Luke 20
1 One of those days, as he was teaching the people in the temple, and publishing the good tidings, the chief priests, and the scribes, with the elders, came upon him,
୧ର଼ ଦିନା ଜୀସୁ ମାହାପୂରୁ ଇଲୁତା ଲ଼କୁଣି ଜା଼ପ୍ହି ମାଚେସି, ଅ଼ଡ଼େ ନେହିଁ କାବ୍ରୁ ୱେ଼କ୍ହି ମାଚେସି, ଏଚିବେ଼ଲା କାଜା ପୂଜେରାଙ୍ଗା ଅ଼ଡ଼େ ମେ଼ରାପୁନାରି ପ୍ରାଚିନାଙ୍ଗା ତଲେ ୱା଼ହାନା ୱେଚେରି,
2 saying, Tell us by what authority you do these things; or who is he that empowered you?
୨“ନୀନୁ ଆମିନି ଅଦିକାରା ତଲେ ଈ ବାରେ କିହିମାଞ୍ଜି, ଏଲେକିହାଲି ଆମ୍ବାଆସି ଅଦିକାରା ହୀହାମାଞ୍ଜାନେସି, ମାଙ୍ଗେ ୱେସ୍ତାମୁ ।”
3 He answering, said to them, I also have a question to put to you. Tell me, then,
୩ସାମା ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ନା଼ନୁ ଜିକେଏ ର଼ କାତା ୱେଞ୍ଜାଇଁ, ନାଙ୍ଗେ ୱେସ୍ତାଦୁ
4 Was the commission which John had to immerse, from heaven, or from men?
୪ଜହନଇଁ ବାପ୍ତିସ୍ମ ହୀମୁ ଇଞ୍ଜିଁ ଆମ୍ବାଆସି ଟା଼ଣ୍ତିତେସି, ଲାକପୂରୁଟି କି ମାଣ୍ସି ତା଼ଣାଟି?”
5 But they reasoned thus among themselves, If we say, From heaven, he will reply, Why, then, did you not believe him?
୫ଏଚେଟିଏ ଏ଼ୱାରି ତା଼ମ୍ବୁ ତା଼ମ୍ବୁ ଜ଼ଲ୍କି ଆ଼ତେରି, “ଲାକପୂରୁଟି ଇନାୟି, ଆତିହିଁ ଏ଼ୱାସି ଏଲେଇଞ୍ଜାନେସି ଏ଼ନାଆଁତାକି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ନାମାଆତେରି?
6 And if we say, From men, all the people will stone us; for they are persuaded that John was a prophet.
୬ସାମା ମାଣ୍ସି ତା଼ଣାଟି ଇନାୟି, ଇଞ୍ଜାଁ ଲ଼କୁ ମାଙ୍ଗେ ୱାଲ୍କାତଲେ ପା଼ୟାନେରି, ଇଚିହିଁ ଜହନଇଁ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାରି ତା଼ଣାଟି ରଅସି ଇଞ୍ଜିଁ ହା଼ରେକା ନାମାମାନେରି ।”
7 They therefore answered, that they could not tell whence.
୭ଏ଼ୱାରି ଏଲେଇଚେରି, “ମା଼ମ୍ବୁ ପୁଞ୍ଜାହିଲଅମି ଏ଼ଦି ଏମ୍ବିଟି ଆ଼ହାମାନେ ।”
8 Jesus replied, Neither do I tell you by what authority I do these things.
୮ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ଆତିହିଁ ନା଼ନୁ ଆମିନି ଅଦିକାରା ତଲେ କିହିମାଇଁ ନା଼ନୁ ଜିକେଏ ୱେସ୍ତଅଁ ।”
9 Then he spoke to the people this parable: A man planted a vineyard, and farmed it out, and having traveled, continued long abroad.
୯ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ଈ ପୁଣ୍ମ୍ବିକିନି କାତା ୱେସ୍ତେସି, “ରଅସି ର଼ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ା କିହାନା କାମା କିନାରାକି ବା଼ଗା ହୀହାନା ହା଼ରେକା ଦିନାତାକି ଅ଼ର ଦେ଼ସାତା ହାଚେସି ।
10 The season being come, he sent a servant to the husbandmen, to receive of the produce of the vineyard; but they beat him, and sent him back empty.
୧୦ଅଙ୍ଗୁରି ପା଼ଡ଼େୟି କାମ୍ବି ବେ଼ଲା ଏ଼ୱାସି ତାନି ବା଼ଗା ବେଟାଆ଼ହାଲି ର଼ ହ଼ଲେଏଣାଇଁ ପାଣ୍ତିତେସି, ସାମା ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତା କାମାକିନାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମା଼ଡା ୱେ଼ଚାନା ୱାର୍ଇ କେୟୁଟି ପେ଼ର୍ହାତୁସ୍ତେରି ।
11 Afterward, he sent another servant, whom they, having beaten, and used shamefully, also sent away empty.
୧୧ଏ଼ୱାସି ଅ଼ଡ଼େ ର଼ ହ଼ଲେଏଣାଇଁ ପାଣ୍ତିତେସି; ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଜିକେଏ ୱେ଼ଚାନା ନିନ୍ଦା କିହାଁ ୱାର୍ଇ କେୟୁଟି ପେ଼ର୍ହା ପାଣ୍ତିତେରି;
12 He afterward dispatched a third to them. Him, likewise, they wounded and drove away.
୧୨ଡା଼ୟୁ ଅ଼ଡ଼େ ରଅଣାଇଁ ପାଣ୍ତିତେସି, ସାମା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଜିକେଏ ରା଼ଣାରାକା କିହାନା ବା଼ଡ଼ାତି ପାଙ୍ଗାତା ମେତ୍ହାତୁସ୍ତେରି ।
13 Then the proprietor of the vineyard said, What shall I do? I will send my beloved son; they will surely reverence him, when they see him.
୧୩ଏମ୍ବାଟିଏ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତି ସା଼ୱୁକାରି ନୀଏଟି ଏ଼ନାଆଁ କିଇଁ ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପାନା, ନା଼ ଜୀୱୁତି ମୀର୍ଏଣାଇଁ ପାଣ୍ତିଇଁ ଆତିହିଁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମା଼ନି କିନେରି ।
14 But when then husbandmen saw him, they reasoned thus among themselves, This is the heir, come, let us kill him, that the inheritance may be our own.
୧୪ସାମା କାମାକିନାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମେସାନା ତା଼ମ୍ବୁ ତା଼ମ୍ବୁ ଏଲେଇଣ୍ମ୍ବି ଆ଼ତେରି ‘ଈୱାସି ଅଦିକାରା ଗାଟାସି, ଈୱାଣାଇଁ ପା଼ୟାତୁହ୍ନ, ଆତିହିଁ ଈ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ା ମାଙ୍ଗେ ଆୟାନେ ।’
15 And having thrust him out of the vineyard, they killed him. What, therefore, will the proprietor of the vineyard do to them?
୧୫ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ା ପାଙ୍ଗାତା ମେତ୍ହାନା ପା଼ୟିତେରି ।” “ଆତିହିଁ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତି ସା଼ୱୁକାରି ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏ଼ନାଆଁ କିନେସି?
16 He will come and destroy those husbandmen, and give the vineyard to others. And some of his hearers said, God forbid.
୧୬ଏ଼ୱାସି ୱା଼ହାନା ଈ କାମା କିନାରାଇଁ ପା଼ୟାତୁହ୍ନେସି, ଅ଼ଡ଼େ ଏଟ୍କାତାରାକି ଏ଼ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ା ହୀନେସି ।” ଲ଼କୁ ଈ କାତା ୱେଞ୍ଜାନା ଏଲେଇଚେରି, “ଏଲେକିହିଁ ଆ଼ୱୁଏ ଆ଼ଆପେ ।”
17 Jesus, looking on them, said, What, then, means that expression of scripture, "A stone which the builders rejected, is made the head of the corner.
୧୭ସାମା ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ୱେସ୍ତେସି, “ଆତିହିଁ ରା଼ଚାମାନି ଈ ବ଼ଲୁ ଏ଼ନାୟି? ଇଲୁ କେ଼ପିନାରି ଆମିନି ୱାଲିତି କୂତେରି, ଏ଼ଦି ଇଲୁ କନତି ମୂଲୁ ୱାଲି ଆ଼ତେ ।
18 Whosoever shall fall upon that stone, shall be bruised; but on whomsoever it shall fall, it will crush him to pieces"?
୧୮ଆମ୍ବାଆସି ଏ଼ ୱାଲି ଲାକ ତର୍ଗିନେସି, ଏ଼ୱାସି କାଣ୍ତାମୁକା ଆ଼ନେସି; ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ ୱାଲି ଆମ୍ବାଆରି ମୁହେଁ ତର୍ଗିନେ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଗୁଣ୍ତୁଗୁଣ୍ତା କିନେ ।”
19 At that time, the chief priests and the scribes, knowing that he had spoken this parable against them, would have laid hands on him, but feared the people.
୧୯ଏଚେଟିଏ ମେ଼ରାପୁନାରି ଅ଼ଡ଼େ କାଜା ପୂଜେରାଙ୍ଗା ଦେବୁଣିଏ ଜୀସୁଇଁ ଆସାଲି ଅଣ୍ପିତେରି, ସାମା ଲ଼କୁ ମାନ୍ଦାତି ଆଜିତେରି, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ ପୁଣ୍ମ୍ବିକିନି କାତା ଏ଼ୱାରାଇଁ ସିନିକିହାନା ୱେସାମାଚେସି ଇଞ୍ଜିଁ ଏ଼ୱାରି ପୁଚେରି ।
20 And they watched him, and set spies upon him, instructing them to personate conscientious men, and surprise him in his words, that they might deliver him to the power and authority of the procurator.
୨୦ଏମ୍ବାଟିଏ ଏ଼ୱାରି ଜୀସୁଇଁ ପା଼ଣା ଅ଼ଡ଼େ ବାଡ଼୍ୟୁଗାଟି ସା଼ଲୱି କିନାରି କେୟୁତା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ହେର୍ପାଲି ପାରୁ ପାରୀତେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ଏଚରଜା଼ଣା ତା଼ମ୍ବୁ ତାମ୍ଙ୍ଗେ ଦାର୍ମୁଗାଟାରି ଇଞ୍ଜିଁ ତ଼ସା କଡିନି ନା଼ଡ଼ିକିନାରି ଜୀସୁଇଁ ତାନି ୱେହ୍ନି କାତାତା ଦ଼ହ ଦସାଲି ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣା ପାଣ୍ତିତେରି ।
21 These accosted him with this question, Rabbi, we know that you speak and teach uprightly, and that, without respect of persons, you faithfully recommend the way of God.
୨୧ଏ଼ୱାରି ଜୀସୁଇଁ ୱେଚେରି, “ଗୂରୁ, ମା଼ମ୍ବୁ ପୁଞ୍ଜାମାନମି, ନୀନୁ ଏ଼ନାଆଁ ୱେସାମାଞ୍ଜି ଅ଼ଡ଼େ ଜା଼ପ୍ହାମାଞ୍ଜି ଏ଼ଦି ସାତା, ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ପାର୍ଡ଼ା ବାଚି କିଅତି, ସାମା ସାତା ମାହାପୂରୁତି ଜିରୁତି କାତା ଜା଼ପ୍ଦି ।
22 Is it lawful for us to pay taxes to Cesar, or not?
୨୨ଆତିହିଁ କାୟିସରକି ସିସ୍ତୁ ହୀନାୟି ମେ଼ରା ମାନେକି ଆ଼ଏ ।”
23 He perceiving their subtlety, answered,
୨୩ସାମା ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରି ନା଼ଡ଼ିକିନି ଅଣ୍ପୁତି ପୁଞ୍ଜାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ୱେସ୍ତେସି, “ନାଙ୍ଗେ ର଼ ୱେଣ୍ତି ଟାକା ହିୟାଦୁ ।”
24 Why would you entangle me? Show me a denarius. Whose image and inscription has it? They answered, Cesar's.
୨୪ଏ଼ ୱେଣ୍ତି ଟାକାତା ଆମ୍ବାଆରି ବମା ଅ଼ଡ଼େ ଦ଼ରୁ ମାନେ, ଏ଼ୱାରି ୱେସ୍ତେରି, “କାୟିସରୱାୟି ।”
25 He replied, Render, therefore, to Cesar, that which is Cesar's, and to God, that which is God's.
୨୫ଏଚେଟିଏ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ୱେସ୍ତେସି, “ଆତିହିଁ କାୟିସରୱାୟି ଏ଼ନାୟି ଏ଼ଦାଆଁ କାୟିସରକି ହୀଦୁ; ଇଞ୍ଜାଁ ମାହାପୂରୁୱାୟି ଏ଼ନାୟି ଏ଼ଦାଆଁ ମାହାପୂରୁକି ହୀଦୁ ।”
26 Thus they could not surprise him in his discourses before the people; wherefore, admiring his answer, they kept silence.
୨୬ଏଚେଟିଏ ଏ଼ୱାରି ଲ଼କୁ ନ଼କିତା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏ଼ନି ଦ଼ହ ଦସାଲି ଆ଼ଡାଆତେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ଜୀସୁ ୱେସ୍ତି କାତାତାକି ଆଡାଜାକା ଆ଼ହାନା ପାଲେଏ ମାଚେରି ।
27 Afterward, some of the Sadducees, who deny a future state, came to him
୨୭ଏମ୍ବାଟିଏ ହା଼ତାରି ୱେଣ୍ତେ ନିଙ୍ଗିନାଣି ନାମିହିଲାଆଗାଟି ଏଚରଜା଼ଣା ସାଦୁକିୟାଁ ଜୀସୁତା଼ଣା ୱା଼ହାନା ୱେଚେରି,
28 with this question: Rabbi, Moses has enjoined in his writings, that a man whose brother dies childless, outlived by his wife, shall marry the widow, and raise issue to his brother.
୨୮“ଏ଼ ଗୂରୁ ମ଼ସା ମାଙ୍ଗେତାକି ରା଼ଚାମାନେସି, ରଅସି ବୀହା ଆ଼ହାଁ କକାରି ପ଼ଦାଁ ଆ଼ଆନା ହା଼ତିହିଁ, ଏ଼ୱାଣି ତାୟି ତାନି ଡକ୍ରିନି ଇଟାନା ଏ଼ୱାଣି କୂଡ଼ା ଏ଼ପିକିୟାଲି ଆ଼ନେ ।
29 Now there were seven brothers; the first of whom, having taken a wife, died childless;
୨୯ସାତା ଜା଼ଣା ତାୟିୟାଁ ମାଚେରି; କାଜାସି ବୀହା ଆ଼ହାନା କକାରି ପ଼ଦାଁ ଆ଼ଆନା ହା଼ତେସି;
30 the second married the widow, and also died childless;
୩୦ଡା଼ୟୁ ଏ଼ୱାଣି ଜେ଼ଚତାସି ଇଟିତେସି, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାଣି ଜେ଼ଚତାସି ଇଟିତେସି;
31 the third married her, as did likewise the rest; and all seven died, leaving no children.
୩୧ଏଲେକିହିଁଏ ସା଼ତା ଜା଼ଣା ଜିକେଏ କକାରି ପ଼ଦାଁ ଆ଼ଆନା ହା଼ତେରି ।
32 Last of all, the woman also died.
୩୨ଡା଼ୟୁ ଏ଼ ଇୟା ଜିକେଏ ହା଼ତେ ।
33 To which of them, therefore, will she be wife, at the resurrection; for she had been married to all the seven?
୩୩ଆତିହିଁ ୱେଣ୍ତେ ନିଙ୍ଗିନି ଦିନା ଏ଼ୱାରି ବିତ୍ରାଟି ଏ଼ ଇୟା ଆମ୍ବାଆରି ଡକ୍ରି ଆ଼ନେ? ଇଚିହିଁ ସାତା ଜା଼ଣା ଜିକେଏ ଏ଼ଦାନି ଇଟାମାଚେରି ।”
34 Jesus answering, said to them, The people of this world marry, and are given in marriage; (aiōn g165)
୩୪ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ଈ ଦାର୍ତିତି ଲ଼କୁ ବୀହା କିନେରି ଅ଼ଡ଼େ ଆ଼ନେରି, (aiōn g165)
35 but, among them who shall be honored to share in the resurrection, and the other world, there will be neither marrying nor giving in marriage; (aiōn g165)
୩୫ସାମା ୱା଼ନି ଜୁଗୁତାକି ଇଞ୍ଜାଁ ହା଼କିଟି ନିଙ୍ଗାଲିତାକି ପା଼ଡ଼ା ଆ଼ନାରି ବୀହା ଆ଼ଅରି କି ବୀହା ହୀଅରି; (aiōn g165)
36 for they can not die any more; because, like the angels, they are children of God, being children of the resurrection.
୩୬ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାରି ଦୂତୁୟାଁଲେହେଁ ଆ଼ହାନା ଏଚେଲାୱା ହା଼ଅରି, ଇଞ୍ଜାଁ ହା଼କିଟି ନିଙ୍ଗାମାନାକି ଏ଼ୱାରି ମାହାପୂରୁତି ମୀର୍କା ଆ଼ନେରି ।
37 But that the dead are raised, even Moses has suggested, calling the Lord who appeared in the bush, the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob.
୩୭ସାମା ହା଼ତାରି ସାତେଏ ନିଙ୍ଗିନେରି ଇଞ୍ଜିଁ ମ଼ସାଇଁ ଜିକେଏ ୱେହିମାନି ବୂଟାତି କାବ୍ରୁତଲେ ନେହିଁକିଁ ତ଼ସାମାଚେସି, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ପ୍ରବୁଇଁ ଅବ୍ରାହାମତି ମାହାପୂରୁ, ଇସାହାକତି ମାହାପୂରୁ ଅ଼ଡ଼େ ଜାକୁବତି ମାହାପୂରୁ ଇଞ୍ଜାମାଚେସି ।
38 Now he is not a God of the dead, but of the living; for they are all alive to him.
୩୮ଏ଼ୱାସି ହା଼ତାରି ମାହାପୂରୁ ଆ଼ଏ ସାମା ଜୀୱୁଗାଟାରି ମାହାପୂରୁ; ଇଚିହିଁ ମାହାପୂରୁ ନ଼କିତା ବାରେଜା଼ଣା ନୀଡାମାନେରି ।”
39 Then some of the scribes said to him, Rabbi, you have spoken well.
୩୯ଏମ୍ବାଟିଏ ମେ଼ରାପୁନାରି ବିତ୍ରାଟି ଏଚରଜା଼ଣା ଏଲେଇଚେରି, “ହାଅ, ଗୂରୁ ନୀନୁ ଅଜେ ୱେସ୍ତାତି ।”
40 After that, they did not venture to ask him any more questions.
୪୦ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାଆଁ ୱେଞ୍ଜାଲି ଏ଼ୱାରାକି ସା଼ସା ହିଲାଆତେ ।
41 And he said to them, Why is it affirmed that the Messiah must be a son of David?
୪୧ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ୱେଚେସି, କ୍ରୀସ୍ତ ଦାୱୁଦ ମୀର୍ଏସି, ଲ଼କୁ ଏ଼ନିକିଁ ଏଲେଇନେରି?
42 Yet David himself says, in the book of the Psalms, "The Lord said to my Lord, Sit at my right hand,
୪୨ଇଚିହିଁ ଦାୱୁଦ ତା଼ନୁଏ ପା଼ଚୁ ପତିତା ଏଲେଇଞ୍ଜି ମାନେସି, ପ୍ରବୁ ନା଼ ପ୍ରବୁଇଁ ୱେସ୍ତେସି,
43 till I make thy foes thy footstool."
୪୩ନା଼ନୁ ନୀ ସାତ୍ରୁୟାଁଣି ନୀ କଡାୟାଁ ଡ଼଼ଇ ଇଟାଆ ପାତେକା, ନୀନୁ ନା଼ ଟିଃନିୱାକି କୁଗାମାନାମୁ ।
44 As David thus calls him his Lord, how can he be David's son?
୪୪ଦାୱୁଦ ତା଼ନୁଏ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ପ୍ରବୁ ଇଞ୍ଜିଁ ମାନେସି; ଆତିହିଁ କ୍ରୀସ୍ତ ଏ଼ନିକିଁ ଏ଼ୱାଣି ମୀର୍ଏସି?
45 Then, in the audience of all the people, he said to his disciples,
୪୫ଡା଼ୟୁ ବାରେ ଲ଼କୁ ନ଼କିତା ସୀସୁୟାଁଇଁ ୱେସ୍ତେସି,
46 Beware of the scribes, who love to walk in robes, and affect salutations in public places, and the principal seats in the synagogues, and the uppermost places at feasts;
୪୬“ମେ଼ରା ଜା଼ପ୍ନାରି ତା଼ଣାଟି ଜାଗ୍ରାତା! ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାରି ଲାମ୍ବା ଲାମ୍ବା ହିମ୍ବରିକା ହୁଚାନା ତିର୍ୱିହିଁ ରେ଼ଜାଲି, ଅ଼ଡ଼େ ହା଼ଟା ବାଜାରାତା ଜହରା ବେଟାଆ଼ହାଲି, ପ୍ରା଼ତାନା ଇଲ୍କାଣା ନେହିଁ ନେହିଁ କୁର୍ଚିୟାଁ ଅ଼ଡ଼େ ବ଼ଜିତା ନେହିଁ ଟା଼ୟୁ ବେଟାଆ଼ହାଲି ଅଣ୍ପିନେରି;
47 who devour the families of widows, and make long prayers for a disguise. These shall suffer the severest punishment.
୪୭ଏ଼ୱାରି ରା଼ଣ୍ତେଣିସିକା ଇଲୁ ସେନ୍ଦିନେରି ଅ଼ଡ଼େ ଉଜେ ଉଜେଏ ଲାମ୍ବା ଲାମ୍ବା ପ୍ରା଼ତାନା କିନେରି; ଏ଼ୱାରି ହା଼ରେକା ଡଣ୍ତ ବେଟାଆ଼ନେରି ।”
