< John 7 >
1 After these things, Yeshua was walking in Galila, for he would not walk in Yehuda, because the Jewish leaders sought to kill him.
Goude an traoù-se, Jezuz a valee dre C'halilea, rak ne felle ket dezhañ chom e Judea, abalamour ma klaske ar Yuzevien e lazhañ.
2 Now the Jewish festival, the Feast of Tabernacles, was near.
Met, gouel ar Yuzevien, galvet an Teltennoù, a dostae.
3 So his brothers said to him, "Depart from here, and go into Yehuda, that your disciples also may see your works that you are doing.
E vreudeur a lavaras dezhañ: Kae ac'han, ha kae e Judea, evit ma welo ivez da ziskibien an oberoù a rez.
4 For no one does anything in secret when he himself seeks to be known openly. If you do these things, show yourself to the world."
Rak den ne ra netra e-kuzh, pa glask bezañ anavezet. Mar rez an traoù-se, en em ziskouez da-unan d'ar bed.
5 For even his brothers did not believe in him.
Rak e vreudeur memes ne gredent ket ennañ.
6 Yeshua therefore said to them, "My time has not yet come, but your time is always ready.
Jezuz a lavaras dezho: Va amzer n'eo ket c'hoazh deuet; met hoc'h amzer-hu a zo atav deuet.
7 The world cannot hate you, but it hates me, because I testify about it, that its works are evil.
Ar bed ne c'hell ket ho kasaat; met kasaat a ra ac'hanon, abalamour ma roan testeni anezhañ, penaos eo fall e oberoù.
8 You go up to the feast. I am not yet going up to this feast, because my time is not yet fulfilled."
Evidoc'h-c'hwi, pignit d'ar gouel-mañ; evidon-me, ne bignin ket c'hoazh dezhañ, rak va amzer n'eo ket c'hoazh deuet.
9 Having said these things to them, he stayed in Galila.
Hag o vezañ lavaret kement-se dezho, e chomas e Galilea.
10 But when his brothers had gone up to the feast, then he also went up, not publicly, but as it were in secret.
Met, pa voe aet e vreudeur, e pignas ivez d'ar gouel, neket a-wel d'an holl, met evel e-kuzh.
11 The Jewish leaders therefore sought him at the feast, and said, "Where is he?"
Ar Yuzevien eta a glaske anezhañ e-pad ar gouel, hag a lavare: Pelec'h emañ?
12 There was much murmuring among the crowds concerning him. Some said, "He is a good man." But others said, "Not so, but he leads the crowd astray."
Hag e voe ur brud diwar e benn e-touez ar bobl. Darn a lavare: Un den mat eo; ha darn all a lavare: Nann, met touellañ a ra ar bobl.
13 Yet no one spoke openly of him for fear of the Jewish leaders.
Koulskoude, den ne gomze frank anezhañ, gant aon rak ar Yuzevien.
14 But when it was now the midst of the feast, Yeshua went up into the temple and taught.
War-dro hanter ar gouel, Jezuz a bignas en templ, hag a gelenne.
15 Then the Jewish leaders were astonished, saying, "How does this man know such writings, having never been educated?"
Ar Yuzevien a oa souezhet hag a lavare: Penaos ec'h anavez an den-mañ ar skriturioù, o vezañ n'en deus ket o desket?
16 Yeshua therefore answered them, "My teaching is not mine, but his who sent me.
Jezuz a respontas dezho: Va c'helennadurezh n'eo ket ac'hanon, met eus an hini en deus va c'haset.
17 If anyone desires to do his will, he will know about the teaching, whether it is from God, or if I am speaking from myself.
Mar fell da unan bennak ober bolontez Doue, ec'h anavezo hag-eñ eo va c'helennadurezh eus Doue, pe ha me a gomz ac'hanon va-unan.
18 He who speaks from himself seeks his own glory, but he who seeks the glory of him who sent him is true, and no unrighteousness is in him.
An hini a gomz anezhañ e-unan, a glask e c'hloar e-unan; met an hini a glask gloar an hini en deus e gaset, a dle bezañ kredet, ha n'eus ket a zireizhder ennañ.
19 Did not Mushe give you the Law, and yet none of you keeps the Law? Why do you seek to kill me?"
N'en deus ket Moizez roet al lezenn deoc'h? Hag hini ac'hanoc'h ne vir anezhi. Perak e klaskit va lazhañ?
20 The crowd answered, "You have a demon. Who seeks to kill you?"
Ar bobl a respontas dezhañ: Un diaoul ac'h eus; piv eo an hini a glask da lazhañ?
21 Yeshua answered them, "I did one work, and you are all amazed.
Jezuz a respontas hag a lavaras dezho: Un oberenn am eus graet, hag oc'h holl souezhet a gement-se.
22 Mushe has given you circumcision (not that it is of Mushe, but of the fathers), and on the Sabbath you circumcise a boy.
Moizez en deus gourc'hemennet deoc'h an amdroc'h (n'eo ket ma teu eus Moizez, met eus an Tadoù), ha c'hwi a amdroc'h un den deiz ar sabad.
23 If a boy receives circumcision on the Sabbath, that the Law of Mushe may not be broken, are you angry with me, because I made a man completely healthy on the Sabbath?
Mar bez amdroc'het un den deiz ar sabad, evit na vo ket torret lezenn Voizez, perak en em fulorit a-enep ac'hanon abalamour ma em eus yac'haet un den penn-da-benn deiz ar sabad?
24 Do not judge according to appearance, but judge righteous judgment."
Na varnit ket hervez an doare, met barnit hervez ar reizhder.
25 Therefore some of them of Urishlim said, "Is not this he whom they seek to kill?
Hag ur re bennak eus Jeruzalem a lavare: n'eo ket an hini a glasker da lakaat da vervel?
26 Look, he speaks openly, and they say nothing to him. Can it be that the rulers indeed know that this is the Meshikha?
Ha setu aze e komz frank, ha ne lavarer netra dezhañ. Ar mestroù, hag anavezet o defe ez eo e gwirionez ar C'hrist?
27 However we know where this man comes from, but when the Meshikha comes, no one will know where he comes from."
Koulskoude, ni a oar a-belec'h eo hemañ; e-lec'h pa zeuio ar C'hrist, den n'anavezo a-belec'h eo.
28 Yeshua therefore called out in the temple, teaching and saying, "You both know me, and know where I am from. I have not come of myself, but he who sent me is true, whom you do not know.
Ha Jezuz a grie en templ eta, o kelenn, hag o lavarout: C'hwi a anavez ac'hanon, hag ec'h ouzoc'h a-belec'h on. N'on ket deuet ac'hanon va-unan, met an hini en deus va c'haset a zo gwirion, ha c'hwi n'anavezit ket anezhañ.
29 I know him, because I am from him, and he sent me."
Me a anavez anezhañ, rak dont a ran eus e berzh, hag eñ eo en deus va c'haset.
30 They sought therefore to take him; but no one laid a hand on him, because his hour had not yet come.
Klask a raent kregiñ ennañ; met den ne grede lakaat e zorn warnañ, abalamour e eur ne oa ket c'hoazh deuet.
31 But many in the crowd believed in him. They said, "When the Meshikha comes, he won't do more signs than those which this man has done, will he?"
Koulskoude, kalz eus ar bobl a gredas ennañ, hag a lavare: Pa zeuio ar C'hrist, hag ober a raio brasoc'h mirakloù eget ma ra hemañ?
32 The Pharisees heard the crowd murmuring these things concerning him, and the chief priests and the Pharisees sent officers to arrest him.
Ar farizianed, o vezañ klevet ar pezh a lavare ar bobl anezhañ e-kuzh, a gasas, a-unvan gant ar veleien vras, serjanted evit kregiñ ennañ.
33 Then Yeshua said, "I will be with you a little while longer, then I go to him who sent me.
Setu perak Jezuz a lavaras dezho: Me a zo ganeoc'h c'hoazh evit un nebeut amzer, ha mont a ran da gavout an hini en deus va c'haset;
34 You will seek me, but won't find; and where I am, you cannot come."
klask a reot ac'hanon, ha ne'm c'havot ket; ha c'hwi, ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on.
35 The Jewish leaders therefore said among themselves, "Where will this man go that we won't find him? Will he go to the Diaspora among the Greeks, and teach the Greeks?
Ar Yuzevien eta a lavare etrezo: Pelec'h ez aio, na c'hellimp ket kavout anezhañ? Mont a raio etrezek ar re a zo strewet e-touez ar C'hresianed, ha kelenn a raio ar C'hresianed?
36 What is this word that he said, 'You will seek me, but won't find; and where I am, you cannot come'?"
Petra eo ar pezh en deus lavaret: C'hwi am c'hlasko, ha ne'm c'havot ket; ha c'hwi ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on?
37 Now on the last and greatest day of the feast, Yeshua stood and said in a loud voice, "If anyone is thirsty, let him come to me and drink.
An deiz diwezhañ ha brasañ eus ar gouel, Jezuz en em gave eno, hag a grie: Mar en deus unan bennak sec'hed, ra zeuio da'm c'havout, ha ra evo.
38 He who believes in me, as the Scripture has said, from within him will flow rivers of living water."
An hini a gred ennon, stêrioù dour a vuhez a redo eus e askre, evel ma lavar ar Skritur.
39 But he said this about the Rukha, which those believing in him were to receive. For the Rukha was not yet given, because Yeshua was not yet glorified.
Met eñ a lavare kement-se eus ar Spered a dlee resev ar re a gredje ennañ; rak ar Spered-Santel ne oa ket bet c'hoazh roet, abalamour na oa ket bet c'hoazh roet da Jezuz e c'hloar.
40 Some of the crowd therefore, when they heard these words, said, "This is truly the Prophet."
Kalz eus ar bobl, o vezañ klevet ar gerioù-se, a lavare: Hemañ eo e gwirionez ar profed.
41 Others said, "This is the Meshikha." But some said, "What, does the Meshikha come out of Galila?
Reoù all a lavare: Ar C'hrist eo. Ha reoù all a lavare: Met ar C'hrist, ha dont a ra eus Galilea?
42 Hasn't the Scripture said that the Meshikha comes of the offspring of Dawid, and from Beth-Lekhem, the village where Dawid was?"
Ar Skritur, ha ne lavar ket e teuio ar C'hrist eus lignez David hag eus bourc'h Betlehem, a-belec'h e oa David?
43 So there arose a division in the crowd because of him.
Ar bobl eta a oa lodennet diwar e benn.
44 Some of them would have arrested him, but no one laid hands on him.
Hag ur re bennak anezho a c'hoantae kregiñ ennañ, met den ne lakaas e zaouarn warnañ.
45 The officers therefore came to the chief priests and Pharisees, and they said to them, "Why did you not bring him?"
Ar serjanted eta a zistroas etrezek ar veleien vras hag ar farizianed; ar re-mañ a lavaras dezho: Perak n'hoc'h eus ket e zegaset?
46 The officers answered, "No man ever spoke like this man."
Ar serjanted a respontas: Biskoazh den n'en deus komzet evel an den-se.
47 The Pharisees therefore answered them, "You are not also led astray, are you?
Ar farizianed a lavaras dezho: Bet oc'h-hu ivez touellet?
48 Have any of the rulers believed in him, or of the Pharisees?
Ha bez' ez eus unan bennak eus ar mestroù pe eus ar farizianed hag en defe kredet ennañ?
49 But this crowd that does not know the Law is accursed."
Met ar bobl villiget-mañ n'anavez ket al lezenn.
50 Niqadimus (he who came to him before, being one of them) said to them,
Nikodem, an hini a oa deuet en noz da gavout Jezuz hag a oa unan anezho, a lavaras dezho:
51 "Does our Law judge a man, unless it first hears from him personally and knows what he does?"
Ha barn a ra hol lezenn un den hep bezañ e glevet hag hep anavezout ar pezh en deus graet?
52 They answered him, "Are you also from Galila? Search, and see that no prophet comes from Galila."
Int a respontas dezhañ: Bez' out ivez Galileat? Evesha ha gwel: profed ebet a zo deuet eus Galilea.
53 Then everyone went to his own house,
Ha pep hini en em dennas en e di.