Proverbs 16
1 The plans of the heart belong to man, but the answer of the tongue is from Jehovah.
१मनात योजना करणे मनुष्याच्या हातचे आहे, पण त्याच्या जिव्हेचे उत्तर देणे परमेश्वराकडचे आहे.
2 All the ways of a man are clean in his own eyes; but Jehovah weighs the motives.
२मनुष्याच्या दृष्टीने त्याचे सर्व मार्ग शुद्ध असतात, पण परमेश्वर आत्मे तोलून पाहतो.
3 Entrust your works to Jehovah, and your plans will be established.
३आपली कामे परमेश्वराच्या स्वाधीन करा, आणि म्हणजे तुमच्या योजना यशस्वी होतील.
4 Jehovah has made everything for its own end—yes, even the wicked for the day of evil.
४परमेश्वराने सर्वकाही त्याच्या उद्देशासाठी बनवलेले आहे, दुर्जनदेखील अरिष्टाच्या दिवसासाठी केलेला आहे.
5 Everyone who is proud in heart is an abomination to Jehovah: they shall certainly not be unpunished.
५प्रत्येक गर्विष्ठ मनाच्या मनुष्याचा परमेश्वरास वीट आहे, जरी ते हातात हात घालून उभे राहिले, तरी त्यांना शिक्षा झाल्यावाचून राहणार नाही.
6 By mercy and truth iniquity is atoned for. By the fear of Jehovah men depart from evil.
६कराराचा प्रामाणिकपणा व विश्वसनीयता ह्यांच्या योगाने पापांचे प्रायश्चित होते, आणि परमेश्वराचे भय धरल्याने, लोक वाईटापासून वळून दूर राहतील.
7 When a man's ways please Jehovah, he makes even his enemies to be at peace with him.
७मनुष्याचे मार्ग परमेश्वरास आवडले म्हणजे, त्या मनुष्याच्या शत्रूलाही त्याच्याशी समेट करण्यास भाग पाडतो.
8 Better is a little with righteousness, than great revenues with injustice.
८अन्यायाने मिळवलेल्या मोठ्या मिळकतीपेक्षा, न्यायाने कमावलेले थोडेसे चांगले आहे.
9 A man's heart plans his course, but Jehovah directs his steps.
९मनुष्याचे मन त्याच्या मार्गाची योजना करते, पण परमेश्वर त्याच्या पावलांना वाट दाखवतो.
10 Inspired judgments are on the lips of the king. He shall not betray his mouth.
१०दैवी निर्णय राजाच्या ओठात असतात, न्याय करताना त्याच्या मुखाने कपटाने बोलू नये.
11 Honest balances and scales are Jehovah's; all the weights in the bag are his work.
११परमेश्वराकडून प्रामाणिक मोजमाप येते; पिशवीतील सर्व वजने त्याचे कार्य आहे.
12 It is an abomination to kings to do wickedness, for the throne is established by righteousness.
१२जेव्हा राजा वाईट गोष्टी करतो, त्या गोष्टी त्यास तिरस्कारणीय आहेत, कारण राजासन नीतिमत्तेनेच स्थापित होते.
13 Righteous lips are the delight of kings. They value one who speaks the truth.
१३नीतिमत्तेने बोलणाऱ्या ओठाने राजाला आनंद होतो, आणि जे कोणी सरळ बोलतात ते त्यास प्रिय आहेत.
14 The king's wrath is a messenger of death, but a wise man will pacify it.
१४राजाचा क्रोध मृत्यू दूतांसारखा आहे. पण सुज्ञ मनुष्य त्याचा राग शांत करण्याचा प्रयत्न करतो.
15 In the light of the king's face is life. His favor is like a cloud of the spring rain.
१५राजाच्या मुखतेजात जीवन आहे, आणि त्याचा अनुग्रह शेवटल्या पावसाच्या मेघासारखा आहे.
16 How much better it is to get wisdom than gold. Yes, to get understanding is to be chosen rather than silver.
१६सोन्यापेक्षा ज्ञान प्राप्त करून घेणे किती तरी उत्तम आहे. रुप्यापेक्षा समजुतदारपणा निवडून घ्यावा.
17 The highway of the upright is to depart from evil. He who keeps his way preserves his soul.
१७दुष्कर्मापासून वळणे हा सरळांचा राजमार्ग आहे, जो आपल्या मार्गाकडे लक्ष ठेवतो तो आपला जीव राखतो.
18 Pride goes before destruction, and a haughty spirit before a fall.
१८नाशापूर्वी गर्व येतो, आणि मनाचा ताठा अधःपाताचे मूळ आहे.
19 It is better to be of a lowly spirit with the poor, than to divide the plunder with the proud.
१९गर्विष्ठांबरोबर राहून लूट वाटून घेण्यापेक्षा दीनांबरोबर विनम्र असणे चांगले.
20 He who heeds the word finds prosperity, and blessed is he who trusts in Jehovah.
२०जो कोणी जे काही चांगले आहे ते शोधतो, त्यास शिकवीले त्याचे निरीक्षण करतो, आणि जो परमेश्वरावर विश्वास ठेवतो तो आनंदीत होतो.
21 The wise in heart shall be called prudent. Pleasantness of the lips promotes instruction.
२१जो मनाचा सुज्ञ त्यास समंजस म्हणतात, आणि मधुर वाणीने शिकवण्यची क्षमता वाढते.
22 Understanding is a fountain of life to one who has it, but the punishment of fools is their folly.
२२ज्यांच्याकडे सुज्ञान आहे त्यास ती जीवनाचा झरा आहे, पण मूर्खाचे मूर्खपण त्याची शिक्षा आहे.
23 The heart of the wise instructs his mouth, and adds learning to his lips.
२३सुज्ञ मनुष्याच्या हृदयापासून त्याच्या मुखास शिक्षण मिळते; आणि त्याच्या वाणीत विद्येची भर घालते.
24 Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul, and health to the bones.
२४आनंदी शब्द मधाचे पोळ अशी आहेत, ती जिवाला गोड व हाडांस आरोग्य आहेत.
25 There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.
२५मनुष्यास एक मार्ग सरळ दिसतो, पण त्याचा शेवट मृत्यूमार्गाकडे आहे.
26 The appetite of the laboring man labors for him; for his mouth urges him on.
२६कामगाराची भूक त्याच्यासाठी काम करते; त्याची भूक त्यास ते करायला लावते.
27 A worthless man devises mischief. His speech is like a scorching fire.
२७नालायक मनुष्य खोड्या उकरून काढतो, आणि त्याची वाणी होरपळणाऱ्या अग्नीसारखी आहे.
28 A perverse man stirs up strife, and a gossip separates close friends.
२८कुटिल मनुष्य संघर्ष निर्माण करतो, आणि निंदा करणाऱ्या जवळच्या मित्रांना वेगळे करतो.
29 A man of violence entices his neighbor, and leads him in a way that is not good.
२९जुलमी मनुष्य आपल्या शेजाऱ्याशी लबाड बोलतो, आणि जो मार्ग चांगला नाही अशात त्यास नेतो.
30 One who winks his eyes to plot perversities, one who compresses his lips, is bent on evil.
३०जो कोणी मनुष्य कुटिल गोष्टीच्या योजणेला डोळे मिचकावतो; जो आपले ओठ आवळून धरतो तो दुष्कर्म घडून आणतो.
31 Gray hair is a crown of glory. It is found in the path of righteousness.
३१पिकलेले केस वैभवाचा मुकुट आहे; नीतिमत्तेच्या मार्गाने चालण्याने तो प्राप्त होतो.
32 One who is slow to anger is better than the mighty; one who rules his spirit, than he who takes a city.
३२ज्याला लवकर राग येत नाही तो योद्धापेक्षा, आणि जो आत्म्यावर अधिकार चालवतो तो नगर जिंकऱ्यापेक्षा उत्तम आहे.
33 The lot is cast into the lap, but its every decision is from Jehovah.
३३पदरात चिठ्ठ्या टाकतात, पण त्यांचा निर्णय सर्वस्वी परमेश्वराकडून आहे.
