Mark 8
1 In those days when a large crowd had again assembled and had nothing to eat, Jesus called together his disciples and said to them.
Dag einn um þessar mundir safnaðist mikill mannfjöldi að honum og nú varð fólkið matarlaust á ný. Jesús kallaði þá saman lærisveinana til að ræða málið.
2 "My heart aches for the crowd, because they have remained with me three days now, and they have nothing to eat;
„Ég finn til með fólkinu, “sagði hann. „Nú hefur það verið hér í þrjá daga og allur matur er upp urinn.
3 and if I send them away fasting to their homes, they will faint on the way. Moreover, some of them are from a distance."
Ef ég sendi það heim matarlaust mun það örmagnast á leiðinni, því margir eiga langt heim.“
4 "Where will it be possible," answered his disciples, "for one to fill these men with bread in a lonely place like this?"
„En er nokkurn mat að finna hér í óbyggðinni?“spurðu lærisveinarnir.
5 He asked them, "How many loaves have you?" "Seven," they said.
„Hvað eigið þið mörg brauð?“spurði hann. „Sjö, “svöruðu þeir.
6 So he directed the crowd to sit down on the ground; and when he had taken the seven loaves, he gave thanks, broke them, and gave to his disciples to distribute to the crowd.
Þá sagði hann fólkinu að setjast niður. Síðan tók hann brauðin og þakkaði Guði. Hann braut þau í sundur, rétti lærisveinunum og þeir síðan fólkinu.
7 They had also a few small fish; after blessing these he told his disciples to distribute them also.
Þeir höfðu einnig nokkra smáfiska sem Jesús þakkaði líka fyrir og bað þá að tilreiða.
8 They ate and were filled and they took up of broken pieces that were left, seven hampers.
Allir viðstaddir borðuðu sig metta og að því búnu sendi hann þá heim. Þarna voru um fjögur þúsund manns og þegar leifunum hafði verið safnað saman eftir máltíðina, fylltu þær sjö stórar körfur!
9 They that had eaten were about four thousand.
10 Then he sent them away, got at once into the boat with his disciples. and came into the district of Dalmanutha.
Strax að þessu loknu fór hann á bátnum ásamt lærisveinunum og hélt til Dalmanútahéraðs.
11 And the Pharisees came out and began to question him, seeking from him a sign from heaven, by way of testing him.
Þegar leiðtogar staðarins fréttu að Jesús væri kominn, fóru þeir til hans til að þrátta við hann. „Gerðu nú eitthvert kraftaverk fyrir okkur, “sögðu þeir. „Láttu eitthvað birtast á himninum og þá skulum við trúa á þig.“
12 At this Jesus sighed deeply in his spirit, and said. "Why does the present generation seek a sign? In solemn truth I tell you that no sign shall be given this generation."
Þegar hann heyrði þetta stundi hann þungan og sagði: „Nei, ég hef alls ekki hugsað mér að gefa ykkur slíkt tákn.“
13 Then he left them, and getting into the boat again, went away to the other side,
Síðan steig hann aftur um borð í bátinn og hélt yfir vatnið.
14 Now they had forgotten to take bread, and had not in the boat with them more than one loaf.
Þeir höfðu þá aðeins eitt brauð meðferðis því lærisveinarnir höfðu gleymt að birgja sig upp af mat áður en þeir lögðu frá landi.
15 So he gave them this warning. "Look out! Be on the watch against the leaven of the Pharisees, and the leaven of Herod."
Á leiðinni yfir vatnið sagði Jesús við lærisveinana alvarlegur í bragði: „Varið ykkur á súrdeigi Heródesar konungs og faríseanna.“
16 And they began arguing with one another because they had no bread, He noted this and said to them.
„Hvað á hann nú við?“spurðu lærisveinarnir hver annan. Að lokum komust þeir að þeirri niðurstöðu að hann hlyti að eiga við brauðið sem þeir höfðu gleymt að kaupa.
17 "Why are you arguing together because you have no bread? Do you not yet perceive and understand?
Jesús vissi um hvað þeir voru að tala og sagði því: „Nei, ég á alls ekki við það! Skiljið þið mig ekki?
18 Are your minds so slow to comprehend? You have eyes, do you not see? You have ears, do you not hear?
Það er satt sem Jesaja sagði. „Augun eru til að sjá, en hvers vegna notið þið þau ekki? Og hvers vegna hlustið þið ekki, til þess eru eyrun.“Munið þið ekkert eða hvað?
19 Do you not remember? When I broke the five loaves among the five thousand, how many baskets of broken pieces did you take up?" "Twelve," they said.
Hvað um fimm þúsundirnar sem ég mettaði með brauðunum fimm? Og hvað fylltuð þið margar körfur með brauðmolum á eftir?“„Tólf, “svöruðu þeir.
20 "And when the seven for the four thousand, how many hampers full of fragments did you pick up?"
„Og þegar ég lét sjö brauð nægja handa fjórum þúsundum, varð þá eitthvað eftir?“„Sjö fullar körfur, “svöruðu þeir.
21 "Do you not yet understand?" he said.
„Haldið þið þá enn að ég kvíði brauðleysinu?“
22 Then they came to Bethsaida, where some people brought a blind man to Jesus, and begged him to touch him.
Þegar þeir stigu á land í Betsaída var komið með blindan mann og Jesús beðinn að lækna hann.
23 Taking the blind man by the hand, he led him outside the village; and, after spitting on his eyes, he laid his hands on him and asked, "Can you make out anything?"
Jesús leiddi blinda manninn út úr bænum, spýtti í augu hans og lagði hendur sínar yfir þau. „Sérðu núna?“spurði Jesús.
24 The man looked up and said, "I can make out the people, for as they move about, I see them like trees."
Maðurinn leit í kring um sig. „Já, “svaraði hann, „ég sé fólk, en ég sé óskýrt, það er eins og trjástofnar.“
25 Then Jesus again put his hands on the man’s eyes; and the man, staring straight ahead, recovered his sight and continued to see everything perfectly.
Þegar Jesús hafði lagt hendur sínar yfir augu mannsins í annað sinn horfði hann athugull í kringum sig, því nú sá hann allt mjög skýrt.
26 Then Jesus sent him home, saying, "Do not even go into the village."
Jesús sagði að hann skyldi halda rakleiðis heim til fjölskyldu sinnar en ekki koma við í bænum á leiðinni.
27 From there Jesus and his disciples went to the villages of Caesarea Philippi, and on the way he began to question his disciples saying, "Who do people say I am?"
Jesús og lærisveinar hans fóru nú frá Galíleu og til þorpanna í grennd við Sesareu Filippí. Á leiðinni spurði hann þá: „Hvað heldur fólk um mig? Hver heldur það að ég sé?“
28 And they told him. "Some say Johnthe Baptist, others, Elijah, and others that you are one of the prophets."
„Sumir halda að þú sért Jóhannes skírari, “svöruðu lærisveinarnir. „Aðrir segja að þú sért Elía eða einhver hinna fornu spámanna risinn upp frá dauðum.“
29 And he continued questioning them, "But you yourselves, Who do you say I am?" Peter in reply said to him, "You are Christ."
„En þið?“spurði hann, „hvern segið þið mig vera?“Og Pétur svaraði: „Þú ert Kristur.“
30 Then he strictly charged them not to say this about him to any one;
Þá áminnti Jesús þá um að tala ekki um þetta við nokkurn mann.
31 and he began to explain to them that the Son of man must suffer many things, and be rejected by the elders and the chief priests, and the Scribes, and be put to death, and after two days rise again.
Síðan sagði hann þeim frá þjáningunum sem biðu hans, að honum yrði hafnað af öldungunum, æðstu prestunum og öðrum leiðtogum þjóðarinnar, og eftir það yrði hann deyddur, en risi upp frá dauðum á þriðja degi.
32 This he told them quite openly. Then Peter took him and began to rebuke him.
Hann talaði svo opinskátt við þá um þetta, að Pétur vék honum afsíðis og ávítaði hann. „Svona mátt þú ekki tala, “sagði Pétur.
33 But he turned round, and looked upon his disciples, and rebuked Peter. "Get thee behind me, Satan," he said, "for your thoughts are not God’s thoughts, but man’s."
Jesús sneri sér við, leit á lærisveinana og sagði síðan við Pétur ákveðinni röddu: „Burt með þig, Satan! Þú lítur á málið frá mannlegu sjónarmiði en ekki Guðs.“
34 Then summoning the crowd to him, with his disciples. he said. "If any man wishes to follow me, let him renounce self, take up his cross, and so follow me.
Síðan kallaði hann á lærisveinana og allt fólkið og sagði: „Vilji einhver fylgja mér, þá afneiti hann sjálfum sér, taki upp kross sinn og fylgi mér fast eftir,
35 For whoever wishes to save his life will lose it; but whoever, for my sake and the gospel’s, loses his life will save it.
því hver sá sem vill eiga líf sitt fyrir sjálfan sig, mun tapa því. Þeir einir, sem afneita sjálfum sér vegna mín og gleðiboðskaparins, munu kynnast lífinu í raun og veru.
36 For what shall it profit a man to gain the whole world and lose his own life?
Hvaða gagn er að því að eignast allan heiminn, ef maður týnir við það sálu sinni?
37 Or what shall a man give in exchange for his life?
Er sál mannsins ekki það dýrmætasta sem hann á?
38 Whoever is ashamed of me and my words in this unfaithful and wicked generation, of him shall the Son of man be ashamed when he comes in the glory of his Father with the holy angels."
Þegar ég kem aftur í dýrð föðurins með heilögum englum, mun ég blygðast mín fyrir hvern þann sem blygðast sín fyrir mig og mín orð á þessum tímum syndar og vantrúar.“
