Proverbs 10
1 The proverbs of Solomon. A wise son makes a glad father; but a foolish son brings grief to his mother.
१ही शलमोनाची नितीसूत्रे आहेत. शहाणा मुलगा आपल्या वडिलांना सुखी करतो, पण मूर्ख मुलगा आपल्या आईला दु: खी करतो.
2 Treasures of wickedness profit nothing, but righteousness delivers from death.
२दुष्टाईने गोळा केलेली संपत्ती ही कवडी मोलाची असते. पण धार्मिकता मरणापासून दूर ठेवते.
3 The LORD will not allow the soul of the righteous to go hungry, but he thrusts away the desire of the wicked.
३परमेश्वर चांगल्यांना भुकेले राहू देत नाही, परंतु तो वाईटाची कामना निष्फळ करतो.
4 He becomes poor who works with a lazy hand, but the hand of the diligent brings wealth.
४आळशी हात मनुष्याच्या गरीबीस कारण होतात. पण उद्योग्याचा हात संपत्ती मिळवतो.
5 He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during the harvest is a son who causes shame.
५उन्हाळ्यात जो मुलगा पीक जमा करतो तो शहाणा आहे, परंतु जो मुलगा हंगामात झोपतो त्यास ते लज्जास्पद आहे.
6 Blessings are on the head of the righteous, but violence covers the mouth of the wicked.
६नितीमानाच्या मस्तकी आशीर्वाद असतात, पण बलात्कार दुष्टाचे मुख झाकतो.
7 The memory of the righteous is blessed, but the name of the wicked will rot.
७नितीमानाची जेव्हा आपण आठवण करतो, तेव्हा ते आपणास आनंदित करते; पण वाईट करणाऱ्याचे नाव नष्ट होते.
8 The wise in heart accept commandments, but a chattering fool will fall.
८जो समजदार आहे तो आज्ञा मान्य करतो, परंतु बडबड्या मूर्खाची अधोगती होते.
9 He who walks blamelessly walks surely, but he who perverts his ways will be found out.
९जो कोणी प्रामाणिकपणे चालतो तो सुरक्षितपणे चालतो, परंतु जो कोणी त्याचे मार्ग वाकडे करतो तो कळून येईल.
10 The one who winks with the eye causes trouble, but the one who boldly rebukes makes peace.
१०जो कोणी डोळे मिचकावतो तो दुःखास कारण होतो, बडबड्या मूर्खाची अधोगती होते.
11 The mouth of the righteous is a spring of life, but violence covers the mouth of the wicked.
११नितीमानाचे मुख जीवनाचा झरा आहे, परंतु बलात्कार दुष्टाचे मुख झाकतो.
12 Hatred stirs up strife, but love covers all wrongs.
१२द्वेष भांडण उत्पन्न करतो; परंतु प्रीती सर्व अपराधांवर झाकण घालते.
13 Wisdom is found on the lips of him who has discernment, but a rod is for the back of him who is void of understanding.
१३विवेकशीलाच्या वाणीत ज्ञान सापडते, परंतु जो अक्कलशून्य असतो त्याच्या पाठीस काठीच योग्य आहे.
14 Wise men lay up knowledge, but the mouth of the foolish is near ruin.
१४शहाणे माणसे ज्ञान संग्रह करतात, परंतु मूर्खाचे मुख म्हणजे अरिष्ट जवळ आणते.
15 The rich man's wealth is his strong city. The destruction of the poor is their poverty.
१५श्रीमंताची संपत्ती हे त्याचे बळकट नगर आहे; गरिबांचा नाश त्यांच्या दारिद्र्यात होतो.
16 The labor of the righteous leads to life. The increase of the wicked leads to sin.
१६नीतिमानाचे वेतन जीवनाकडे घेऊन जाणारे आहे; दुर्जनाचा फायदा त्यास पापाकडे घेऊन जाणारा आहे.
17 He is in the way of life who heeds correction, but he who forsakes reproof leads others astray.
१७जो कोणी शिस्तीचे अनुसरण करतो तो जीवनाच्या मार्गात आहे, पण जो दोषारोपाला नकार देतो तो चुकीच्या मार्गाने जातो.
18 He who hides hatred has lying lips. He who utters a slander is a fool.
१८जो कोणी द्वेष लपवून ठेवतो तो लबाड ओठांचा आहे, आणि जो कोणी निंदा पसरवतो तो मूर्ख आहे.
19 In the multitude of words there is no lack of disobedience, but he who restrains his lips does wisely.
१९जेव्हा पुष्कळ वाचाळता असते, तेथे पापाला कमतरता नाही, परंतु तो जे काही बोलतो ते काळजीपूर्वक आहे, तो सुज्ञ आहे.
20 The tongue of the righteous is like choice silver. The heart of the wicked is of little worth.
२०जो कोणी चांगले करतो त्याची जिव्हा शुध्द रुप्यासारखी आहे; पण तेथे दुष्टाच्या हृदयात कवडी किंमत आहे.
21 The lips of the righteous feed many, but the foolish die for lack of understanding.
२१नीतिमानाचे ओठ पुष्कळांचे पोषण करतात, पण मूर्ख मरतात कारण त्यांच्यात बुद्धीचा अभाव असतो.
22 The LORD's blessing brings wealth, and he adds no trouble to it.
२२परमेश्वराचे आशीर्वाद चांगली संपत्ती आणते, आणि त्यामध्ये तो अधिक दुःख देत नाही.
23 It is a fool's pleasure to do wickedness, but wisdom is a man of understanding's pleasure.
२३दुष्कर्म करणे मूर्खाला खेळ असे आहे, परंतु सुज्ञ मनुष्यास ज्ञानात आनंद आहे.
24 What the wicked fear, will overtake them, but the desire of the righteous will be granted.
२४दुष्ट ज्याला भितो ते त्याच्यावर येईल, पण नीतिमानाची इच्छा मान्य होईल.
25 When the whirlwind passes, the wicked is no more; but the righteous stand firm forever.
२५दुष्ट वावटळीसारखे आहेत ती येऊन जाते आणि तसा तो नाहीसा होतो, पण जो चांगले करतो तो सर्वकाळ टिकणाऱ्या पायासारखा आहे.
26 As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to those who send him.
२६जशी आंब दातांना आणि जसा धूर डोळ्यांना, तसा आळशी त्यास पाठवणाऱ्यांना आहे.
27 The fear of the LORD prolongs days, but the years of the wicked shall be shortened.
२७परमेश्वराचे भय आयुष्याचे दिवस वाढवते, पण दुष्टाचे वर्ष कमी होतील.
28 The prospect of the righteous is joy, but the hope of the wicked will perish.
२८नीतिमानाची आशा त्यांचा आनंद होईल, पण दुष्टाची वर्षे कमी होतील.
29 The way of the LORD is a stronghold to the upright, but it is a destruction to evildoers.
२९जो कोणी प्रामाणिक आहे परमेश्वर त्याचे रक्षण करील, दुष्कर्म करणाऱ्यांना तो नाशकारक आहे.
30 The righteous will never be removed, but the wicked will not dwell in the land.
३०नीतिमान कधीही उलथून टाकले जाणार नाहीत, परंतु दुष्ट देशात राहणार नाहीत.
31 The mouth of the righteous brings forth wisdom, but the perverse tongue will be cut off.
३१नीतिमानाच्या मुखातून ज्ञानाचे फळ निघते, पण कपटी जीभ कापली जाईल.
32 The lips of the righteous know what is acceptable, but the mouth of the wicked is perverse.
३२नीतिमानाला जे काही स्वीकारणीय ते त्यांच्या ओठास कळते, पण दुष्टाच्या मुखास, जे कुटिल बोलणे आहे ते समजते.
