< Matthew 5 >
1 Jesus, seeing so great a confluence, repaired to a mountain, and having sat down, his disciples came to him.
ιδων δε τους οχλους ανεβη εις το ορος και καθισαντος αυτου προσηλθαν {VAR1: [αυτω] } {VAR2: αυτω } οι μαθηται αυτου
2 Then breaking silence, he taught them, saying:
και ανοιξας το στομα αυτου εδιδασκεν αυτους λεγων
3 Happy the poor who repine not; for the kingdom of heaven is theirs!
μακαριοι οι πτωχοι τω πνευματι οτι αυτων εστιν η βασιλεια των ουρανων
4 Happy they who mourn; for they shall receive consolation!
μακαριοι οι πενθουντες οτι αυτοι παρακληθησονται
5 Happy the meek; for they shall inherit the land!
μακαριοι οι πραεις οτι αυτοι κληρονομησουσιν την γην
6 Happy they who hunger and thirst for righteousness; for they shall be satisfied!
μακαριοι οι πεινωντες και διψωντες την δικαιοσυνην οτι αυτοι χορτασθησονται
7 Happy the merciful; for they shall obtain mercy!
μακαριοι οι ελεημονες οτι αυτοι ελεηθησονται
8 Happy the pure in heart; for they shall see God!
μακαριοι οι καθαροι τη καρδια οτι αυτοι τον θεον οψονται
9 Happy the peace-makers; for they shall be called sons of God!
μακαριοι οι ειρηνοποιοι οτι {VAR1: [αυτοι] } {VAR2: αυτοι } υιοι θεου κληθησονται
10 Happy they who suffer persecution on account of righteousness; for the kingdom of heaven is theirs!
μακαριοι οι δεδιωγμενοι ενεκεν δικαιοσυνης οτι αυτων εστιν η βασιλεια των ουρανων
11 Happy shall you be, when men shall revile and persecute you; and, on my account, accuse you falsely of every evil thing!
μακαριοι εστε οταν ονειδισωσιν υμας και διωξωσιν και ειπωσιν παν πονηρον καθ υμων {VAR1: ψευδομενοι } {VAR2: [ψευδομενοι] } ενεκεν εμου
12 Rejoice and exult, for great is your reward in heaven; for thus the Prophets were persecuted, who were before you.
χαιρετε και αγαλλιασθε οτι ο μισθος υμων πολυς εν τοις ουρανοις ουτως γαρ εδιωξαν τους προφητας τους προ υμων
13 You are the salt of the earth. If the salt become insipid, how shall its saltness be restored? It is thenceforth fit only to be cast out, and trod under foot.
υμεις εστε το αλας της γης εαν δε το αλας μωρανθη εν τινι αλισθησεται εις ουδεν ισχυει ετι ει μη βληθεν εξω καταπατεισθαι υπο των ανθρωπων
14 You are the light of the world. A city situate on a mountain must be conspicuous.
υμεις εστε το φως του κοσμου ου δυναται πολις κρυβηναι επανω ορους κειμενη
15 A lamp is lighted to be put, not under a vessel, but on a stand, that it may shine to all the family.
ουδε καιουσιν λυχνον και τιθεασιν αυτον υπο τον μοδιον αλλ επι την λυχνιαν και λαμπει πασιν τοις εν τη οικια
16 Thus, let your light shine before men, that they, seeing your good actions, may glorify your Father, who is in heaven.
ουτως λαμψατω το φως υμων εμπροσθεν των ανθρωπων οπως ιδωσιν υμων τα καλα εργα και δοξασωσιν τον πατερα υμων τον εν τοις ουρανοις
17 Think not that I am come to subvert the law or the prophets. I am come not to subvert, but to ratify.
μη νομισητε οτι ηλθον καταλυσαι τον νομον η τους προφητας ουκ ηλθον καταλυσαι αλλα πληρωσαι
18 For, indeed, I say to you, heaven and earth shall sooner perish, than one iota, or on tittle of the law shall perish, without attaining its end.
αμην γαρ λεγω υμιν εως αν παρελθη ο ουρανος και η γη ιωτα εν η μια κεραια ου μη παρελθη απο του νομου εως {VAR1: [αν] } {VAR2: αν } παντα γενηται
19 Whosoever, therefore, shall violate, or teach others to violate, were it the least of these commandments, shall be in no esteem in the Reign of Heaven; but whosoever shall practice and teach them, shall be highly esteemed in the Reign of Heaven.
ος εαν ουν λυση μιαν των εντολων τουτων των ελαχιστων και διδαξη ουτως τους ανθρωπους ελαχιστος κληθησεται εν τη βασιλεια των ουρανων ος δ αν ποιηση και διδαξη ουτος μεγας κληθησεται εν τη βασιλεια των ουρανων
20 For I tell you, that unless your righteousness excel the righteousness of the Scribes and Pharisees, you shall never enter the kingdom of heaven.
λεγω γαρ υμιν οτι εαν μη περισσευση υμων η δικαιοσυνη πλειον των γραμματεων και φαρισαιων ου μη εισελθητε εις την βασιλειαν των ουρανων
21 You have heard that it was said to the ancients, "You shall not commit murder; for whosoever commits murder shall be obnoxious to the judges."
ηκουσατε οτι ερρεθη τοις αρχαιοις ου φονευσεις ος δ αν φονευση ενοχος εσται τη κρισει
22 But I say to you, whosoever is angry with his brother unjustly, shall be obnoxious to the judges; whosoever shall call him fool, shall be obnoxious to the council; but whosoever shall call him miscreant, shall be obnoxious to hell fire. (Geenna )
εγω δε λεγω υμιν οτι πας ο οργιζομενος τω αδελφω αυτου ενοχος εσται τη κρισει ος δ αν ειπη τω αδελφω αυτου ρακα ενοχος εσται τω συνεδριω ος δ αν ειπη μωρε ενοχος εσται εις την γεενναν του πυρος (Geenna )
23 Therefore, if you bring your gift to the altar, and there recollect, that your brother has ground to complain of you;
εαν ουν προσφερης το δωρον σου επι το θυσιαστηριον κακει μνησθης οτι ο αδελφος σου εχει τι κατα σου
24 leave there your gift before the altar: first go and procure reconciliation with your brother; then come, and offer your gift.
αφες εκει το δωρον σου εμπροσθεν του θυσιαστηριου και υπαγε πρωτον διαλλαγηθι τω αδελφω σου και τοτε ελθων προσφερε το δωρον σου
25 Compound speedily with your creditor, while you are on the road together; lest he deliver you to the judge; and the judge consign you to the officer, and you be thrown into prison.
ισθι ευνοων τω αντιδικω σου ταχυ εως οτου ει μετ αυτου εν τη οδω μηποτε σε παραδω ο αντιδικος τω κριτη και ο κριτης τω υπηρετη και εις φυλακην βληθηση
26 Indeed, I say to you, you will not be released, until you have discharged the last farthing.
αμην λεγω σοι ου μη εξελθης εκειθεν εως αν αποδως τον εσχατον κοδραντην
27 You have heard that it was said, "You shall not commit adultery."
ηκουσατε οτι ερρεθη ου μοιχευσεις
28 But I say to you, whoever looks on another man's wife, in order to cherish impure desire, has already committed adultery with her in his heart.
εγω δε λεγω υμιν οτι πας ο βλεπων γυναικα προς το επιθυμησαι {VAR1: [αυτην] } {VAR2: αυτην } ηδη εμοιχευσεν αυτην εν τη καρδια αυτου
29 Therefore, if your right eye ensnare you, pluck it out, and throw it away: it is better for you to lose one of your members, than that your whole body be cast into hell. (Geenna )
ει δε ο οφθαλμος σου ο δεξιος σκανδαλιζει σε εξελε αυτον και βαλε απο σου συμφερει γαρ σοι ινα αποληται εν των μελων σου και μη ολον το σωμα σου βληθη εις γεενναν (Geenna )
30 And if your right hand ensnare you, cut it off and throw it away: it is better for you to lose one of your members, than that your whole body be cast into hell. (Geenna )
και ει η δεξια σου χειρ σκανδαλιζει σε εκκοψον αυτην και βαλε απο σου συμφερει γαρ σοι ινα αποληται εν των μελων σου και μη ολον το σωμα σου εις γεενναν απελθη (Geenna )
31 It has been said, "Whosoever would dismiss his wife, let him give her a writ of divorce."
ερρεθη δε ος αν απολυση την γυναικα αυτου δοτω αυτη αποστασιον
32 But I say to you, whosoever shall dismiss his wife, except for whoredom, is the occasion of her becoming an adulteress; and whosoever marries her that is dismissed, commits adultery.
εγω δε λεγω υμιν οτι πας ο απολυων την γυναικα αυτου παρεκτος λογου πορνειας ποιει αυτην μοιχευθηναι {VAR1: [και } {VAR2: και } ος εαν απολελυμενην γαμηση {VAR1: μοιχαται] } {VAR2: μοιχαται }
33 Again, you have heard that it was said to the ancients, "You shall not forswear yourself, but shall perform your oaths to the Lord."
παλιν ηκουσατε οτι ερρεθη τοις αρχαιοις ουκ επιορκησεις αποδωσεις δε τω κυριω τους ορκους σου
34 But I say to you, swear not at all; neither by heaven, for it is God's throne;
εγω δε λεγω υμιν μη ομοσαι ολως μητε εν τω ουρανω οτι θρονος εστιν του θεου
35 nor by the earth, for it is his footstool; neither shall you swear by Jerusalem, for it is the city of the great King;
μητε εν τη γη οτι υποποδιον εστιν των ποδων αυτου μητε εις ιεροσολυμα οτι πολις εστιν του μεγαλου βασιλεως
36 not by your head, because you can not make one hair white or black.
μητε εν τη κεφαλη σου ομοσης οτι ου δυνασαι μιαν τριχα λευκην ποιησαι η μελαιναν
37 But let your yes, be Yes; your no, No; for whatever exceeds these, proceeds from evil.
εστω δε ο λογος υμων ναι ναι ου ου το δε περισσον τουτων εκ του πονηρου εστιν
38 You have heard that it was said, "Eye for eye, and tooth for tooth."
ηκουσατε οτι ερρεθη οφθαλμον αντι οφθαλμου και οδοντα αντι οδοντος
39 But I say to you, contend not with the injurious. But if any one strike you on the right cheek, turn to him also the left.
εγω δε λεγω υμιν μη αντιστηναι τω πονηρω αλλ οστις σε ραπιζει εις την δεξιαν σιαγονα [σου] στρεψον αυτω και την αλλην
40 Whoever will sue you for your coat, let him have your mantle likewise.
και τω θελοντι σοι κριθηναι και τον χιτωνα σου λαβειν αφες αυτω και το ιματιον
41 And if a man constrain you to go one mile with him, go two.
και οστις σε αγγαρευσει μιλιον εν υπαγε μετ αυτου δυο
42 Give to him that asks you; and him that would borrow from you, put not away.
τω αιτουντι σε δος και τον θελοντα απο σου δανισασθαι μη αποστραφης
43 You have heard that it was said, "You shall love your neighbor and hate your enemy."
ηκουσατε οτι ερρεθη αγαπησεις τον πλησιον σου και μισησεις τον εχθρον σου
44 But I say to you, love your enemies; bless them who curse you; do good to them who hate you; and pray for them who arraign and persecute you;
εγω δε λεγω υμιν αγαπατε τους εχθρους υμων και προσευχεσθε υπερ των διωκοντων υμας
45 that you may be children of your Father in heaven, who makes his sun arise on bad and good, and sends rain on just and unjust.
οπως γενησθε υιοι του πατρος υμων του εν ουρανοις οτι τον ηλιον αυτου ανατελλει επι πονηρους και αγαθους και βρεχει επι δικαιους και αδικους
46 For if you love them only who love you, what reward can you expect? Do not even the publicans so?
εαν γαρ αγαπησητε τους αγαπωντας υμας τινα μισθον εχετε ουχι και οι τελωναι το αυτο ποιουσιν
47 And if you salute your brothers only, wherein do you excel? Do not even the Pagans as much?
και εαν ασπασησθε τους αδελφους υμων μονον τι περισσον ποιειτε ουχι και οι εθνικοι το αυτο ποιουσιν
48 Be you therefore perfect, as your father who is in heaven is perfect.
εσεσθε ουν υμεις τελειοι ως ο πατηρ υμων ο ουρανιος τελειος εστιν