Proverbs 1
1 Proverbs of Solomon, son of David, king of Israel:
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 For knowing wisdom and instruction, For understanding sayings of intelligence,
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 For receiving the instruction of wisdom, Righteousness, judgment, and uprightness,
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 For giving to simple ones—prudence, To a youth—knowledge and discretion.
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 (The wise hear and increase learning, And the intelligent obtain counsels.)
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 For understanding a proverb and its sweetness, Words of the wise and their acute sayings.
7 Fear of YHWH [is the] beginning of knowledge, Fools have despised wisdom and instruction!
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Hear, my son, the instruction of your father, And do not leave the law of your mother,
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 For they [are] a graceful wreath to your head, And chains to your neck.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 My son, if sinners entice you, do not be willing.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 If they say, “Come with us, we lay wait for blood, We watch secretly for the innocent without cause,
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 We find every precious substance, We fill our houses [with] spoil,
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 You cast your lot among us, One purse is—to all of us.”
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 My son! Do not go in the way with them, Withhold your foot from their path,
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 For their feet run to evil, And they hurry to shed blood.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 Surely in vain is the net spread out before the eyes of any bird.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 And they lay wait for their own blood, They watch secretly for their own lives.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 So [are] the paths of every gainer of dishonest gain, It takes the life of its owners.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 Wisdom cries aloud in an out-place, She gives forth her voice in broad places,
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 She calls at the head of the multitudes, In the openings of the gates, In the city she says her sayings:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 “Until when, you simple, do you love simplicity? And have scorners desired their scorning? And do fools hate knowledge?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Turn back at my reproof, behold, I pour forth my spirit to you, I make known my words with you.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Because I have called, and you refuse, I stretched out my hand, and none is attending,
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 And you slight all my counsel, And you have not desired my reproof.
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 I also laugh in your calamity, I deride when your fear comes,
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 When your fear comes as destruction, And your calamity comes as a windstorm, When adversity and distress come on you.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Then they call me, and I do not answer, They seek me earnestly, and do not find me.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 Because that they have hated knowledge, And have not chosen the fear of YHWH.
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 They have not consented to my counsel, They have despised all my reproof,
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 And they eat of the fruit of their way, And they are filled from their own counsels.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 For the turning of the simple slays them, And the security of the foolish destroys them.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 And whoever is listening to me dwells confidently, And [is] quiet from fear of evil!”
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
