< Proverbs 13 >
1 A wise son listens to his father's instruction, but a scoffer doesn't listen to rebuke.
Syn mądry przyjmuje ćwiczenie ojcowskie, ale naśmiewca nie słucha strofowania.
2 By the fruit of his lips, a man enjoys good things; but the unfaithful crave violence.
Każdy będzie pożywał dobrego z owocu ust swoich; ale dusza przewrotnych krzywdy pożywać będzie.
3 He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.
Kto strzeże ust swych, strzeże duszy swojej; kto lekkomyślnie otwiera wargi swe, będzie starty.
4 The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.
Dusza leniwego żąda, a nic nie ma; ale dusza pracowitych zbogaci się.
5 A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.
Słowa kłamliwego nienawidzi sprawiedliwy; ale niezbożny staje się obrzydliwym i shańbionym.
6 Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.
Sprawiedliwość strzeże tego, który żyje bez zmazy; ale niezbożność podwraca grzesznika.
7 There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.
Znajduje się taki co się czyni bogatym, a nie ma nic; i taki, co się czyni ubogim, choć ma wiele bogactw.
8 The ransom of a man's life is his riches, but the poor hear no threats.
Okup żywota człowieczego jest bogactwo jego; ale ubogi nie słucha łajania.
9 The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.
Światłość sprawiedliwych jasna: ale pochodnia bezbożnych zgaśnie.
10 Pride only breeds quarrels, but with ones who take advice is wisdom.
Samą tylko pychą człowiek zwady wszczyna, ale przy tych, co radę przyjmują, jest mądrość.
11 Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.
Bogactwa źle nabyte umniejszą się; ale kto je zgromadza ręką swą, przyczynia ich.
12 Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.
Nadzieja długa wątli serce; ale żądość wypełniona jest drzewem żywota.
13 Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.
Kto gardzi słowem Bożem, sam sobie szkodzi; ale kto się boi przykazania jego, odniesie nagrodę.
14 The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.
Nauka mądrego jest źródłem żywota ku ochronieniu się sideł śmierci.
15 Good understanding brings favor; but the way of the unfaithful leads to calamity.
Rozum dobry daje łaskę; ale droga przewrotnych jest przykra.
16 Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.
Każdy ostrożny umiejętnie sobie poczyna; ale głupi rozpościera głupstwo.
17 A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.
Poseł niezbożny upada we złe; ale poseł wierny jest lekarstwem.
18 Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honored.
Ubóstwo i zelżywość przyjdzie na tego, który się wyłamuje z karności; ale kto przestrzega upominania, wysławiony będzie.
19 Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.
Żądność wypełniona słodka jest duszy; ale odstąpić od złego, głupim jest obrzydliwością.
20 One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.
Kto chodzi z mądrymi, mądrym będzie; ale kto towarzyszy z głupimi, startym będzie.
21 Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.
Nieszczęście grzeszników ściga; ale sprawiedliwym Bóg dobrem nagrodzi.
22 A good man leaves an inheritance to his children's children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.
Dobry człowiek zostawia dziedzictwo synom synów swoich; ale majętność grzesznika sprawiedliwemu zachowana bywa.
23 An abundance of food is in poor people's fields, but injustice sweeps it away.
Obfita żywność na roli ubogich, a drugi ginie przez nieroztropność.
24 One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.
Kto zawściąga rózgi swej, ma w nienawiści syna swego; ale kto go miłuje, wczas go karze.
25 The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.
Sprawiedliwy je, i nasyca duszę swoję; ale żołądek niezbożnych niedostatek cierpi.