< Proverbs 1 >

1 The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:
پەندەکانی سلێمانی کوڕی داود، پاشای ئیسرائیل،
2 To know wisdom and instruction, to discern the words of understanding.
بۆ زانینی دانایی و تەمبێکردن، بۆ پەیبردن بە وشەکانی تێگەیشتن،
3 To receive instruction in wise dealing, in righteousness, justice, and equity.
بۆ وەرگرتنی تەمبێکردن و وریایی، ڕاستودروستی و دادپەروەری و ڕاستەڕێیی،
4 To give shrewdness to the inexperienced, knowledge and discretion to the young man.
بۆ بەخشینی ژیری بە ساویلکە، بە لاویش زانیاری و سەلیقە،
5 A wise man will hear and increase in learning, and a man of understanding will attain to sound counsel.
(دانا گوێی لێ دەگرێت و فێربوونی زیاد دەبێت، تێگەیشتووش ڕاوێژی باشی دەست دەکەوێت،)
6 To understand a proverb, and parables, the words and riddles of the wise.
بۆ تێگەیشتنی پەند و نموونە، قسەی دانایان و مەتەڵەکانیان.
7 The fear of Jehovah is the beginning of knowledge; but the foolish despise wisdom and instruction.
لەخواترسی سەرەتای زانیارییە، بەڵام گێلەکان سووکایەتی بە دانایی و تەمبێکردن دەکەن.
8 My son, listen to your father's instruction, and do not forsake your mother's teaching:
ڕۆڵە، گوێ لە تەمبێکردنی باوکت بگرە و فێرکردنی دایکت پشتگوێ مەخە،
9 for they will be a garland to grace your head, and a necklace around your neck.
چونکە تاجەگوڵینەی نیعمەتن بۆ سەرت، گەردانەن بۆ ملت.
10 My son, if sinners entice you, do not consent.
ڕۆڵە، ئەگەر گوناهباران فریویان دایت، ڕازی مەبە.
11 If they say, "Come with us, Let's lie in wait for blood; let's lurk secretly for the innocent without cause;
ئەگەر گوتیان: «لەگەڵمان وەرە، بۆسە بۆ خوێنڕشتن بنێینەوە، بەبێ هۆ بۆ بێتاوانێک خۆمان مات بکەین،
12 let's swallow them up alive like Sheol, and whole, like those who go down into the pit. (Sheol h7585)
وەک جیهانی مردووان بە زیندووێتی هەڵیانلووشین و بە ساغی وەک ئەوانەی لە گۆڕ دەنرێن. (Sheol h7585)
13 We'll find all valuable wealth. We'll fill our houses with spoil.
هەموو گەنجینەیەکی بەهادار دەدۆزینەوە و ماڵمان پڕ دەکەین لە دەستکەوت.
14 Throw in your lot with us. We'll all have one purse."
پشکی خۆت هەڵبدە ناومان، بە هەموومان یەک کیسەمان دەبێت.»
15 My son, do not walk in the way with them. Keep your foot from their path,
ڕۆڵە، لەگەڵیان بە ڕێگادا مەڕۆ، پێیەکانت قەدەغە بکە لە ڕێڕەوەکانیان،
16 for their feet run to evil. They hurry to shed blood.
چونکە پێیەکانیان بەرەو خراپە ڕادەکەن، بۆ خوێنڕشتن پەلە دەکەن.
17 For in vain is the net spread in the sight of any bird:
بێ سوودە دانانەوەی تۆڕ لەبەرچاوی هەموو باڵدارێک.
18 but these lie in wait for their own blood. They lurk secretly for their own lives.
بۆ خوێنی خۆیان بۆسەیان ناوەتەوە، خۆیان تەنها بۆ گیانی خۆیان ماتداوە.
19 So are the ways of everyone who is greedy for gain. It takes away the life of its owners.
ئاوایە ڕێچکەی هەموو ئەوانەی بەدوای دەستکەوتی ناڕەواوەن، سەری خاوەنی دەخوات.
20 Wisdom calls aloud in the street. She utters her voice in the public squares.
دانایی لە کۆڵان هاوار دەکات، لە گۆڕەپانەکان دەنگ بەرز دەکاتەوە،
21 She calls at the head of noisy places. At the entrance of the city gates, she utters her words:
لە شەقامە قەرەباڵغەکاندا بانگ دەکات، لە دەروازەی شارەکاندا قسەی خۆی دەکات:
22 "How long, you simple ones, will you love simplicity? How long will mockers delight themselves in mockery, and fools hate knowledge?
«هەتا کەی ئەی ساویلکەکان حەز لە ساویلکەیی دەکەن؟ هەتا کەی گاڵتەجاڕان بە گاڵتەکردن دڵخۆش دەبن، گێلەکانیش ڕقیان لە زانیاری دەبێتەوە؟
23 Turn at my reproof. Look, I will pour out my spirit on you. I will make known my words to you.
بگەڕێنەوە کاتێک سەرزەنشتتان دەکەم! ئینجا ڕۆحی خۆمتان بەسەردا دەڕێژم، وشەکانی خۆمتان پێ دەناسێنم.
24 Because I have called, and you have refused; I have stretched out my hand, and no one has paid attention;
بەڵام بانگهێشتم کردن، ڕەتتان کردەوە، دەستم درێژکرد، کەس گوێی پێنەدا،
25 but you have ignored all my counsel, and wanted none of my reproof;
هەموو ڕاوێژێکی منتان پشتگوێ خست، سەرزەنشتی منتان وەرنەگرت،
26 I also will laugh at your disaster. I will mock when calamity overtakes you;
جا منیش لە کارەساتتان پێدەکەنم. گاڵتە دەکەم کە ترستان لێ نیشت،
27 when calamity overtakes you like a storm, when your disaster comes on like a whirlwind; when distress and anguish come on you.
کە ترستان وەک گەردەلوول لێ نیشت و وێرانیتان وەک ڕەشەبا هاتە سەر و تەنگانە و ناخۆشی بەسەرتانی دادا.
28 Then will they call on me, but I will not answer. They will seek me diligently, but they will not find me;
«ئینجا بانگم دەکەن، بەڵام من وەڵام نادەمەوە، بە پەرۆشییەوە بەدوامدا دەگەڕێن بەڵام نامدۆزنەوە.
29 because they hated knowledge, and did not choose the fear of Jehovah.
لەبەر ئەوەی ڕقیان لە زانیاری بووەوە، لەخواترسییان هەڵنەبژارد،
30 They wanted none of my counsel. They despised all my reproof.
لەبەر ئەوەی ڕاوێژی منیان وەرنەگرت، بە سووکییەوە تەماشای هەموو سەرزەنشتەکانی منیان کرد،
31 Therefore they will eat of the fruit of their own way, and be filled with their own schemes.
بۆیە لە بەرهەمی ڕێگای خۆیان دەخۆن، لە بەری پیلانەکانیان تێر دەبن،
32 For the backsliding of the simple will kill them. The careless ease of fools will destroy them.
چونکە هەڵگەڕانەوەی ساویلکەکان دەیانکوژێت، بێباکی گێلەکان لەناویان دەبات.
33 But whoever listens to me will dwell securely, and will be at ease, without fear of harm."
بەڵام ئەوەی گوێ لە من بگرێت بە ئاسوودەیی نیشتەجێ دەبێت، لە ترسی خراپە دەحەسێتەوە.»

< Proverbs 1 >