< Luke 2 >
1 In those days Augustus Caesar issued an edict for a census of the whole inhabited world.
Tymczasem August, rzymski cezar, wydał dekret o powszechnym spisie ludności w swoim państwie.
2 This was the first census, When Quirinius was governor of Syria.
Był to pierwszy taki spis od chwili, gdy Kwiryniusz został gubernatorem Syrii.
3 And every one went to be registered, each to the town to which he belonged.
Wszyscy udawali się więc do swoich rodzinnych miejscowości, aby dać się tam zapisać.
4 And Joseph also went up from Galilee, out of the city if Nazareth, into Judea, to David’s town of Bethlehem, because he was of the house and family of David.
Józef musiał wyruszyć z Nazaretu w Galilei do Betlejem w Judei, rodzinnego miasta króla Dawida. Pochodził bowiem z jego rodu.
5 He went to be registered along with Mary, who was espoused to him, and was pregnant.
Wybrał się więc w drogę wraz z Marią, swoją narzeczoną, która była już w zaawansowanej ciąży.
6 But while they were there the days were fulfilled for her delivery.
Gdy tam dotarli, nadszedł czas porodu
7 And she gave birth to her firstborn son; and she wrapped him in swaddling clothes, and laid him in a manger because there was no room for them in the inn.
i Maria urodziła swojego pierwszego Syna. Owinęła Go w pieluszki i położyła w stajennym żłobie, gdyż nie było już dla nich miejsca w tamtejszym zajeździe.
8 And there were in the same country shepherds abiding in the fields, keeping watch over their flocks by night.
Tej właśnie nocy, na pobliskich łąkach pasterze pilnowali owiec.
9 When suddenly an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone round them; and they feared with a great fear. The angel said to them.
Nagle stanął pośród nich anioł, a wokół zajaśniała chwała Pana. Bardzo się przestraszyli,
10 "Have no fear, for behold, I bring you good tidings of great joy, which shall be for all the people.
lecz anioł rzekł: —Nie bójcie się! Przynoszę wam radosną nowinę, która dotyczy wszystkich ludzi.
11 "For unto you born this day in there is born in David’s town a Saviour, who is the Anointed Lord.
Dzisiaj w Betlejem narodził się Zbawiciel, długo oczekiwany Mesjasz i Pan!
12 "And this is a sign to you; You shall find the babe wrapped in swaddling-clothes lying in a manger."
Oto jak Go rozpoznacie: Ujrzycie Niemowlę owinięte w pieluszki, leżące w żłobie.
13 And suddenly there was with the angel a multitude of the Heavenly army praising God and saying,
W tym momencie pojawiło się całe mnóstwo aniołów, którzy wielbili Boga:
14 "Glory to God in the highest, And in earth peace among men who please him"
—Chwała Bogu w niebie, a na ziemi pokój tym, których On kocha!
15 Now when the angels had left them, and gone away to heaven, the shepherds said to one to another, "Let us go now even to Bethlehem, and see this saying which has come to pass, which the Lord has made known to us."
Gdy aniołowie powrócili do nieba, pasterze powiedzieli: —Chodźmy do Betlejem i zobaczmy ten cud, o którym usłyszeliśmy.
16 so they made haste, and came and found Mary and Joseph, and the babe lying in the manger.
Pobiegli do miasteczka i odnaleźli Marię z Józefem. Zobaczyli też leżące w żłobie Niemowlę.
17 When they had seen, they made known about the words which had been spoken to them concerning the child.
A wszystkim napotkanym ludziom opowiadali o tym, co przeżyli i co anioł mówił o Dziecku.
18 And all who heard it were astonished at the things which were told to them by the shepherds.
Słuchający ich nie mogli wyjść z podziwu,
19 But Mary treasured up all those words, Often pondering on on them in her heart.
a Maria zachowywała to wszystko w swoim sercu i wiele o tym rozmyślała.
20 And the shepherds returned, glorifying God and praising him for all those things that they had seen and heard, even as it was told to them.
Pasterze zaś powrócili do swoich stad, wielbiąc Boga za to, że usłyszeli i zobaczyli dokładnie to, co im zapowiedział anioł.
21 When eight days had passed, and the time had come to circumcise him, he was called Jesus, the name given him by the angel before his conception in the womb.
Po ośmiu dniach, podczas ceremonii obrzezania, nadano Dziecku imię Jezus, zgodnie z tym, co nakazał anioł, zanim jeszcze się poczęło.
22 And when the days for purification according to the law of Moses had passed, they took him up to Jerusalem, to present him to the Lord,
Gdy zakończył się okres poporodowego oczyszczenia, ustalony w Prawie Mojżesza, rodzice zanieśli Jezusa do Jerozolimy, aby Go poświęcić Panu.
23 as it is written in the law of Moses, Every firstborn male shall be called holy to the Lord.
W Prawie napisano bowiem: „Każdego pierwszego syna poświęcicie Panu”.
24 And they also offered a sacrifice as commanded in the Law of the Lord A pair of turtle-doves or two young pigeons.
Złożyli też ofiarę oczyszczenia, którą według Prawa mogła być para synogarlic lub dwa młode gołębie.
25 Now there was in Jerusalem a man whose name was Simeon. He was righteous and devout, and was waiting for the consolation of Israel. The Holy Spirit was upon him.
A mieszkał wtedy w Jerozolimie niejaki Symeon. Był to człowiek prawy, bardzo pobożny i posłuszny Duchowi Świętemu. Nieustannie oczekiwał nadejścia upragnionego przez Żydów Mesjasza.
26 Now it has been revealed to him by the Holy Spirit that he should not see death, before he had seen the Lord’s Christ.
Duch Święty objawił mu, że nie umrze, dopóki Go nie ujrzy.
27 And he came into the Temple, led by the Spirit. and when his parents brought in the child Jesus, to do for him according to the custom of the law,
Tego właśnie dnia Symeon, kierowany przez Ducha, przyszedł do świątyni. Gdy więc rodzice przynieśli Jezusa, by zgodnie z Prawem poświęcić Go Panu,
28 he took him up in his arms and blessed God and said,
spotkali Symeona. On zaś wziął Dziecko na ręce i uwielbił Boga, mówiąc:
29 "Now lettest thou thy slave depart, O Master; according to thy word in peace,
—Teraz, Wszechmocny Panie, mogę spokojnie umrzeć.
30 "Because my eyes had seen the salvation,
Zobaczyłem bowiem Zbawiciela,
31 "Which thou hast prepared before the face of all peoples;
którego dałeś wszystkim ludom.
32 "A light for the unveiling of the Gentiles And the glory of thy people Israel."
On jest światłem dla narodów i chwałą Twojego ludu, Izraela!
33 And while his father and mother were marveling at the words that were spoken concerning him, Simeon blessed them and said to Mary, his mother.
Słysząc te słowa o Jezusie, Józef i Maria zdumieli się.
34 "Behold this child is set for the falling and rising up of many in Israel, and for a sign which is spoken against.
Symeon zaś pobłogosławił ich i rzekł do Marii: —Ten Chłopiec stanie się przyczyną kontrowersji w Izraelu: jedni Go odrzucą, ściągając na siebie zgubę, a inni z radością Go przyjmą.
35 Yea, and a sword shall pierce through your own soul also, that the thoughts out of many hearts may be revealed."
W ten sposób wyjdą na jaw najskrytsze ludzkie myśli. Twoją zaś duszę przeniknie miecz cierpienia.
36 There was one Anna, a prophetess, the daughter of Phanuel, of the tribe of Asher. She was advanced in age, having lived with her husband seven years, after her girlhood,
Tego dnia była również w świątyni prorokini Anna, córka Fanuela, z rodu Asera. Została ona wdową po siedmiu latach małżeństwa,
37 and then being a widow even for fourscore and four years. She departed not from the temple, but worshiped with the fasting and prayer, night and day.
a obecnie miała już osiemdziesiąt cztery lata—była więc w podeszłym wieku. Przez cały czas nie opuszczała jednak świątyni—dniem i nocą służyła bowiem Bogu, modląc się i powstrzymując się od posiłków.
38 She came up at that very hour, and gave thanks to God, and spoke of the child to all who were looking for the redemption of Jerusalem.
Gdy spotkała Marię z małym Jezusem, zaczęła wychwalać Boga. Potem zaś wszystkim mieszkańcom Jerozolimy, którzy oczekiwali przyjścia Zbawiciela, mówiła, że Mesjasz już się narodził.
39 As soon as all that the law required had been done, they returned to Galilee to their own town, Nazareth.
Po spełnieniu wszystkich wymogów Bożego Prawa, rodzice Jezusa powrócili do rodzinnego Nazaretu w Galilei.
40 And the child grew and became strong, becoming full of wisdom, and the grace of God was upon him.
Z upływem czasu Chłopiec dorastał, nabierał sił i stawał się coraz mądrzejszy, a Bóg nieustannie mu błogosławił.
41 Now his parents were accustomed to go up to Jerusalem every year at the feast of the Passover.
Jego rodzice każdego roku udawali się do Jerozolimy na święto Paschy.
42 And when he was twelve years old they went up, as was customary, at the time of the feast
Gdy Jezus ukończył dwanaście lat, zabrali Go ze sobą.
43 After spending the full number of days they started home, but the boy Jesus remained behind in Jerusalem. Joseph and his mother did not know this,
Po skończonych uroczystościach wszyscy udali się w drogę powrotną, ale Jezus został w Jerozolimie. Początkowo rodzice tego nie zauważyli.
44 but supposed that he was in the company, and went a days journey. Then they hunted for him among his kinsfolk and acquaintance;
Szukali Go wśród krewnych i przyjaciół, bo sądzili, że idzie gdzieś w tłumie.
45 and when they did not find him they returned to Jerusalem, making anxious inquiry for him.
Gdy Go nie znaleźli, wrócili do Jerozolimy, by tam kontynuować poszukiwania.
46 On the third day they found him sitting in the Temple, among the Rabbis, both listening to them and asking questions.
Dopiero po trzech dniach odnaleźli Jezusa. Siedział w świątyni, w gronie nauczycieli Prawa Mojżesza. Słuchał ich i zadawał im pytania,
47 All that heard him were amazed at his understanding and his answers.
a wszystkich obecnych zadziwiał swoimi wypowiedziami i mądrością.
48 When they saw him they were astonished, and his mother said to him "Child, why have you treated us so? Behold your father and I have been looking for you in anguish."
Rodzice byli zaskoczeni tym widokiem. —Synu—powiedziała matka—dlaczego tak postąpiłeś? Szukaliśmy Cię z ojcem i bardzo się niepokoiliśmy.
49 He answered, "Why is it that you have been looking for me, did you not realize that I had to be in my Father’s house?"
—Dlaczego Mnie szukaliście?—zapytał. —Nie wiedzieliście, że powinienem zajmować się sprawami mojego Ojca?
50 But they did not understand the words that he spoke to them.
Ale oni nie zrozumieli, co chciał przez to powiedzieć.
51 Then he went down with them, and came to Nazareth, and he was always obedient to them. But his mother kept treasuring up all these incidents in her hearts.
Wrócił razem z nimi do Nazaretu i był im posłuszny, a Jego matka wszystko to zachowywała w swoim sercu.
52 And Jesus was ever advancing in wisdom and in status and in favor with God and man.
Jezus zaś rósł i nabierał mądrości, ciesząc się przychylnością Boga i ludzi.