć, przez człowieka też powstanie umarłych.
22 For as in Adam all die, so also in Messiah all will be made alive.
Albowiem jako w Adamie wszyscy umierają, tak i w Chrystusie wszyscy ożywieni będą.
23 But each in his own order: Messiah the first fruits, then those who are Messiah's, at his coming.
Ale każdy w swoim rzędzie, Chrystus jako pierwiastek, a potem ci, co są Chrystusowi w przyjście jego.
24 Then the end comes, when he will deliver up the Kingdom to God, even the Father; when he will have abolished all rule and all authority and power.
A potem będzie koniec, gdy odda królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelkie przełożeństwo i wszelką zwierzchność, i moc.
25 For he must reign until he has put all his enemies under his feet.
Bo on musi królować, póki by nie położył wszystkich nieprzyjaciół pod nogi jego.
26 The last enemy that will be abolished is death.
A ostatni nieprzyjaciel, który będzie zniszczony, jest śmierć.
27 For, "He put all things under his feet." But when he says "all things" are put under, it is evident that the one who put all things under is the exception.
Bo wszystkie rzeczy poddał pod nogi jego. A gdy mówi, że mu wszystkie rzeczy poddane są, jawna jest, iż oprócz tego, który mu poddał wszystkie rzeczy.
28 When all things have been subjected to him, then the Son will also himself be subjected to him who subjected all things to him, that God may be all in all.
A gdy mu wszystkie rzeczy poddane będą, tedyć też i sam Syn będzie poddany temu, który mu poddał wszystkie rzeczy, aby był Bóg wszystkim we wszystkim.
29 Or else what will they do who are baptized for the dead? If the dead are not raised at all, why then are they baptized for them?
Bo inaczej cóż uczynią ci, którzy się chrzczą nad umarłymi, jeźliż zgoła umarli nie bywają wzbudzeni? przeczże się chrzczą nad umarłymi?
30 Why do we also stand in jeopardy every hour?
Przecz i my niebezpieczeństwa podejmujemy każdej godziny?
31 I affirm, brothers, by the boasting in you which I have in Messiah Jesus our Lord, I die daily.
Na każdy dzień umieram przez chwałę naszę, którą mam w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
32 If I fought with animals at Ephesus for human purposes, what does it profit me? If the dead are not raised, then "let us eat and drink, for tomorrow we die."
Jeźliżem się obyczajem ludzkim z bestyjami w Efezie potykał, cóż mam za pożytek, jeźli umarli nie bywają wzbudzeni? Jedzmy i pijmy; boć jutro pomrzemy.
33 Do not be deceived. "Bad company corrupts good morals."
Nie błądźcież; złe rozmowy psują dobre obyczaje.
34 Become sober-minded, and do not sin, for some are ignorant about God. I say this to your shame.
Ocućcież się ku sprawiedliwości, a nie grzeszcie; albowiem niektórzy nie mają znajomości Bożej; ku zawstydzeniu waszemu mówię.
35 But someone will say, "How are the dead raised?" and, "With what kind of body do they come?"
Ale rzecze kto: Jakoż wzbudzeni bywają umarli i w jakim ciele wychodzą?
36 You foolish one, that which you yourself sow is not made alive unless it dies.
O głupi! To, co ty siejesz, nie bywać ożywione, jeźliby nie umarło.
37 That which you sow, you do not sow the body that will be, but a bare grain, maybe of wheat, or of some other kind.
I co siejesz, nie siejesz ciała, które ma potem wyrość, ale gołe ziarno, jako się trafi, albo pszeniczne, albo jakiekolwiek inne.
38 But God gives it a body even as it pleased him, and to each seed a body of its own.
Ale Bóg daje mu ciało jako chce, a każdemu nasieniu jego własne ciało.
39 All flesh is not the same flesh, but there is one flesh of humans, another flesh of animals, another of fish, and another of birds.
Nie każde ciało jest jednakiem ciałem; ale inszeć jest ciało ludzkie, a insze ciało bydlęce, insze rybie, a insze ptasze.
40 There are also celestial bodies, and terrestrial bodies; but the glory of the celestial differs from that of the terrestrial.
I są ciała niebieskie i ciała ziemskie; lecz insza jest chwała ciał niebieskich, a insza ludzkich;
41 There is one glory of the sun, another glory of the moon, and another glory of the stars; for one star differs from another star in glory.
Insza chwała słońca, a insza chwała księżyca, i insza chwała gwiazd; albowiem gwiazda od gwiazdy różna jest w jasności.
42 So also is the resurrection of the dead. It is sown in corruption; it is raised in incorruption.
Takci będzie i powstanie umarłych. Bywa wsiane ziarno w skazitelności, a będzie wzbudzone w nieskazitelności.
43 It is sown in dishonor; it is raised in glory. It is sown in weakness; it is raised in power.
Bywa wsiane w niesławie, a będzie wzbudzone w sławie; bywa wsiane w słabości, a będzie wzbudzone w mocy; bywa wsiane ciało cielesne, a będzie wzbudzone ciało duchowne.
44 It is sown a natural body; it is raised a spiritual body. There is a natural body and there is also a spiritual body.
Jest ciało cielesne, jest też ciało duchowne.
45 So also it is written, "The first man, Adam, became a living soul." The last Adam became a life-giving spirit.
Takci też napisane: Stał się pierwszy człowiek Adam w duszę żywą, ale pośledni Adam w ducha ożywiającego.
46 However that which is spiritual is not first, but that which is natural, then that which is spiritual.
Wszakże nie jest pierwsze duchowne, ale cielesne, potem duchowne.
47 The first man is of the earth, made of dust. The second man is from heaven.
Pierwszy człowiek z ziemi ziemski; wtóry człowiek sam Pan z nieba.
48 As is the one made of dust, such are those who are also made of dust; and as is the heavenly, such are they also that are heavenly.
Jaki jest ten ziemski, tacy też i ziemscy; a jaki jest niebieski, tacy też będą niebiescy.
49 As we have borne the image of those made of dust, let us also bear the image of the heavenly.
A jakośmy nosili wyobrażenie ziemskiego, tak też będziemy nosili wyobrażenie niebieskiego.
50 Now I say this, brothers, that flesh and blood cannot inherit the Kingdom of God; neither does corruption inherit incorruption.
To jednak powiadam, bracia! iż ciało i krew królestwa Bożego odziedziczyć nie mogą; ani skazitelność nie odziedziczy nieskazitelności.
51 Look, I tell you a mystery. We will not all sleep, but we will all be changed,
Oto ja tajemnicę wam powiadam; nie wszyscyć zaśniemy, ale wszyscy przemienieni będziemy, bardzo prędko w okamgnieniu, na trąbę ostateczną.
52 in a moment, in the twinkling of an eye, at the last trumpet. For the trumpet will sound, and the dead will be raised incorruptible, and we will be changed.
Albowiem zatrąbi, a umarli wzbudzeni będą nieskazitelni, a my będziemy przemienieni.
53 For this corruptible must put on incorruption, and this mortal must put on immortality.
Boć musi to, co jest skazitelnego, przyoblec nieskazitelność, i co jest śmiertelnego, przyoblec nieśmiertelność.
54 But when this corruptible will have put on incorruption, and this mortal will have put on immortality, then what is written will happen: "Death is swallowed up in victory."
A gdy to, co jest skazitelnego, przyoblecze nieskazitelność, i to, co jest śmiertelnego, przyoblecze nieśmiertelność, tedy się wypełni ono słowo, które napisane: Połkniona jest śmierć w zwycięstwie.
Gdzież jest, o śmierci! bodziec twój? Gdzież jest, piekło! zwycięstwo twoje? (Hadēs g86)
56 The sting of death is sin, and the power of sin is the law.
Lecz bodziec śmierci jest grzech, a moc grzechu jest zakon.
57 But thanks be to God, who gives us the victory through our Lord Jesus (the) Messiah.
Ale niech będą Bogu dzięki, który nam dał zwycięstwo przez Pana naszego Jezusa Chrystusa.
58 Therefore, my beloved brothers, be steadfast, immovable, always abounding in the Lord's work, because you know that your labor is not in vain in the Lord.
A tak, bracia moi mili! bądźcie mocni, nieporuszeni, obfitujący w uczynku Pańskim zawsze, wiedząc, iż praca wasza nie jest nadaremna w Panu.
