Proverbs 8
1 Does wisdom not call? And understanding give forth her voice?
Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
2 At the head of high places by the way, She has stood between the paths,
Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
3 At the side of the gates, at the mouth of the city, The entrance of the openings, she cries aloud,
Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
4 “To you, O men, I call, And my voice [is] to the sons of men.
Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
5 Understand, you simple ones, prudence, And you fools, understand the heart,
Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
6 Listen, for I speak noble things, And the opening of my lips [is] uprightness.
Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
7 For my mouth utters truth, And wickedness [is] an abomination to my lips.
Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
8 All the sayings of my mouth [are] in righteousness, Nothing in them is contrary and perverse.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
9 All of them [are] plain to the intelligent, And upright to those finding knowledge.
Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
10 Receive my instruction, and not silver, And knowledge rather than choice gold.
Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
11 For wisdom [is] better than rubies, Indeed, all delights are not comparable with it.
Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
12 I, wisdom, have dwelt with prudence, And I find out a knowledge of purposes.
Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
13 The fear of YHWH [is] to hate evil; Pride, and arrogance, and an evil way, And a contrary mouth, I have hated.
Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
14 Counsel and substance [are] mine, I [am] understanding, I have might.
Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
15 By me kings reign, and princes decree righteousness,
Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
16 By me chiefs rule, and nobles, All judges of earth.
Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
17 I love those loving me, And those seeking me earnestly find me.
Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
18 Wealth and honor [are] with me, Lasting substance and righteousness.
Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
19 My fruit [is] better than gold, even fine gold, And my increase than choice silver.
Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
20 I cause to walk in a path of righteousness, In midst of paths of judgment,
Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
21 To cause my lovers to inherit substance, Indeed, I fill their treasures.
Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
22 YHWH possessed me—the beginning of His way, Before His works since then.
PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
23 I was anointed from the age, from the first, From former states of the earth.
Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
24 In there being no depths, I was brought forth, In there being no fountains heavy [with] waters,
Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
25 Before mountains were sunk, Before heights, I was brought forth.
Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
26 While He had not made the earth, and out-places, And the top of the dusts of the world.
Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
27 In His preparing the heavens I [am] there, In His decreeing a circle on the face of the deep,
Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
28 In His strengthening clouds above, In His making strong fountains of the deep,
Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
29 In His setting for the sea its limit, And the waters do not transgress His command, In His decreeing the foundations of earth,
Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
30 Then I am near Him, a workman, And I am a delight—day by day. Rejoicing before Him at all times,
Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
31 Rejoicing in the habitable part of His earth, And my delights [are] with the sons of men.
Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
32 And now, you sons, listen to me, Indeed, blessed are they who keep my ways.
Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
33 Hear instruction, and be wise, and do not slight.
Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
34 O the blessedness of the man listening to me, To watch at my doors day by day, To watch at the doorposts of my entrance.
Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
35 For whoever is finding me, has found life, And brings out goodwill from YHWH.
Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
36 And whoever is missing me, is wronging his soul, All hating me have loved death!”
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
