Matthew 12
1 At that time, Yeshua went on the Sabbath day through the grain fields. His disciples were hungry and began to pluck heads of grain and to eat.
Niadtong panahona miadto si Jesus sa Adlawng Igpapahulay agi sa kaumahan sa trigo. Ang iyang mga disipulo gipanggutom ug nagsugod sa pagkutlo ug mga ulo sa trigo ug gikaon nila.
2 But the Pharisees, when they saw it, said to him, "Look, your disciples do what is not lawful to do on the Sabbath."
Apan sa dihang ang mga Pariseo nakakita niana, sila misulti kang Jesus, “Tan-awa, ang imong mga disipulo nagbuhat kung unsa ang supak sa balaod nga buhaton sa Adlawng Igpapahulay.”
3 But he said to them, "Have you not read what Dawid did, when he and his companions were hungry;
Apan si Jesus miingon kanila, “Wala ba ninyo nabasa kung unsa ang gibuhat ni David, sa dihang gigutom siya, ug ang mga tawo nga kauban niya?
4 how he entered into the house of God, and they ate the show bread, which was not lawful for him to eat, neither for those who were with him, but only for the priests?
Kung giunsa niya pag-adto sa balay sa Dios ug mikaon sa tinapay sa presensya, nga supak sa balaod alang kaniya nga mokaon, ug supak sa balaod alang niadtong kauban niya, apan subay lamang sa balaod alang sa mga pari?
5 Or have you not read in the Law, that on the Sabbath day the priests in the temple profane the Sabbath and are blameless?
Ug wala ba kamo nakabasa sa balaod, nga sa Adlawng Igpapahulay ang mga pari sa templo nagpasipala sa Adlawng Igpapahulay apan dili sad-an?
6 But I tell you that something greater than the temple is here.
Apan mosulti ako kaninyo ang usa nga mas labaw sa templo ania.
7 But if you had known what this means, 'I desire mercy, and not sacrifice,' you would not have condemned the innocent.
Kung kamo nahibalo kung unsa ang gipasabot niini, 'Ako naninguha sa kaluoy ug dili ang halad,' dili kamo buot mosilot sa walay mga sala.
8 For the Son of Man is Lord of the Sabbath."
Kay ang Anak sa Tawo ang Ginoo sa Adlawng Igpapahulay.”
9 And he departed from there and went into their synagogue.
Unya si Jesus mibiya gikan didto ug miadto sa ilang sinagoga.
10 And look, there was a man with a withered hand. They asked him, "Is it lawful to heal on the Sabbath day?" that they might accuse him.
Tan-awa, adunay tawo nga uga ug kamot. Ang mga Pariseo nangutana kang Jesus, nga nag-ingon, “Subay ba kini sa balaod ang pag-ayo sa Adlawng Igpapahulay?” aron nga sila makahimo sa pagpasangil kaniya ug sala.
11 And he said to them, "Which one of you who has one sheep, if it falls into a pit on the Sabbath, will not take hold of it and lift it out?
Si Jesus misulti kanila, “Kinsang tawhana nga anaa sa inyong taliwala, nga, kung siya adunay usa ka karnero, ug kung kini nga karnero nahulog sa usa ka lalom nga bangag sa Adlawng Igpapahulay, dili ba gunitan kini ug aswaton kini pagawas?
12 Of how much more value then is a person than a sheep. Therefore it is lawful to do good on the Sabbath."
Unsa ang mas labaw nga bililhon, unya, ang usa ka tawo kay sa usa ka karnero! Busa kini subay sa balaod ang pagbuhat ug maayo sa Adlawng Igpapahulay.”
13 Then he told the man, "Stretch out your hand." And he stretched it out, and it was restored whole, just like the other.
Unya si Jesus misulti sa tawo, “Ituy-od ang imong kamot.” Gituy-od niya kini pagawas, ug kini mibalik pagkahimsog, sama sa ubang kamot.
14 But the Pharisees went out, and conspired against him, how they might destroy him.
Apan ang mga Pariseo migawas ug naglaraw batok kaniya. Sila nangita kung unsaon nila nga siya mapatay.
15 But Yeshua, perceiving that, withdrew from there. Large crowds followed him, and he healed them all,
Si Jesus nakamatikod niini, siya miikyas gikan didto. Daghang mga tawo ang misunod kaniya, ug giayo niya silang tanan.
16 and commanded them that they should not make him known.
Gisugo niya sila nga dili siya mahimong mailhan ngadto sa uban,
17 This was to fulfill what had been spoken through Eshaya the prophet, saying,
nga kini mahimong matuman, kung unsa ang gisulti pinaagi ni Isaias nga propeta, nga nag-ingon,
18 "Look, my servant whom I have chosen; my beloved in whom my soul delights. I will put my Rukha on him; and he will proclaim justice to the nations.
“Tan-awa, ang akong sulugoon nga akong pinili; ang usa nga akong hinigugma, diin gikahimut-an pag-ayo sa akong kalag. Akong ibutang ang akong Espiritu ngadto kaniya, ug siya magpahibalo sa paghukom sa mga Gentil.
19 He will not quarrel, nor shout; nor will anyone hear his voice in the streets.
Dili siya maningkamot ni mosinggit ug kusog; ni adunay makadungog sa iyang tingog sa kadalanan.
20 He won't break a bruised reed. And he won't put out a smoldering wick, until he leads justice to victory.
Dili niya buakon ang bisan unsa nga nagasgas nga bagakay; dili niya palungon ang bisan unsa nga nag-asong lino, hangtod iyang ipadala ang paghukom sa kadaogan.
21 And in his name the coastlands will hope."
Ug ang mga Gentil magasalig sa iyang ngalan.”
22 Then one possessed by a demon, blind and mute, was brought to him and he healed him, so that the mute man spoke and saw.
Unya adunay usa ka tawo nga buta ug amang, nga gisudlan sa demonyo, ang gidala ngadto kang Jesus. Siya nag-ayo kaniya, uban sa gisangpotan nga ang amang nga tawo nakasulti ug nakakita.
23 And all the crowds were amazed, and said, "Can this be the son of Dawid?"
Ang tanang panon sa katawhan natingala ug nag-ingon, “Kini bang tawhana ang anak ni David?”
24 But when the Pharisees heard it, they said, "This man does not cast out demons, except by Baelzebub, the prince of the demons."
Apan sa dihang ang mga Pariseo nakadungog niining milagro, sila miingon, “Kining tawhana dili makahingilin sa mga demonyo gawas kung pinaagi kang Beelzebub, ang prinsipe sa mga demonyo.”
25 And knowing their thoughts, he said to them, "Every kingdom divided against itself is brought to desolation, and every city or house divided against itself will not stand.
Apan si Jesus nasayod sa ilang mga hunahuna ug miingon siya kanila, “Ang matag gingharian nga nabahin batok sa ilang kaugalingon nahimong biniyaan, ug ang matag siyudad o balay nga nabahin batok sa ilang kaugalingon dili makabarog.
26 And if Satana casts out Satana, he is divided against himself. How then will his kingdom stand?
Kung si Satanas mipagawas kang Satanas, siya nabahin batok sa iyang kaugalingon. Unsaon pagbarog sa iyang gingharian?
27 If I by Baelzebub cast out demons, by whom do your children cast them out? Therefore they will be your judges.
Ug kung akong gipagawas ang mga demonyo pinaagi kang Beelzebul, pinaagi ni kinsa ang nabuhat sa inyong mga sumusunod sa pagpagawas kanila? Tungod niini, sila mahimo ninyong maghuhukom.
28 But if I by the Rukha of God cast out demons, then the Kingdom of God has come upon you.
Apan kung akong gipagawas ang mga demonyo pinaagi sa Espiritu sa Dios, unya ang gingharian sa Dios moabot diha kaninyo.
29 Or how can one enter into the house of the strong man, and carry off his possessions, unless he first bind the strong man? And then he will plunder his house.
Ug unsaon pagsulod ni bisan kinsa sa balay sa tawong kusgan ug pagkawat sa iyang mga kabtangan nga wala gaposa pag-una ang tawong kusgan? Unya iyang makawat ang iyang mga kabtangan gikan sa iyang balay.
30 "He who is not with me is against me, and he who does not gather with me, scatters.
Ang usa nga dili uban nako batok kanako, ug ang usa nga wala nagtigom uban nako magbulagbulag.
31 Therefore I tell you, every sin and blasphemy will be forgiven people, but the blasphemy against the Rukha will not be forgiven.
Busa sultihan ko kamo, ang matag sala ug pagpasipala sa tawo mapasaylo, apan ang pagpasipala batok sa Espiritu dili mapasaylo.
32 And whoever speaks a word against the Son of Man, it will be forgiven him; but whoever speaks against the Rukha d'Qudsha, it will not be forgiven him, neither in this age, nor in that which is to come. (aiōn g165)
Ug si bisan kinsa nga mosulti sa bisan unsa nga pulong batok sa Anak sa Tawo, kana mapasaylo niya. Apan si bisan kinsa nga mosulti batok sa Balaang Espiritu, kana dili na niya mahimong mapasaylo, niining kalibotana, ni diha sa umaabot. (aiōn g165)
33 "Either make the tree good, and its fruit good, or make the tree corrupt, and its fruit corrupt; for the tree is known by its fruit.
Kung mahimo ang kahoy nga maayo ug ang bunga niini maayo, o mahimo ang kahoy nga daot ug ang bunga niini daot, kay ang kahoy mailhan pinaagi sa bunga niini.
34 You offspring of vipers, how can you, being evil, speak good things? For out of the abundance of the heart, the mouth speaks.
Kamong mga kaliwat sa mga bitin, sanglit kamo mga daotan, unsaon ninyo pagsulti sa maayong mga butang? Kay kung unsa ang sulod sa kasingkasing ang baba mosulti.
35 The good person out of his good treasure brings out good things, and the evil person out of his evil treasure brings out evil things.
Ang maayong tawo gikan sa maayong bahandi sa iyang kasingkasing, madala pagawas kung unsa ang maayo, ug daotang tawo gikan sa daotang bahandi sa iyang kasingkasing, madala pagawas kung unsa ang daotan.
36 But I tell you that every careless word that people speak, they will give account of it in the day of judgment.
Ug mosulti ako kaninyo nga sa adlaw sa paghukom ang mga tawo magahatag ug husay alang sa matag pulong nga walay pulos nga ilang nasulti.
37 For by your words you will be justified, and by your words you will be condemned."
Kay pinaagi sa inyong mga pulong kamo mahimong matarong, ug pinaagi sa inyong mga pulong kamo pagahukman.”
38 Then certain of the scribes and Pharisees said to him, "Teacher, we want to see a sign from you."
Unya ang pipila ka mga eskriba ug mga Pariseo mitubag kang Jesus ug miingon, “Magtutudlo, kami nagtinguha sa mga timailhan gikan kanimo.”
39 But he answered and said to them, "An evil and adulterous generation seeks after a sign, but no sign will be given it but the sign of Yaunan the prophet.
Apan si Jesus mitubag ug misulti kanila, “Usa ka daotan ug mananapaw nga kaliwatan nagapangita ug mga timailhan. Apan walay timailhan nga mahatag niini gawas sa timailhan ni Jonas nga propeta.
40 For as Yaunan was three days and three nights in the belly of the great fish, so will the Son of Man be three days and three nights in the heart of the earth.
Ingon nga si Jonas sa tulo ka adlaw ug tulo ka gabii sa tiyan sa dakong isda, busa ang Anak sa Tawo kay tulo ka adlaw ug tulo ka gabii sa kasingkasing sa yuta.
41 The people of Nineveh will stand up in the judgment with this generation, and will condemn it, for they repented at the preaching of Yaunan; and look, something greater than Yaunan is here.
Ang mga tawo sa Nineveh makabarog sa paghukom uban niining kaliwatan sa mga tawo ug pagahukman kini. Kay sila naghinulsol diha sa pagwali ni Jonas, ug tan-awa, usa nga mas labaw pa kay kang Jonas ania.
42 The queen of the south will rise up in the judgment with this generation, and will condemn it, for she came from a distant land to hear the wisdom of Shelemun; and look, someone greater than Shelemun is here.
Ang Rayna sa Habagatan motindog sa paghukom uban sa mga kalalakin-an niining kaliwatan ug pagasilotan kini. Siya miabot gikan sa kinatumyan sa kalibotan sa pagpamati sa kaalam ni Solomon, ug tan-awa, usa nga mas labaw pa kay kang Solomon ania.
43 But the unclean spirit, when he is gone out of the person, passes through waterless places, seeking rest, and does not find it.
Sa dihang ang hugaw nga espiritu nawala na gikan sa tawo, kini miagi paingon sa dapit nga walay tubig ug nangita sa kapahulayan, apan wala kini nakakaplag.
44 Then he says, 'I will return into my house from which I came out,' and when he has come back, he finds it empty, swept, and put in order.
Unya kini miingon, 'Mobalik ako sa akong balay kung asa ako naggikan.' Sa pagbalik, nakita niini nga ang balay nalimpyo ug napahimutang.
45 Then he goes, and takes with himself seven other spirits more evil than he is, and they enter in and dwell there. The last state of that person becomes worse than the first. Even so will it be also to this evil generation."
Unya kini miadto ug gidala uban niini ang pito ka mga espiritu nga mas daotan pa kay sa iyahang kaugalingon, ug silang tanan misulod ug mipuyo didto. Unya ang kataposang kahimtang nianang tawhana nahimong mas hilabihan pa kay sa una. Ingon niini ang mahimong mahitabo niining daotang kaliwatan.”
46 While he was yet speaking to the crowds, look, his mother and his brothers stood outside, seeking to speak to him.
Samtang si Jesus nakigsulti pa sa panon sa katawhan, tan-awa, ang iyang inahan ug iyang mga igsoong lalaki nagtindog sa gawas, nangita aron sa pagpakig-istorya kaniya.
47 Then one said to him, "Look, your mother and your brothers stand outside, seeking to speak to you."
Usa ka tawo miingon kaniya, “Tan-awa, ang imong inahan ug imong mga igsoong lalaki nagtindog sa gawas, nangita aron makig-istorya kanimo.”
48 But he answered him who spoke to him, "Who is my mother? Who are my brothers?"
Apan si Jesus mitubag ug misulti kaniya nga nag-ingon kaniya, “Kinsa ang akong inahan? Ug kinsa ang akong mga igsoong lalaki?”
49 And he stretched out his hand towards his disciples, and said, "Look, my mother and my brothers.
Unya gituy-od niya pagawas ang iyang kamot paingon sa iyang mga disipulo ug miingon, “Tan-awa, ania sila nga akong inahan ug akong mga igsoong lalaki!
50 For whoever does the will of my Father who is in heaven, he is my brother, and sister, and mother."
Alang sa bisan kinsa nga nagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit, kanang tawhana akong igsoong lalaki, ug igsoong babaye, ug inahan.”
