< John 3 >
1 Now there was one of the Pharisees named Nicodemus, a ruler among the Jews.
A był pewien człowiek z faryzeuszy, imieniem Nikodem, dostojnik żydowski.
2 This man came to Jesus by night, and said to him. "Rabbi, we know that you are a teacher sent from God; for no man can do these signs which you are continually doing, unless God is with him."
Przyszedł on do Jezusa w nocy i powiedział: Mistrzu, wiemy, że przyszedłeś od Boga jako nauczyciel. Nikt bowiem nie mógłby czynić tych cudów, które ty czynisz, gdyby Bóg z nim nie był.
3 "In very truth I tell you," answered Jesus, "that unless a man is born from above, he cannot see the kingdom of God."
Odpowiedział mu Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci: Jeśli się ktoś nie narodzi na nowo, nie może ujrzeć królestwa Bożego.
4 "How can a man be born when he is old?" Nicodemus replied; "Can he enter a second time into his mother’s womb, and be born?"
Nikodem zapytał go: Jakże może się człowiek narodzić, będąc stary? Czy może powtórnie wejść do łona swojej matki i narodzić się?
5 "I tell you solemnly," Jesus answered, "that unless a man is born of water and the Spirit, he cannot enter the kingdom of God.
Jezus odpowiedział: Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci: Jeśli się ktoś nie narodzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego.
6 What is born of the flesh is flesh; and what is born of the Spirit is spirit.
Co się narodziło z ciała, jest ciałem, a co się narodziło z Ducha, jest duchem.
7 Marvel not at my telling you, ‘You must all be born again from above.’
Nie dziw się, że ci powiedziałem: Musicie się na nowo narodzić.
8 The wind blows where it wills, and you hear its voice, but you do not know where it comes from or where it is going. So it is with every one who has been born of the Spirit."
Wiatr wieje, gdzie chce, i słyszysz jego głos, ale nie wiesz, skąd przychodzi i dokąd zmierza. Tak jest z każdym, kto się narodził z Ducha.
9 "How can this be?" said Nicodemus in reply.
Nikodem go zapytał: Jakże się to może stać?
10 "Are you the Teacher of Israel, and yet you do not understand these things?" said Jesus.
Odpowiedział mu Jezus: Ty jesteś nauczycielem w Izraelu, a tego nie wiesz?
11 "Most solemnly I tell you we are speaking of what we know, and it is about that of which we were eyewitnesses that we give testimony. Yet all of you reject our testimony.
Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci, że co wiemy, [to] mówimy, a co widzieliśmy, [o tym] świadczymy, ale nie przyjmujecie naszego świadectwa.
12 If I have told you earthly things and yet none of you believe me, how will you believe if I tell you concerning heavenly things?
Jeśli nie wierzycie, [gdy] wam mówiłem o ziemskich sprawach, jakże uwierzycie, jeśli będę wam mówił o niebieskich?
13 There is no one gone up to heaven, except the One who came down from heaven - the Son of man himself.
A nikt nie wstąpił do nieba, tylko ten, który zstąpił z nieba, Syn Człowieczy, który jest w niebie.
14 And just as Moses lifted up the serpent in the wilderness, so must the Son of man be lifted up,
A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak musi być wywyższony Syn Człowieczy;
15 in order that every one who believes in him may have eternal life. (aiōnios )
Aby każdy, kto w niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. (aiōnios )
16 "For God so loved the world that he gave his only begotten Son, that whoever trusts in him should not perish, but have eternal life. (aiōnios )
Tak bowiem Bóg umiłował świat, że dał swego jednorodzonego Syna, aby każdy, kto w niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. (aiōnios )
17 For God did not send his Son into the world to condemn the world, but that the world through him might be saved.
Bo Bóg nie posłał swego Syna na świat, aby potępił świat, lecz aby świat był przez niego zbawiony.
18 He who trusts in him is not condemned, but he who does not trust has already been condemned, because he has not put his trust in the name of the only begotten Son of God.
Kto wierzy w niego, nie będzie potępiony, ale kto nie wierzy, już jest potępiony, bo nie uwierzył w imię jednorodzonego Syna Bożego.
19 And this is the condemnation, that Light is come into the world, and men loved darkness rather than light, because their deeds were evil.
A potępienie polega na tym, że światłość przyszła na świat, lecz ludzie umiłowali ciemność bardziej niż światłość, bo ich uczynki były złe.
20 For every one who practises wrong hates light, and does not come to the light, lest his actions be exposed;
Każdy bowiem, kto źle czyni, nienawidzi światłości i nie idzie do światłości, aby jego uczynki nie były zganione.
21 but he who does what is true, comes to the light, in order that his actions may be shown to have been wrought in God."
Lecz kto czyni prawdę, przychodzi do światłości, aby jego uczynki były jawne, że w Bogu są dokonane.
22 After this Jesus and his disciples went into the countryside of Judea, and there he was staying with them and baptizing.
Potem Jezus przyszedł wraz ze swymi uczniami do Judei i tam przemieszkiwał z nimi, i chrzcił.
23 John also was baptizing in Aenon, near Salim, because there were many streams there, and people kept coming to receive baptism.
Także Jan chrzcił w Ainon, blisko Salim, bo było tam wiele wody. A [ludzie] przychodzili i chrzcili się.
24 (For John had not yet been thrown into prison.)
Jan bowiem jeszcze nie był wtrącony do więzienia.
25 Then some of John’s disciples got into a controversy with a Jew in regard to purification; so they came to John and said to him.
Wtedy wszczęła się dyskusja między uczniami Jana i Żydami o oczyszczaniu.
26 "Rabbi, see! The man who was with you on the other side of Jordan, and to whom you yourself have borne testimony, is now baptizing, and everybody is coming to him."
I przyszli do Jana, i powiedzieli mu: Mistrzu, ten, który był z tobą za Jordanem, o którym ty dałeś świadectwo, oto on chrzci, a wszyscy idą do niego.
27 In reply John said. "A man cannot obtain anything unless it has been granted to him from heaven.
Odpowiedział Jan: Człowiek nie może otrzymać niczego, jeśli mu nie będzie dane z nieba.
28 You yourselves are my witnesses that I said, ‘I am not the Christ, but have been sent before him.’
Wy sami jesteście mi świadkami, że powiedziałem: Ja nie jestem Chrystusem, ale jestem posłany przed nim.
29 He who has the bride is the bridegroom, but the friend of the bridegroom, who stands and hears him, rejoices greatly because of the bridegroom’s voice. So then this joy of mine has now complete fulfilment.
Kto ma oblubienicę, ten jest oblubieńcem, a przyjaciel oblubieńca, który stoi i słucha go, raduje się niezmiernie z powodu głosu oblubieńca. Dlatego ta moja radość stała się pełna.
30 He must increase, but I must decrease.
On musi wzrastać, a ja stawać się mniejszym.
31 "He that comes from above is above all; but one who is of the earth, of the earth he is, and of the earth he speaks. He who comes from heaven is above all.
Kto przyszedł z góry, jest nad wszystkimi. Kto jest z ziemi, jest ziemski i mówi ziemskie rzeczy. Ten, który przyszedł z nieba, jest nad wszystkimi.
32 He bears testimony to what he has heard and seen, yet no one receives his testimony.
A świadczy o tym, co widział i słyszał, ale nikt nie przyjmuje jego świadectwa.
33 Whoever does receive it has set his seal that God is true.
Kto przyjmuje jego świadectwo, ten zapieczętował, że Bóg jest prawdziwy.
34 For he whom God sent utters the words of God; for God does not give the Spirit sparingly.
Ten bowiem, którego Bóg posłał, mówi słowa Boże, bo Bóg daje [mu] Ducha bez miary.
35 the Father loves the Son and has committed everything into his hands.
Ojciec miłuje Syna i wszystko dał w jego ręce.
36 Whoever believes in the Son has eternal life, but he who disobeys the Son shall not see life, but he who disobeys the Son shall not see life, but the wrath of God abides upon him." (aiōnios )
Kto wierzy w Syna, ma życie wieczne, ale kto nie wierzy Synowi, nie ujrzy życia, lecz gniew Boży zostaje na nim. (aiōnios )