Luke 12
1 Meantime, while the crowd, in myriads flocked about him, so that they trod one upon another, he said, addressing himself to his disciples, Above all things, beware of the leaven of the Pharisees, which is hypocrisy.
Dume, kiam la miriadoj de la homamaso kunkolektiĝis tiel, ke ili piedpremis unu la alian, li ekparolis al siaj disĉiploj, dirante unue: Gardu vin kontraŭ la fermentaĵo de la Fariseoj, kiu estas hipokriteco.
2 For there is nothing covered that shall not be detected: nothing secret that shall not be made known.
Sed estas nenio kovrita, kio ne estos elmontrita; kaj nenio kaŝita, kio ne estos sciata.
3 What you have spoken in the dark, shall be reported in the light; what you have whispered in the closet, shall be proclaimed from the housetop.
Tial, kion vi diris en la mallumo, tio estos aŭdita en la lumo; kaj kion vi parolis en orelon en internaj ĉambroj, tio estos proklamita sur la tegmentoj.
4 But I charge you, my friends, fear not them who kill the body, and after that can do no more;
Kaj mi diras al vi, miaj amikoj: Ne timu tiujn, kiuj mortigas la korpon, kaj poste ne povas fari ion plu.
5 but I will show you whom you ought to fear; fear him, who, after he has killed, has power to cast into hell. I repeat it to you, Fear him. (Geenna g1067)
Sed mi montros al vi, kiun vi devas timi: Timu Tiun, kiu, mortiginte, plue havas aŭtoritaton enĵeti en Gehenan; jes, mi diras al vi: Tiun timu. (Geenna g1067)
6 Are not five sparrows sold for two pence? Yet not one of them is forgotten by God:
Ĉu oni ne vendas kvin paserojn por du asaroj? kaj eĉ unu el ili ne estas forgesita antaŭ Dio.
7 yes, the very hairs of your head are all numbered: fear not, therefore; you are much more valuable than sparrows.
Sed eĉ la haroj de via kapo estas ĉiuj kalkulitaj. Ne timu; vi pli valoras ol multaj paseroj.
8 Moreover, I say to you, whoever shall acknowledge me before me, him the Son of Man will acknowledge before the angels of God;
Kaj mi diras al vi: Ĉiun, kiu konfesos min antaŭ la homoj, la Filo de homo ankaŭ konfesos antaŭ la anĝeloj de Dio;
9 but whoever denies me before men, shall be disowned before the angels of God.
sed kiu malkonfesos min antaŭ la homoj, tiu estos malkonfesita antaŭ la anĝeloj de Dio.
10 And whosoever shall inveigh against the Son of Man, may obtain remission; but to him who detracts from the Holy Spirit, there is no remission.
Kaj por ĉiu, kiu parolos vorton kontraŭ la Filo de homo, estos pardono; sed por tiu, kiu blasfemas kontraŭ la Sankta Spirito, ne estos pardono.
11 And when you are brought before synagogues, and magistrates, and rulers; be not solicitous how or what you shall answer, or what you shall say:
Kaj kiam oni kondukos vin antaŭ la sinagogojn kaj regantojn kaj aŭtoritatulojn, ne zorgu, kiel aŭ kion respondi, aŭ kion diri;
12 for the Holy Spirit will teach you in that moment, what ought to be said.
ĉar la Sankta Spirito instruos al vi en tiu horo mem tion, kion vi devas diri.
13 Then one said to him out of the crowd, Rabbi, order my brother to divide the inheritance with me.
Kaj unu el la homamaso diris al li: Majstro, diru al mia frato, ke li dividu kun mi la heredaĵon.
14 He answered, Man, who constituted me your judge or arbiter?
Sed li diris al li: Ho viro, kiu starigis min super vi kiel juĝanton aŭ dividanton?
15 And he said to them, Be upon your guard against covetousness; for in whatever affluence a man be, his life depends not on his possessions.
Kaj li diris al ili: Zorgu, kaj gardu vin kontraŭ ĉia avideco, ĉar la vivo de homo ne konsistas en la abundeco de liaj posedaĵoj.
16 He also used this example, A certain rich man had lands which brought forth plentifully.
Kaj li parolis al ili parabolon, dirante: La bieno de unu riĉulo donis abunde;
17 And he reasoned thus with himself, What shall I do? for I have not where to store my crop.
kaj li konsideris, dirante: Kion mi faru, ĉar mi ne havas lokon, kie mi povas amasigi miajn fruktojn?
18 I will do this, added he; I will pull down my storehouses, and build larger, and there I will store all my produce, and my goods.
Kaj li diris: Jen kion mi faros: mi disbatos miajn grenejojn kaj konstruos pli grandajn, kaj tie mi amasigos mian grenon kaj miajn posedaĵojn.
19 And I will say to my soul, Soul, thou hast plenty of goods laid up for many years; take thin ease, eat, drink, enjoy thyself.
Kaj mi diros al mia animo: Animo, vi havas multajn posedaĵojn, provizitajn por multaj jaroj; ripozu, manĝu, trinku, estu gaja.
20 But God said to him, Fool! this very night your soul is required of you. Whose, then, shall those things be, which you have provided?
Sed Dio diris al li: Ho senprudentulo! ĉi tiun nokton oni postulas de vi vian animon; kies estos tio, kion vi preparis?
21 So it fares with him who amasses treasure for himself, but is not rich toward God.
Tia estas tiu, kiu kolektas por si trezoron, kaj ne estas riĉa rilate Dion.
22 Then he said to his disciples, For this reason I charge you, be not anxious about your life, what you shall eat; nor about your body, what you shall wear.
Kaj li diris al siaj disĉiploj: Tial mi diras al vi: Ne zorgu pri via vivo, kion vi manĝu; nek pri via korpo, kion vi surmetu.
23 Life is a greater gift than food, and the body than clothing.
Ĉar la vivo estas pli ol nutraĵo, kaj la korpo pli ol vestaĵo.
24 Consider the ravens: they neither sow nor reap; have neither cellar nor barn; but God feeds them. How much more valuable are you than fowls?
Pripensu la korvojn, ke ili ne semas, nek rikoltas, kaj ne havas provizejon nek grenejon; kaj Dio nutras ilin; kiom pli vi valoras, ol la birdoj!
25 Besides, which of you can, by his anxiety, prolong his life one hour?
Kaj kiu el vi per zorgado povas aldoni unu ulnon al sia staturo?
26 If, therefore, you can not thus effect even the smallest thing, why are you anxious about the rest?
Se do vi ne povas fari eĉ la plej malgrandan aferon, kial vi zorgas pri la ceteraj?
27 Consider the lilies. How do they grow? They toil not; they spin not; yet I affirm, that even Solomon, in all his glory, was not equally adorned with one of these.
Pripensu la liliojn, kiel ili kreskas; ili ne laboras, nek ŝpinas; tamen mi diras al vi: Eĉ Salomono en sia tuta gloro ne estis ornamita tiel, kiel unu el ĉi tiuj.
28 If, then, God so array the herbage, which to-day is in the field, and to-morrow is cast into the oven; how much more will he array you, O you distrustful!
Sed se Dio tiel vestas la kampan herbaĵon, kiu hodiaŭ ekzistas, kaj morgaŭ estos ĵetata en fornon, kiom pli certe Li vestos vin, ho malgrandfiduloj!
29 Do not ask, therefore, what you shall eat, or what you shall drink; live not in anxious suspense.
Kaj ne serĉu, kion vi manĝos, kaj kion vi trinkos, kaj ne estu dubemaj.
30 For all these things the Pagans seeks; whereas, your Father knows that you need them.
Ĉar pri ĉio tio serĉas la nacioj de la mondo; sed via Patro scias, ke vi tion bezonas.
31 But seek you the kingdom of God, and all these things shall be superadded to you.
Sed celu Lian regnon, kaj ĉio tio estos aldonita al vi.
32 Fear not, my little flock, for it has pleased your Father to give you the kingdom.
Ne timu, malgranda grego; ĉar bone plaĉis al la Patro doni al vi la regnon.
33 Sell your goods and give alms; provide yourselves purses which wear not out; treasure inexhaustible in heaven, where no thieves approach, where nothing is spoiled by worms.
Vendu viajn posedaĵojn, kaj donu almozon; faru por vi monujojn, kiuj ne fariĝos malnovaj, trezoron ne mankontan en la ĉielo, kie ŝtelisto ne alproksimiĝas kaj tineo ne detruas.
34 For where your treasure is, your heart will likewise be.
Ĉar kie estas via trezoro, tie estos ankaŭ via koro.
35 Let your loins be girt, and your lamps burning;
Viaj lumboj estu zonitaj, kaj viaj lampoj estu brulantaj;
36 and yourselves, like those who wait their master's return from the wedding; that when he comes and knocks, they may immediately let him in.
kaj vi mem estu similaj al viroj, kiuj atendas sian sinjoron, kiam li revenos de la edziĝa festo; por ke ili tuj malfermu al li, kiam li venos kaj frapos.
37 Happy those servants whom their master, at his return, shall find watching. Indeed, I say to you, that he will gird himself, and having placed them at table, will attend and serve them.
Feliĉaj estas tiuj servistoj, kiujn la sinjoro, kiam li venos, trovos viglaj; vere mi diras al vi, ke li sin zonos, kaj sidigos ilin por manĝi, kaj mem venos kaj servos al ili.
38 And whether he comes in the second watch, or in the third, if he finds things thus, happy are those servants.
Kaj se li alvenos nokte dum la dua gardoparto, aŭ dum la tria gardoparto, kaj tiel ilin trovos, feliĉaj estas tiuj servistoj.
39 You are certain that if the master of the house knew at what hour the thief would come, he would watch, and not allow him to break into his house.
Sed sciu, ke se la domomastro scius, je kioma horo la ŝtelisto venos, li maldormus kaj ne lasus sian domon trafosiĝi.
40 Be you, then, always prepared; because the Son of Man will come at an hour when you are not expecting him.
Vi ankaŭ estu pretaj, ĉar en tiu horo, kiun vi ne pripensas, la Filo de homo venos.
41 Then Peter said to him, Master, is this parable directed to us alone, or to all?
Kaj Petro diris: Sinjoro, ĉu vi parolas ĉi tiun parabolon por ni, aŭ ankaŭ por ĉiuj?
42 The Lord said, Who, now, is the discreet and faithful steward, whom the master will set over his household, to dispense regularly the allowance of corn!
Kaj la Sinjoro diris: Kiu do estas la fidela kaj saĝa administranto, kiun lia sinjoro starigos super sia servantaro, por doni al ili ĝustatempe ilian porcion da nutraĵo?
43 Happy that servant, if his master, at his arrival, shall find him so employed.
Feliĉa estas tiu servisto, kiun lia sinjoro, veninte, trovos aganta tiel.
44 I tell you truly, he will intrust him with the management of all his estate.
Vere mi diras al vi, ke li starigos lin super ĉio, kion li havas.
45 But as to the servant who shall say within himself, My master delays his return, and shall beat the men-servants and the maids, and shall feast, and carouse, and be drunken;
Sed se tiu servisto diros en sia koro: Mia sinjoro prokrastas sian alvenon; kaj komencos bati la knabojn kaj la knabinojn, kaj manĝos kaj trinkos kaj ebriiĝos,
46 the master of that servant will come on a day when he is not expecting him, and at an hour of which he is not apprised, and having discarded him, will assign him his portion with the faithless.
la sinjoro de tiu servisto alvenos en tago, kiam li ne atendas, kaj en horo, pri kiu li ne scias; kaj tranĉe skurĝos lin, kaj difinos por li parton kun la senfiduloj.
47 And that servant who knew his master's will, yet did not make himself ready, nor execute his orders, shall receive many stripes;
Kaj tiu servisto, kiu sciis la volon de sia sinjoro, kaj nenion pretigis, nek faris laŭ lia volo, suferos multajn batojn;
48 whereas, he who knew not, but did things deserving chastisement, shall receive few: for much will be required of every one to whom much is given; and the more a man is intrusted, the more will be exacted from him.
sed tiu, kiu ne sciis, kaj laŭ siaj agoj meritis batojn, suferos malmultajn batojn. Kaj al kiu multo estas donita, el tiu estos multo postulata; kaj al kiu oni multon komisiis, el tiu oni des pli multon postulos.
49 I came to throw fire upon the earth; and what would I but that it were kindled?
Mi alvenis, por ĵeti fajron sur la teron; kaj kion mi volas, se jam ĝi ekbrulis?
50 I have an immersion to undergo; and how am I pained till it be accomplished?
Sed mi havas bapton, per kiu esti baptita; kaj kiel mi premiĝas, ĝis ĝi estos plenumita!
51 Do you imagine that I am come to give peace to the earth? I tell you, No; but division.
Ĉu vi supozas, ke mi alvenis, por doni pacon sur la tero? Mi diras al vi: Ne; sed pli vere disigon;
52 For hereafter, five in one family will be divided; three against two, and two against three:
ĉar de nun estos kvin el unu domo disigitaj, tri kontraŭ du, kaj du kontraŭ tri.
53 father against son, and son against father; mother against daughter, and daughter against mother; mother-in-law against daughter-in-law, and daughter-in-law against mother-in-law.
Estos disigitaj patro kontraŭ filo, kaj filo kontraŭ patro; patrino kontraŭ filino, kaj filino kontraŭ patrino; bopatrino kontraŭ bofilino, kaj bofilino kontraŭ bopatrino.
54 He said also to the people, When you see a cloud rising in the west, you say, It will rain immediately, and so it happens;
Kaj li diris al la homamasoj: Kiam vi vidas nubon leviĝantan en la okcidento, vi tuj diras: Venos pluveto; kaj tiel fariĝas.
55 and when the south wind blows, you say, It will be hot, and it happens accordingly.
Kaj kiam blovas la suda vento, vi diras: Estos varmego; kaj tiel fariĝas.
56 Hypocrites, you can judge of what appears in the sky, and on the earth; how is it that you can not judge of the present time?
Ho hipokrituloj! vi scias esplori la aspekton de la tero kaj de la ĉielo; sed kial vi ne scias esplori ĉi tiun tempon?
57 and why do you not, even of yourselves, discern what is just?
Kaj kial eĉ per vi mem vi ne juĝas, kio estas justa?
58 When you go with your creditor to the magistrate, endeavor, on the road, to satisfy him, lest he drag you before the judge, and the judge consign you to the sergeant, and the sergeant commit you to prison:
Ĉar dum vi iradas kun via kontraŭulo al la reganto, survoje klopodu liberiĝi de li; por ne lasi, ke li trenu vin al la juĝisto, kaj la juĝisto vin transdonu al la oficisto de la tribunalo, kaj la oficisto vin ĵetu en malliberejon.
59 I assure you, you will not be released until you have paid the last mite.
Mi diras al vi: Vi neniel el tie eliros, ĝis vi pagos la lastan lepton.
