John 8
1 but Jesus went to the Mount of Olives.
Jezuz a yeas da Venez an Olived.
2 Early in the morning he returned to the temple, and all the people having come to him, he sat down and taught them.
Da c'houlou-deiz e tistroas adarre d'an templ, hag an holl bobl a zeuas d'e gavout; o vezañ azezet e kelenne anezho.
3 Then the Scribes and Pharisees brought to him a woman, taken in adultery; and having placed her in the middle,
Neuze ar skribed hag ar farizianed a zegasas ur wreg tapet en avoultriezh, hag, o vezañ he lakaet en o c'hreiz,
4 said to him, Rabbi, this woman was surprised in the act of adultery.
e lavarjont dezhañ: Mestr, ar wreg-mañ a zo bet souprenet oc'h ober avoultriezh,
5 Now Moses has commanded in the law, that such should be stoned; and what do you say?
ha Moizez en deus gourc'hemennet deomp meinata an hevelep dud; te eta, petra a lavarez a gement-se?
6 They said this to try him, that they might have matter for accusing him. But Jesus, having stooped down, was writing with his finger, upon the ground.
Lavarout a raent kement-se evit e amprouiñ, evit gallout e damall. Met Jezuz, o vezañ en em bleget, a skrive gant e viz war an douar.
7 As they continued asking him, he raised himself, and said to them, Let him who is sinless, amongst you, throw the first stone at her.
Evel ma talc'hent d'ober goulennoù outañ, e savas hag e lavaras dezho: An hini ac'hanoc'h a zo hep pec'hed, ra daolo ar maen kentañ ganti.
8 Again, having stooped down, he wrote upon the ground.
Hag o taoublegañ a-nevez, e skrive war an douar.
9 They, hearing that, withdrew, one after another, the eldest first, till Jesus was left alone, with the woman standing in the middle.
Pa glevjont kement-se, o kaout rebech digant o c'houstiañs, ez ejont kuit an eil goude egile, ar re goshañ da gentañ, betek ar re diwezhañ, ha Jezuz a voe lezet e-unan gant ar wreg chomet eno e-kreiz.
10 Jesus, raising himself, and seeing none but the woman, said to her, Woman, where are those, your accusers? Has no person passed sentence on you?
Neuze Jezuz, o vezañ savet, evel na wele den nemet ar wreg, a lavaras dezhi: Gwreg, pelec'h emañ da damallerien? Ha n'en deus den barnet ac'hanout?
11 She answered, No person, Sir. Jesus said to her, Neither do I pass sentence on you. Go, and sin no more.
Hi a respontas: Den, Aotrou. Jezuz a lavaras dezhi: Me ne varnan ket ac'hanout kennebeut; kae ha na bec'h ken.
12 Again Jesus addressed the people, saying, I am the light of the world. He who follows me, shall not walk in darkness, but shall have the light of life.
Jezuz a gomzas c'hoazh d'ar bobl, hag a lavaras: Me eo sklêrijenn ar bed; an hini a heul ac'hanon ne valeo ket en deñvalijenn, met bez' en devo sklêrijenn ar vuhez.
13 The Pharisees therefore retorted, You testify concerning yourself; your testimony is not to be regarded.
Ar farizianed a lavaras dezhañ: Te a ro testeni ac'hanout da-unan; da desteni n'eo ket gwirion.
14 Jesus answered, Though I testify concerning myself, my testimony ought to be regarded; because I know whence I came, and whither I go. As for you, you know not whence I came, and whither I go.
Jezuz a respontas dezho: Petra bennak ma roan testeni ac'hanon va-unan, va zesteni a zo gwirion, rak gouzout a ran a-belec'h on deuet, ha pelec'h ez an; met c'hwi, n'ouzoc'h ket a-belec'h e teuan, na pelec'h ez an.
15 You judge from passion; I judge no person:
C'hwi a varn hervez ar c'hig; me ne varnan den.
16 and if I do, my judgment ought to be regarded, for I am not alone, but concur with the Father, who sent me.
Ha mar barnan, va barnedigezh a zo gwir; rak n'on ket va-unan-penn, met ganin emañ an Tad en deus va c'haset.
17 It is a maxim in your law, that the concurrent testimony of two is credible.
Skrivet eo en ho lezenn penaos testeni daou zen a zo gwir.
18 Now I am one who testify concerning myself; the Father that sent me is another that testifies of me.
Me eo a ro testeni ac'hanon va-unan; hag an Tad en deus va c'haset a ro ivez testeni ac'hanon.
19 Then they asked him, Where is your Father? Jesus answered, You know neither me nor my Father: if you knew me, you would know my Father also.
Lavarout a rejont eta dezhañ: Pelec'h emañ da Dad? Jezuz a respontas: C'hwi n'anavezit na me, na va Zad. Mar anavezfec'h ac'hanon, ec'h anavezfec'h ivez va Zad.
20 These things he spoke in the treasury, as he taught in the temple, and no person seized him, his hour not being yet come.
Jezuz a lavaras ar c'homzoù-mañ el lec'h ma oa an teñzor, o kelenn en templ; ha den ne groge ennañ, rak e eur ne oa ket deuet c'hoazh.
21 Again, Jesus said to them, I am going away; you will seek me, and shall die in your sins; whither I go, you can not come.
Jezuz a lavaras dezho c'hoazh: Mont a ran kuit, ha c'hwi am c'hlasko, hag e varvot en ho pec'hed; ne c'hellit ket dont e-lec'h ez an.
22 Then said the Jews, Will he kill himself, that he says, Whither I go, you can not come?
Ar Yuzevien a lavare eta: En em lazhañ a raio e-unan, peogwir e lavar: c'hwi ne c'hellit ket dont e-lec'h ez an.
23 He said to them, You are from beneath; I am from above. You are of this world; I am not of this world;
Hag eñ a lavaras dezho: C'hwi a zo eus traoñ, me a zo eus krec'h. C'hwi a zo eus ar bed-mañ; me n'on ket eus ar bed-mañ.
24 therefore I said, You shall die in your sins; for if you believe not that I am he, you shall die in your sins.
Setu perak em eus lavaret deoc'h e varvot en ho pec'hedoù: rak ma ne gredit ket ar pezh emaon, c'hwi a varvo en ho pec'hedoù.
25 They, therefore, asked him, Who are you? Jesus answered, The same that I told you formerly.
Lavarout a rejont eta dezhañ: Piv out-te? Ha Jezuz a lavaras dezho: Ar pezh a lavaran deoc'h abaoe ar penn-kentañ.
26 I have many things to say of you, and to reprove in you: but he who sent me is worthy of belief; and I do but publish to the world what I have learned from him.
Kalz a draoù am eus da lavarout ac'hanoc'h ha da varn ennoc'h; met an hini en deus va c'haset a zo gwirion, hag ar pezh am eus klevet digantañ, a lavaran d'ar bed.
27 They did not perceive, that he meant the Father.
Ne gomprenjont ket e komze dezho eus an Tad.
28 Jesus, therefore, said to them, When you shall have raised the Son of Man on high, then you shall know what I am; and that I do nothing of myself, and say nothing which the Father has not taught me.
Ha Jezuz a lavaras dezho: Pa ho po savet Mab an den, neuze ec'h anavezot ar pezh emaon, ha penaos ne ran netra ac'hanon va-unan, met e lavaran an traoù evel m'en deus va Zad o desket din.
29 And he who sent me is with me. The Father has not left me alone, because I always do what pleases him.
An hini en deus va c'haset a zo ganin. Hag an Tad n'en deus ket va lezet va-unan, abalamour ma ran atav ar pezh a blij dezhañ.
30 While he spoke thus, many believed on him.
Evel ma lavare Jezuz an traoù-se, kalz a gredas ennañ.
31 Jesus, therefore, said to those Jews who believed on him, If you persevere in my doctrine, you are my disciples indeed.
Jezuz a lavaras eta d'ar Yuzevien o devoa kredet ennañ: Mar chomit em ger, emaoc'h e gwirionez va diskibien.
32 And you shall know the truth: and the truth shall make you free.
Anavezout a reot ar wirionez, hag ar wirionez ho tizereo.
33 Some made answer, We are Abraham's offspring, and were never enslaved to any man. How do you say, You shall be made free?
Respont a rejont dezhañ: Ni a zo eus lignez Abraham, ha biskoazh n'omp bet mevelien da zen; penaos eta e lavarez: C'hwi a vo lakaet dieub?
34 Jesus replied, Most assuredly, I say to you, whosoever commits sin is a slave of sin.
Jezuz a respontas dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an hini en em ro d'ar pec'hed a zo mevel d'ar pec'hed.
Hag ar mevel ne chom ket atav en ti; met ar mab a chom ennañ atav. (aiōn g165)
36 If, therefore, the Son make you free, you will be free indeed.
Mar en deus ar Mab eta ho tizereet, c'hwi a vo e gwirionez dieub.
37 I know that you are Abraham's offspring, yet you seek to kill me, because my doctrine has no place in you.
Gouzout a ran oc'h lignez Abraham, met c'hwi a glask va lazhañ abalamour na gav ket va ger a zigor en ho kalon.
38 I speak what I have seen with my Father: and you do what you have learned from your father.
Me a lavar ar pezh am eus gwelet e ti va Zad; ha c'hwi ivez, c'hwi a ra ar pezh hoc'h eus gwelet e ti ho tad.
39 They answered, Abraham is our Father. Jesus replied, If you were Abraham's children, you would act as Abraham acted.
Int a respontas dezhañ: Hon tad eo Abraham. Jezuz a lavaras dezho: Ma vijec'h bugale Abraham, c'hwi a raje oberoù Abraham.
40 But now you seek to kill me, a man who has told you the truth, which I received from God. Abraham acted not thus.
Met bremañ, c'hwi a glask va lazhañ, me, un den en deus lavaret deoc'h ar wirionez am eus desket gant Doue; Abraham n'en deus ket graet kement-se.
41 You do the deeds of your father. They answered, We were not born of fornication, We have one Father, even God.
C'hwi a ra oberoù ho tad. Lavarout a rejont eta dezhañ: Ni n'omp ket bet ganet eus un avoultriezh; un Tad hepken hon eus, Doue eo.
42 Jesus replied, If God were your Father, you would love me; for I proceeded, and am come from God. I came not of myself. He sent me.
Jezuz a lavaras dezho: Ma vije Doue ho Tad, e karjec'h ac'hanon, abalamour ma'z on deuet eus Doue, hag a-berzh Doue e teuan; rak n'on ket deuet ac'hanon va-unan, met eñ eo an hini en deus va c'haset.
43 Why do you not understand my language? It is because you can not bear my doctrine.
Perak ne gomprenit ket va lavar? Abalamour da-se, ne c'hellit ket selaou va c'homz.
44 The devil is your father, and the desires of your father you will gratify: he was a manslayer from the beginning; he swerved from the truth, because there was no veracity in him. When he tells a lie, he speaks suitably to his character; for he is a liar, and the father of lying.
Ho tad, a ziskennit anezhañ, eo an diaoul, ha c'hwi a fell deoc'h ober c'hoantoù ho tad. Lazher-den eo bet adalek ar penn-kentañ, ha n'en deus ket kendalc'het er wirionez, dre ma n'eus ket a wirionez ennañ. Pa lavar ar gaou, e komz eus ar pezh a zo ennañ e-unan, rak gaouiat eo, ha tad d'ar gaou.
45 As for me, because I speak the truth, you do not believe me.
Met abalamour ma lavaran ar wirionez, ne gredit ket ac'hanon.
46 Who of you convicts me of falsehood? And if I speak truth, why do you not believe me?
Piv ac'hanoc'h a gendrec'ho ac'hanon a bec'hed? Mar lavaran ar wirionez, perak ne gredit ket ac'hanon?
47 He who is of God, regards God's words. You regard them not, because you are not of God.
An hini a zo eus Doue a selaou komzoù Doue; dre-se c'hwi ne selaouit ket, abalamour n'oc'h ket eus Doue.
48 The Jews then answered, Have we not reason to say, You are a Samaritan, and have a demon?
Ar Yuzevien a respontas dezhañ: Ha n'hon eus ket lavaret mat penaos out ur Samaritan, ha penaos ez eus un diaoul ennout?
49 Jesus replied, I have not a demon: but I honor my Father, and you dishonor me.
Jezuz a respontas: Ne'm eus ket un diaoul, met enoriñ a ran va Zad, ha c'hwi a zizenor ac'hanon.
50 As for me, I seek not to promote my own glory; another seeks it, who judges.
Ne glaskan ket va gloar, bez' ez eus unan hag e glask, ha barn a ra.
E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h: mar mir unan bennak va ger, ne welo biken ar marv. (aiōn g165)
52 The Jews then said to him, Now we are certain that you have a demon: Abraham is dead, and the prophets; yet you say, Whoever keeps my word, shall never taste death. (aiōn g165)
Ar Yuzevien a lavaras dezhañ: Anavezout a reomp bremañ ez eus un diaoul ennout; Abraham a zo marv, hag ar brofeded ivez, ha te a lavar: Mar mir unan bennak va ger, ne welo biken ar marv. (aiōn g165)
53 Are you greater than our Father Abraham, who is dead. The prophets also are dead: whom do you make yourself?
Ha brasoc'h out eget Abraham hon tad, hag a zo marv? Ar brofeded ivez a zo marv. Da biv e fell dit en em dremen?
54 Jesus answered, If I commend myself, my commendation is nothing: it is my Father, whom you call your God, who commends me.
Jezuz a respontas dezho: Mar tennan gloar ac'hanon va-unan, va gloar n'eo netra; va Zad eo an hini a ro gloar din, an hini a lavarit eo ho Toue.
55 Nevertheless, you know him not; but I know him: and if I should say, I know him not, I should speak falsely like you: but I know him, and keep his word.
Koulskoude, n'hoc'h eus ket e anavezet, met me a anavez anezhañ; ha ma lavarfen n'anavezan ket anezhañ, e vefen ur gaouiad eveldoc'h; met anavezout a ran anezhañ hag e viran e c'her.
56 Abraham, your father, rejoiced that he should see my day; and he did see it, and was glad.
Abraham ho tad en deus tridet gant al levenez, o soñjal e tlee gwelout va deiz; hag e welet en deus, hag eo en em laouenaet.
57 The Jews replied, You are not yet fifty years old, and you have seen Abraham?
Ar Yuzevien a lavaras dezhañ: Te ne'c'h eus ket c'hoazh hanter kant vloaz, hag ac'h eus gwelet Abraham?
58 Jesus answered, Most assuredly, I say to you, before Abraham was born, I am.
Jezuz a lavaras dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, a-raok ma voe Abraham, emaon.
59 Then they took up stones to cast at him; but Jesus concealed himself, and went out of the temple.
Neuze e kemerjont mein evit o zeurel gantañ; met Jezuz en em guzhas hag a yeas er-maez eus an templ [o tremen dre o c'hreiz, hag evel-se ez eas kuit].
