Proverbs 17
1 Better is a dry morsel with quietness, than a house full of feasting with strife.
Қурбанлиқ гөшлиригә толған җедәллик өйдин, Бир чишләм қуруқ нан йәп, көңүл течлиқта болған әвзәл.
2 A servant who deals wisely will rule over a son who causes shame, and shall have a part in the inheritance among the brothers.
Хизмәткар чевәр болса, ғоҗисиниң номуста қойғучи оғлини башқурар; Кәлгүсидә у ғоҗиниң оғли қатарида туруп униң мирасни тәқсим қилар.
3 The refining pot is for silver, and the furnace for gold, but Jehovah tests the hearts.
Сапал қазан күмүчни тавлар, чанақ алтунни тавлар, Бирақ адәмниң қәлбини Пәрвәрдигар синар.
4 An evildoer heeds wicked lips. A liar gives ear to a mischievous tongue.
Қәбиһ киши яман сөзләргә ишинәр; Ялғанчи питничиләрниң сөзигә қулақ салар.
5 Whoever mocks the poor reproaches his Maker. He who is glad at calamity shall not be unpunished.
Мискинләрни мәсқирә қилғучи, өзини Яратқучини һақарәтлигүчидур; Башқиларниң бәхитсизлигидин хошал болған киши җазасиз қалмас.
6 Children's children are the crown of old men; the glory of children are their parents.
Қериларниң нәврилири уларниң таҗидур; Пәрзәнтләрниң пәхри уларниң атилиридур.
7 Arrogant speech isn't fitting for a fool, much less do lying lips fit a prince.
Ахмақ яришиқ гәп қилса униңға ярашмас; Мөтивәр ялған сөзлисә униңға техиму ярашмас.
8 A bribe is a precious stone in the eyes of him who gives it; wherever he turns, he prospers.
Пара — уни бәргүчиниң нәзиридә есил бир гөһәрдур; Гоя уни нәгила ишләтсә мувәппәқийәткә еришидиғандәк.
9 He who covers an offense promotes love; but he who repeats a matter separates best friends.
Башқиларниң хаталиқини йопутуп кәчүргән киши меһир-муһәббәтни көзләр; Кона хаманни сориған киши йеқин достларни дүшмән қилар.
10 A rebuke enters deeper into one who has understanding than a hundred lashes into a fool.
Ақиланигә сиңгән бир еғиз тәнбиһ, Ахмаққа урулған йүз дәрридин үнүмлүктур.
11 An evil man seeks only rebellion; therefore a cruel messenger shall be sent against him.
Яманлар пәқәт асийлиқни көзләр; Уни җазалашқа рәһимсиз бир әлчи әвәтиләр.
12 Let a bear robbed of her cubs meet a man, rather than a fool in his folly.
Әхмиқанә иш қиливатқан надан кишигә учрап қалғандин көрә, Балилиридин айрилған ейиққа йолуғуп қалған яхши.
13 Whoever rewards evil for good, evil shall not depart from his house.
Кимки яхшилиққа яманлиқ қилса, Ишигидин балайиқаза нери кәтмәс.
14 The beginning of strife is like breaching a dam, therefore stop contention before quarreling breaks out.
Җедәлниң башлиниши тосмини су елип кәткәнгә охшайду; Шуңа җедәл партлаштин авал талаш-тартиштин қол үзгин.
15 He who justifies the wicked, and he who condemns the righteous, both of them alike are an abomination to Jehovah.
Яманни ақлиған, Һәққанийға қара чаплиған, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
16 Why is there money in the hand of a fool to buy wisdom, seeing he has no understanding?
Ахмақниң көңли даналиқни әтиварлимиса, Қандақму униң қолида даналиқни сетивалғидәк пули болсун?
17 A friend loves at all times; and a brother is born for adversity.
[Һәқиқий] дост һәрдайим саңа муһәббәт көрситәр, [Һәқиқий] қериндаш яман күнүң үчүн ярдәмгә дунияға кәлгәндур.
18 A man void of understanding strikes hands, and becomes collateral in the presence of his neighbor.
Әқилсиз киши қол берип, Йеқини үчүн кепил болиду.
19 He who loves disobedience loves strife. One who builds a high gate seeks destruction.
Җедәлгә амрақ гунаға амрақтур; Босуғини егиз қилған һалакәтни издәр.
20 One who has a perverse heart doesn't find prosperity, and one who has a deceitful tongue falls into trouble.
Нийити бузулған яхшилиқ көрмәс; Тилида һәқ-наһәқни астин-үстүн қилғучи балаға йолуқар.
21 He who becomes the father of a fool grieves. The father of a fool has no joy.
Бала ахмақ болса, ата ғәм-қайғуға патар; Һамақәтниң атиси хушаллиқ көрмәс.
22 A cheerful heart makes good medicine, but a crushed spirit dries up the bones.
Шат көңүл шипалиқ доридәк тәнгә давадур; Сунуқ роһ-дил адәмниң илигини қурутар.
23 A wicked man receives a bribe in secret, to pervert the ways of justice.
Чирик адәм йәң ичидә парини қобул қилар; У адаләтниң йолини бурмилар.
24 Wisdom is before the face of one who has understanding, but the eyes of a fool wander everywhere.
Даналиқ йорутулған кишиниң көз алдида турар; Бирақ әқилсизниң көзи хиялкәшлик қилип қутупта жүрәр.
25 A foolish son brings grief to his father, and bitterness to her who bore him.
Галваң бала атини азапға салар; Уни туққучиниңму дәрди болар.
26 Also to punish the righteous is not good, nor to flog officials for their integrity.
Һәққанийларға җәриманә қоюшқа қәтъий болмас; Әмирләрни адаләтни қоллиғини үчүн думбалашқа болмас.
27 He who spares his words has knowledge. He who is even tempered is a man of understanding.
Билими бар киши кам сөзлүк болар; Йорутулған адәм қалтис еғир-бесиқ болар.
28 Even a fool, when he keeps silent, is counted wise. When he shuts his lips, he is thought to be discerning.
Һәтта ахмақму аз сөзлисә дана һесаплинар; Тилини тизгинлигән киши данишмән санилар.
