Luke 22
1 Now the feast of unleavened bread, which is called the Passover, drew near.
Әнди петир нан һейти («өтүп кетиш һейти» дәпму атилиду) йеқинлишип қалған еди.
2 The chief priests and the scribes sought how they might kill him, for they feared the people.
Баш каһинлар вә Тәврат устазлири уни өлүмгә мәһкүм қилишқа амал издәп жүрәтти; чүнки улар хәлиқтин қорқатти.
3 Satana entered into Yehudah, who was called Sekariuta, who was numbered with the twelve.
Шу пәйттә он иккиләндин бири болған, Ишқарийот дәп аталған Йәһуданиң көңлигә Шәйтан кирди.
4 He went away, and talked with the chief priests and captains about how he might deliver him to them.
У берип баш каһинлар вә ибадәтхана пасибан бәглири билән Әйсани қандақ қилип уларға тутуп бериш үстидә мәслиһәтләшти.
5 They were glad, and agreed to give him money.
Улар интайин хуш болуп, Йәһудаға пул беришкә келишти.
6 He consented, and sought an opportunity to deliver him to them in the absence of the crowd.
Йәһуда мақул болуп, уни халайиқтин айрим қалғанда уларға тутуп беришкә мувапиқ пурсәт издәшкә киришти.
7 The day of unleavened bread came, on which the Passover lamb must be sacrificed.
Әнди петир нан һейтиниң [биринчи] күни йетип кәлгән еди. Шу күни «өтүп кетиш һейти»ға атап қурбанлиқ [қоза] союлатти.
8 He sent Kipha and Yukhanan, saying, "Go and prepare the Passover for us, that we may eat."
Шуниң билән Әйса Петрус билән Юһаннаға: — Берип бизгә өтүп кетиш һейтиниң [қозисини] биргә йегили тәйярлаңлар, — дәп уларни әвәтти.
9 They said to him, "Where do you want us to prepare?"
— Қәйәрдә тәйярлишимизни халайсән? — дәп сориди улар.
10 He said to them, "Look, when you have entered into the city, a man carrying a pitcher of water will meet you. Follow him into the house which he enters.
У уларға мундақ деди: — Шәһәргә кирсәңлар, мана у йәрдә козида су көтиривалған бир әр киши силәргә учрайду. Униң кәйнидин меңип у киргән өйгә кириңлар.
11 Tell the master of the house, 'The Teacher says to you, "Where is the guest room, where I may eat the Passover with my disciples?"'
Вә өй егисигә: «Устаз: — Мухлислирим билән өтүп кетиш һейтиниң тамиғини йәйдиған меһманхана өй қәйәрдә? — дәп сораватиду» дәңлар.
12 He will show you a large, furnished upper room. Make preparations there."
У силәрни башлап үстүнки қәвәттики рәтләнгән сәрәмҗанлаштурулған чоң бир еғиз өйни көрситиду. Мана шу йәрдә тәйярлиқ қилип туруңлар.
13 They went, found things as he had told them, and they prepared the Passover.
Шуниң билән иккиси беривиди, һәммә ишлар униң ейтқинидәк болуп чиқти. Улар шу йәрдә өтүп кетиш һейтиниң тамиғини тәйярлашти.
14 When the hour had come, he reclined at the table, and the apostles joined him.
Әнди вақти-саити кәлгәндә, Әйса дәстиханда олтарди; он икки расул униң билән биллә олтиришти.
15 He said to them, "I have earnestly desired to eat this Passover with you before I suffer,
Андин у уларға: — Мән азап чекиштин илгири, силәр билән өтүп кетиш һейтиниң бу тамиғиға һәмдәстиханда болушқа толиму интизар болуп кәлгән едим.
16 for I say to you, I will not eat of it again until it is fulfilled in the Kingdom of God."
Чүнки силәргә ейтайки, бу һейт зияпитиниң [әһмийити] Худаниң падишалиғида әмәлгә ашурулмиғичә, мән буниңдин қайта йемәймән, — деди.
17 He received a cup, and when he had given thanks, he said, "Take this, and share it among yourselves,
Андин у бир җамни қолиға елип, тәшәккүр ейтти вә мухлислириға: — Буни елип араңларда тәқсим қилип [ичиңлар].
18 for I tell you, from now on I will not drink of the fruit of the vine until the Kingdom of God comes."
Чүнки шуни ейтайки, мундин кейин Худаниң падишалиғи кәлмигичә, һәргиз үзүм шәрбитидин қәтъий ичмәймән, — деди.
19 He took bread, and when he had given thanks, he broke it, and gave to them, saying, "This is my body which is given for you. Do this in remembrance of me."
Андин у бир тал нанни қолиға елип, Худаға тәшәккүр ейтти вә уни уштуп, уларға үләштүрүп берип: — Бу мениң силәр үчүн пида болидиған тенимдур. Мени әсләп туруш үчүн буниңдин йәңлар, — деди.
20 Likewise, he took the cup after they had eaten, saying, "This cup is the new covenant in my blood, which is poured out for you.
У шуниңдәк тамақтин кейинки җамни қолиға елип мундақ деди: — Бу җамдики шарап мениң силәр үчүн төкүлидиған қенимда болған йеңи әһдидур.
21 But look, the hand of him who betrays me is with me on the table.
Лекин мана, мени тутуп бәргүчиниң қоли мениң билән бир дәстихандидур.
22 The Son of Man indeed goes, as it has been determined, but woe to that man through whom he is betrayed."
Вә Инсаноғли дәрвәқә өзи тоғрисида бекитилгәндәк [аләмдин] кетиду; бирақ Инсаноғлиниң тутуп берилишигә васитичи болған адәмниң һалиға вай!
23 They began to question among themselves, which of them it was who would do this thing.
Андин мухлислар бир-биридин: — Аримизда зади ким мошундақ ишни қилиши мүмкин? — дәп муназиригә чүшүп кетишти.
24 There arose also a contention among them, which of them was considered to be greatest.
Әнди уларниң арисида қайсимиз әң улуқ санилишимиз керәк дегән талаш-тартиш пәйда болди.
25 He said to them, "The kings of the nations lord it over them, and those who have authority over them are called 'benefactors.'
У уларға мундақ деди: — Әлләрдики падишалар қол астидики хәлиқ үстидин буйруқвазлиқ қилип идарә қилиду, уларниң үстидики һоқуқдарлири «хәлиқпәрвәр» дәп атилиду.
26 But not so with you. But one who is the greater among you, let him become as the younger, and one who is governing, as one who serves.
Бирақ силәр шундақ болмаңлар; бәлки араңлардики әң мәртивилиги өзини әң кичигидәк һесаплисун вә йетәкчи болғанлар [һәммәйләнгә] хизмәткардәк болсун.
27 For who is greater, one who sits at the table, or one who serves? Is it not he who sits at the table? But I am in the midst of you as one who serves.
Ким мәртивилик, дәстиханда олтарғанму яки дәстихандики күткүчиму? Дәстиханда олтарғини әмәсму? Бирақ мән болсам араңларда хизмитиңларда болғучи күткүчидәктурмән.
28 But you are those who have continued with me in my trials.
Силәр болсаңлар, бешимға синақлар кәлгәндә баштин-ахир мән билән биллә һәмраһ болғансиләр.
29 I confer on you a kingdom, even as my Father conferred on me,
Вә худди Атам маңа падишалиқ һоқуқи бекиткәндәк, мән силәргиму шундақ бекитимән.
30 that you may eat and drink at my table in my kingdom, and you will sit on thrones judging the twelve tribes of Israyel."
Шуниң билән силәр мениң падишалиғимда мән билән бир дәстиханда йәп-ичисиләр вә тәхтләрдә олтирип, Исраилниң он икки қәбилиси үстидин һөкүм чиқирисиләр.
31 And the Lord said, "Shimon, Shimon, look, Satana has demanded to have you all, to sift you like wheat,
Рәб йәнә [Петрусқа]: — «Әй Симон, Симон! Мана, Шәйтан һәммиңларни худди буғдай тасқиғандәк тасқап синашни тилигән.
32 but I prayed for you, that your faith would not fail. You, when once you have turned again, establish your brothers."
Лекин етиқатиң йоқимисун дәп саңа дуа қилдим. Әнди сән товва қилип түз йолға қайтқандин кейин, қериндашлириңни мустәһкәмлигин» — деди.
33 He said to him, "Lord, I am ready to go with you both to prison and to death."
— И Рәб, — деди Петрус, — Мән сән билән биллә зинданға ташлинип, биллә өлүмгә беришқа тәйярмән!
34 He said, "I tell you, Kipha, the rooster will by no means crow today until you deny that you know me three times."
У униңға: — И Петрус, саңа ейтайки, бүгүн ғораз чиллиғичә, сән «Уни тонумаймән» дәп мәндин үч қетим танисән, деди.
35 He said to them, "When I sent you out without money bag, and pack, and shoes, did you lack anything?" They said, "Nothing."
Андин, у улардин: — Силәрни һәмянсиз, хурҗунсиз вә кәшсиз [сәпәргә] әвәткинимдә силәрниң бирәр нәрсәңлар кам болуп қалғанму? — дәп сориди. Улар: — Яқ, деди.
36 Then he said to them, "But now, whoever has a money bag must take it, and likewise a pack. Whoever has none, must sell his cloak, and buy a sword.
Шуниң билән у уларға: — Лекин һазир һәр кимниң һәмяни болса, уни алсун; шундақ һәм хурҗуни болса, уни алсун вә бир кимниң қиличи болмиса, чапинини сетип бирдин қилич алсун.
37 For I tell you that this which is written must still be fulfilled in me: 'And he was numbered with transgressors.' For that which concerns me has an end."
Чүнки мән силәргә шуни ейтайки, [муқәддәс язмиларда]: «У җинайәтчиләр қатарида санилиду» дәп пүтүлгән сөз мәндә чоқум әмәлгә ашурулиду. Чүнки мениң тоғрамдики барлиқ ишлар толуқ әмәлгә ашмай қалмайду — деди.
38 They said, "Lord, look, here are two swords." He said to them, "That is enough."
— И Рәб, қариғин, бу йәрдә икки қилич бар екән, деди улар. — Болди, йетиду! — деди у уларға.
39 He came out, and went, as his custom was, to the Mount of Olives. His disciples also followed him.
Андин у чиқип, адити бойичә Зәйтун теғиға йол алди; униң мухлислири униңға әгишип барди.
40 When he was at the place, he said to them, "Pray that you do not enter into temptation."
У йәргә йетип барғанда у уларға: — Аздурулмаслиғиңлар үчүн дуа қилиңлар, — деди.
41 He was withdrawn from them about a stone's throw, and he knelt down and prayed,
Андин, улардин бир таш етимичә нерирақ берип, тизлинип туруп:
42 saying, "Father, if you are willing, remove this cup from me. Nevertheless, not my will, but yours, be done."
— И Ата, халисаң, бу қәдәһни мәндин елип кәткәйсән. Лекин мениң әмәс, бәлки Сениң ирадәң ада қилинсун — дәп дуа қилди;
43 And an angel from heaven appeared to him, strengthening him.
вә асмандин бир пәриштә униңға көрүнүп уни қувәтләндүрди.
44 Being in agony he prayed more earnestly. His sweat became like great drops of blood falling down on the ground.
У қаттиқ азапта толғинип техиму ихласлиқ билән дуа қиливәрди. Буниң билән униң тәрлири йәргә төкүлгән қан тамчилиридәк чүшүшкә башлиди.
45 When he rose up from his prayer, he came to the disciples, and found them sleeping because of grief,
Андин дуасини түгитип, орнидин туруп, мухлислириниң йениға кәлди. Уларниң ғәмгә чөкүп һалсизлинип үгдәп қалғанлиғини көрүвиди, уларға:
46 and said to them, "Why do you sleep? Rise and pray that you may not enter into temptation."
— Ухлап қалғиниңлар немиси? Аздурулуштин сақлиниш үчүн қопуп дуа қилиңлар, — деди.
47 While he was still speaking, look, a crowd came, and he who was called Yehudah, one of the twelve, was leading them. He came near to Yeshua to kiss him.
Униң сөзи техи аяқлашмастинла, бир топ адәмләр пәйда болди. Уларни башлап кәлгүчи он иккәйләндин бири болған Йәһуда дегән киши еди; у Әйсаға [салам берип] сөйгили қешиға барди.
48 But Yeshua said to him, "Yehudah, do you betray the Son of Man with a kiss?"
Әйса униңға: — Әй Йәһуда, бир сөйүш билән Инсаноғлини тутуп берәрсәнму? — деди.
49 When those who were around him saw what was about to happen, they said to him, "Lord, shall we strike with the sword?"
Вә Әйсаниң әтрапидикиләр немә иш йүз беридиғанлиғини билип йетип: — И Рәб, қилич билән урайлиму? — деди.
50 A certain one of them struck the servant of the high priest, and cut off his right ear.
Вә улардин бири [қиличини көтирип], баш каһинниң чакириға уруп, оң қулиқини шиливәтти.
51 But Yeshua answered and said, "No more of this." Then he touched his ear and healed him.
Бирақ Әйса буниңға җававән: — Болди, тохта! — деди; у қолини узитип қулиқиға тәккүзүп, уни сақайтти.
52 Yeshua said to the chief priests, captains of the temple, and elders, who had come against him, "Have you come out as against a robber, with swords and clubs?
Әйса өзини тутқили кәлгән баш каһинлар, пасибан бәглири вә ақсақалларға қарап: — Бир қарақчини тутидиғандәк қилич-тоқмақларни көтирип кәпсиләрғу?
53 When I was with you in the temple daily, you did not stretch out your hands against me. But this is your hour, and the power of darkness."
Муқәддәс ибадәтханида һәр күни силәр билән биллә едим, силәр қол салмидиңлар. Һазир бу силәргә тәвә болған вақит-сааттур вә қараңғулуқниң һөкүм сүрүшидур — деди.
54 They seized him, and led him away, and brought him into the high priest's house. But Kipha followed from a distance.
Улар Әйсани тутувелип, баш каһинниң өйигә елип келишти. Петрус жирақтин әгишип маңди.
55 When they had kindled a fire in the middle of the courtyard, and had sat down together, Kipha sat among them.
Әнди улар һойлиниң оттурисида от йеқип чөрисидә [иссинип] олтарғанда, Петрус уларниң арисиға кирип олтарди.
56 A certain servant girl saw him as he sat in the light, and looking intently at him, said, "This man also was with him."
Андин отниң нурида униң олтарғинини көргән бир дедәк униңға тикилип қарап туруп: — Бу адәмму Әйса билән биллә еди, — деди.
57 But he denied it, saying, "Woman, I do not know him."
Лекин у тенип: — Әй хотун, уни тонумаймән! — деди.
58 After a little while someone else saw him, and said, "You also are one of them." But Kipha answered, "Man, I am not."
Андин узун өтмәй, йәнә бирәйлән уни көрүп: — Сәнму улардин екәнсән, — деди. Лекин Петрус: — Әй бурадәр, ундақ әмәсмән! — деди.
59 After about one hour passed, another confidently affirmed, saying, "Truly this man also was with him, for he is a Galilean."
Андин бир саатчә өткәндә башқа бирәйлән: — Дәрһәқиқәт, бу һәм униң билән биллә еди; чүнки уму Галилийәликтур, — дәп чиң турувалди.
60 But Kipha said, "Man, I do not know what you are talking about." Immediately, while he was still speaking, a rooster crowed.
Лекин Петрус: — Һәй бурадәр, немә дәватқиниңни билмәймән! — деди. Вә униң сөзи аяқлашмастинла, ғораз чиллиди.
61 The Lord turned, and looked at Kipha. Then Kipha remembered the Lord's word, how he said to him, "Before the rooster crows today you will deny me three times."
Әнди Рәб кәйнигә бурулуп, Петрусқа тикилип қарап қойди. Шуниң билән Петрус Рәбниң сөзини, йәни: «Бүгүн ғораз чиллаштин илгири сән мәндин үч қетим танисән» дегәнлигини ядиға кәлтүрди.
62 And he went out, and wept bitterly.
Вә у ташқириға чиқип қаттиқ жиғлап кәтти.
63 The men who held him began mocking and beating him.
Әнди Әйсани тутуп туруватқанлар уни мәсқирә қилишқа вә савап-думбилашқа башлиди;
64 And having blindfolded him, they were striking his face and kept asking him, saying, "Prophesy, who is the one who struck you?"
униң көзлирини теңип униңдин: — Сени урған кимду? Қени, бешарәт бәргин! — дәп сорашти
65 They spoke many other things against him, insulting him.
вә униңға буниңдин башқа йәнә нурғун һақарәтләрни яғдурди.
66 As soon as it was day, the council of the elders of the people gathered together, both chief priests and scribes, and they led him away into their council, saying,
Таң атқанда, хәлиқ ақсақаллири, йәни баш каһинлар вә Тәврат устазлири жиғилишти. Улар уни өз кеңәшмисигә елип берип
67 "If you are the Meshikha, tell us." But he said to them, "If I tell you, you won't believe,
униңдин: — Ейтә, сән Мәсиһму? — дәп сорашти. У уларға җававән: — Силәргә ейтсамму, қәтъий ишәнмәйсиләр.
68 and if I ask, you will not answer me, or let me go.
Силәрдин бирәр соал сорисам, һеч җавап бәрмәйсиләр.
69 From now on, the Son of Man will be seated at the right hand of the power of God."
Лекин бу вақиттин башлап Инсаноғли Һәммигә Қадирниң оң йенида олтириду, — деди.
70 They all said, "Are you then the Son of God?" He said to them, "You say that I am."
— Ундақта, сән Худаниң Оғли екәнсән-дә? — дейишти улар. У: — Дегиниңлардәк мән шудурмән! — дәп җавап бәрди.
71 They said, "Why do we need any more witness? For we ourselves have heard from his own mouth."
Шуниң билән улар: — Әнди башқа гувачилиқниң бизгә немә һаҗити? Чүнки өзимиз униң өз ағзидин чиққинини аңлидуқ! — дейишти.
