Job 38

1 Then the LORD answered Job out of the whirlwind,

Kalpasanna, inawagan ni Yahweh ni Job manipud iti nadawel a bagio ket kinunana,

2 "Who is this who darkens counsel by words without knowledge?

“Siasino daytoy a mangiiyeg iti kinasipnget kadagiti panggepko babaen kadagiti sasao nga awanan ti pannakaamo?

3 Brace yourself like a man, for I will question you, then you answer me.

Ita, agbarikeska a kas maysa a lalaki ta agsaludsodak kenka, ket masapul a sungbatannak.

4 "Where were you when I laid the foundations of the earth? Declare, if you have understanding.

Sadino ti ayanmo idi inkabilko ti pundasion ti daga? Ibagam kaniak, no addaanka iti adu a pannakaawat.

5 Who determined its measures, if you know? Or who stretched the line on it?

Siasino ti nangikkeddeng iti rukodna? Ibagam kaniak, no ammom. Siasino ti nangiyunnat iti pangrukod iti rabawna?

6 Whereupon were its foundations fastened? Or who laid its cornerstone,

Ania ti nakaikabilan dagiti pundasionna? Siasino ti nangikabil iti bato a pasulina

7 when the morning stars sang together, and all the sons of God shouted for joy?

idi nagkanta dagiti bituen iti agsapa ken idi nagpukkaw gapu iti rag-o dagiti amin nga annak ti Dios?

8 "Or who shut up the sea with doors, when it broke forth from the womb,

Siasino ti nangiserra kadagiti ruangan ti baybay idi nagpussuak daytoy, a kasla rimmuar daytoy iti aanakan—

9 when I made clouds its garment, and wrapped it in thick darkness,

idi pinagbalinko dagiti ulep a kawesna, ken ti nakaro a sipnget a lampinna?

10 marked out for it my bound, set bars and doors,

Dayta ket idi sinennialak ti pagpatinggaak iti baybay, ken idi inkabilko dagiti balunet ken dagiti ridawna,

11 and said, 'Here you may come, but no further. Here your proud waves shall be stayed?'

ken idi imbagak iti daytoy, 'Aginggaka laeng ditoy ngem saankan a lumabes pay; ditoy ti pangikabilak iti pagpatinggaan dagiti napalangguad a dalluyonmo.'

12 "Have you commanded the morning in your days, and caused the dawn to know its place;

Manipud nangrugi dagiti bukodmo nga aldaw, napadasmo kadin a binilin ti agsapa tapno mangrugin, ken ti bannawag ti agsapa tapno maammoanna ti lugar a pakaibilanganna kadagiti banbanag,

13 that it might take hold of the farthest parts of the earth, and shake the wicked out of it?

tapno maiggamanna dagiti igid ti daga tapno mawagwag dagiti nadangkes a tattao a rummuar iti daytoy?

14 It is changed as clay under the seal, and stands forth as a garment.

Nagbaliw ti langa ti daga a kasla iti panagbaliw ti pitak iti sirok ti selio; amin a banbanag nga adda iti daytoy ket agbalin a nalawag a kasla kadagiti kupin ti maysa a pagan-anay.

15 From the wicked, their light is withheld. The high arm is broken.

Manipud kadagiti nadangkes a tattao ket naikkat ti lawagda, natukkol ti nakangato nga imada.

16 "Have you entered into the springs of the sea? Or have you walked in the recesses of the deep?

Napanka kadin kadagiti pagtataudan ti danum iti baybay? Nagnaka kadin iti kaadaleman a paset ti baybay?

17 Have the gates of death been revealed to you? Or have you seen the gates of the shadow of death?

Naipakita kadin kenka dagiti ruangan ti patay? Nakitam kadin dagiti ruangan ti anniniwan ti patay?

18 Have you comprehended the earth in its breadth? Declare, if you know it all.

Naawatam kadin ti kinalawa ti daga? Ibagam kaniak no ammom amin dagitoy.

19 "What is the way to the dwelling of light? As for darkness, where is its place,

Sadino ti dalan nga agturong iti paginanaan ti lawag— maipapan iti kinasipnget, sadino ti lugarna?

20 that you should take it to its bound, that you should discern the paths to its house?

Maidalanmo kadi ti lawag ken ti sipnget kadagiti lugar a pagtrabahoanda? Mabirukam kadi ti dalan nga agsubli kadagiti balbalayda para kadakuada?

21 Surely you know, for you were born then, and the number of your days is great.

Awan dua-dua nga ammom, gapu ta naiyanakka idin; adu unayen ti bilang dagiti aldawmo!

22 Have you entered the treasuries of the snow, or have you seen the treasures of the hail,

Nastrekmo kadin dagiti pagidulinan ti niebe wenno nakitam kadin dagiti pagidulinan ti uraro,

23 which I have reserved against the time of trouble, against the day of battle and war?

dagitoy a banbanag nga induldulinko para iti tiempo ti riribuk, para kadagiti aldaw ti ranget ken gubat?

24 By what way is the lightning distributed, or the east wind scattered on the earth?

Ania ti dalan a pakawarasan ti kimat wenno sadino ti nakaipul-oyan ti angin a manipud iti daya iti rabaw ti daga?

25 Who has cut a channel for the flood water, or the path for the thunderstorm;

Siasino ti nangaramid kadagiti pagayusan dagiti layus ti tudo wenno siasino ti nangaramid kadagiti pagnaan ti kanabruong ti gurruod,

26 To cause it to rain on a land where no man is; on the wilderness, in which there is no man;

a mangpatudo kadagiti daga nga awan matagtagitaona, ken iti let-ang, nga awan ti uray maysa nga agbibiag,

27 to satisfy the waste and desolate ground, to cause the tender grass to spring forth?

tapno masabet dagiti kasapulan ti natikag ken nabay-bay-an a paset ti daga, ken tapno maparusing dagiti naganus a ruot?

28 Does the rain have a father? Or who fathers the drops of dew?

Adda kadi ama ti tudo? Siasino ti nangpataud kadagiti tedted ti linnaaw?

29 Out of whose womb came the ice? The gray frost of the sky, who has given birth to it?

Siasino ti akin aanakan ti nagtaudan ti yelo? Asino ti nangipasngay iti niebe manipud iti tangatang?

30 The waters become hard like stone, when the surface of the deep is frozen.

Aglemmeng ti danum ket agbalin a kasla bato; timmangken ti rabaw ti adalem a danum.

31 "Can you fasten the chains of Kimah, or loosen the cords of Kesil?

Mareppetmo kadi kadagiti kawar dagiti “Pleiades,” wenno mawarwarmo kadi dagiti galut ti “Orion”?

32 Can you lead forth the Mazzaroth in their season? Or can you lead Aysh with her children?

Maiturongmo kadi dagiti banbanag iti tangatang nga agparang iti umno a panawenda? Maidalanmo kadi dagiti oso ken dagiti annakna?

33 Do you know the laws of the heavens? Can you establish its dominion over the earth?

Ammom kadi dagiti alagaden ti tangatang? Maisaadmo kadi ti linteg ti tangatang iti rabaw ti daga?

34 "Can you lift up your voice to the clouds, That abundance of waters may cover you?

Mapapigsaam kadi ti timekmo aggingga kadagiti ulep, tapno malapunosnaka ti bumayakabak a tudo?

35 Can you send forth lightnings, that they may go? Do they report to you, 'Here we are?'

Maparuarmo kadi dagiti kimat, nga ibagada kenka, 'Adtoy kami'?

36 Who has put wisdom in the inward parts? Or who has given understanding to the mind?

Siasino ti nangikabil iti kinasirib kadagiti ulep wenno nangted iti pannakaawat iti angep?

37 Who can number the clouds by wisdom? Or who can pour out the bottles of the sky,

Siasino ti makabilang kadagiti ulep babaen iti laingna? Siasino ti makaibuyat iti lalat a pagkargaan ti danum iti tangatang

38 when the dust runs into a mass, and the clods of earth stick together?

inton agtutukel dagiti tapok ken agdidikket dagiti bingkol?

39 "Can you hunt the prey for the lioness, or satisfy the appetite of the young lions,

Makaanupka kadi iti ayup a para iti kabaian a leon wenno mabussogmo kadi dagiti urbonna

40 when they crouch in their dens, and lie in wait in the thicket?

inton kumkumlebda kadagiti rukibda ken aglemlemmengda iti kasamekan nga agur-uray?

41 Who provides for the raven his prey, when his young ones cry to God, and wander for lack of food?

Siasino ti mangipapaay kadagiti ayup para kadagiti uwak no umasug dagiti annakda iti Dios ken agdiwerdiwerda gapu iti kinaawan ti taraonda?