Proverbs 6
1 My son! If you have been guarantor for your friend, Have struck your hand for a stranger,
| ڕۆڵە، ئەگەر بووی بە کەفیلی دراوسێکەت، ئەگەر لەگەڵ بێگانەیەک تەوقەت کرد، |
2 Have been snared with sayings of your mouth, Have been captured with sayings of your mouth,
| ئەگەر بە داوی قسەکانی دەمتەوە بوویت، بە قسەی دەمی خۆت پێوە بوویت، |
3 Do this now, my son, and be delivered, For you have come into the hand of your friend. Go, trample on yourself, and strengthen your friend,
| ڕۆڵە، ئەمە بکە و فریای خۆت بکەوە، چونکە ژێردەستەی دراوسێکەت بوویت، بڕۆ، خۆت نزم بکەرەوە و لە هاوڕێکەت بپاڕێوە. |
4 Do not give sleep to your eyes, And slumber to your eyelids,
| خەو مەدە چاوەکانت و پێڵووەکانت خەواڵوو نەبن. |
5 Be delivered as a roe from the hand, And as a bird from the hand of a fowler.
| وەک مامز خۆت لە دەست ڕاوچی دەرباز بکە، وەک چۆلەکە لە تەڵەی ڕاوچی. |
6 Go to the ant, O slothful one, See her ways and be wise;
| ئەی تەمبەڵ، بڕۆ لای مێروولە، بڕوانە ڕێگاکانی و ببە بە دانا. |
7 Which has no captain, overseer, and ruler,
| بێ ئەوەی پێشەوا و کوێخا و فەرمانڕەوای هەبێت، |
8 She prepares her bread in summer, She has gathered her food in harvest.
| بەڵام لە هاویندا نانی خۆی ئەمبار دەکات و لە کاتی دروێنەدا خۆراکی خۆی کۆدەکاتەوە. |
9 Until when, O slothful one, do you lie? When do you arise from your sleep?
| ئەی تەمبەڵ، هەتا کەی پاڵدەدەیتەوە؟ کەی لە خەوەکەت هەڵدەستی؟ |
10 A little sleep, a little slumber, A little clasping of the hands to rest,
| کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، |
11 And your poverty has come as a traveler, And your want as an armed man.
| ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. |
12 A man of worthlessness, a man of iniquity, Walking [with] perverseness of mouth,
| کەسی هیچوپووچ، پیاوی چەواشەکار، بە زمان خواری ڕەفتار دەکات، |
13 Winking with his eyes, speaking with his feet, Directing with his fingers,
| چاوی دەقوچێنێت و بەپێی ئاماژە دەکات و بە پەنجە دەریدەبڕێت، |
14 Contrariness [is] in his heart, devising evil at all times, He sends forth contentions.
| فێڵ لە دڵیدایە، خراپە دادەهێنێت، هەموو کاتێک ناکۆکی دەوروژێنێت. |
15 Therefore his calamity comes suddenly, He is broken instantly—and no healing.
| لەبەر ئەوە لەپڕ لێی دەقەومێت، لەناکاو دەشکێت و چارەسەری نییە. |
16 These six has YHWH hated, Indeed, seven [are] abominations to His soul:
| شەش شت هەن یەزدان ڕقی لێیانە، حەوتیش قێزەونە لەلای: |
17 High eyes, False tongues, And hands shedding innocent blood,
| چاوی بەفیز، زمانی درۆزن، دەستێک کە خوێنی بێتاوانی ڕشتبێت، |
18 A heart devising thoughts of vanity, Feet hastening to run to evil,
| دڵێک پیلانی خراپ دابهێنێت، پێیەک بە پەلە بەرەو خراپەکاری ڕابکات، |
19 A false witness [who] breathes out lies, And one sending forth contentions between brothers.
| شایەتی درۆزن درۆ بڵاو بکاتەوە و وروژێنەری ناکۆکی نێوان برایان. |
20 Keep, my son, the command of your father, And do not leave the law of your mother.
| ڕۆڵە، ڕاسپاردەکانی باوکت بەجێبگەیەنە و فێرکردنەکانی دایکت پشتگوێ مەخە. |
21 Bind them on your heart continually, Tie them on your neck.
| هەمیشە بە دڵتەوە گرێیان بدە و بە گەردنی خۆتەوە هەڵیانواسە. |
22 In your going up and down, it leads you, In your lying down, it watches over you, And you have awoken—it talks [with] you.
| لە هاتوچۆکردنتدا ڕێنماییت دەکەن، لە ڕاکشانت چاودێریت دەکەن و کە خەبەریشت بووەوە دەتدوێنن، |
23 For the command [is] a lamp, And the Law a light, And a way of life [are] reproofs of instruction,
| چونکە ئەم ڕاسپاردانە چران و ئەم فێرکردنەش ڕووناکییە، سەرزەنشتی تەمبێکردنیش ڕێگای ژیانە، |
24 To preserve you from an evil woman, From the flattery of the tongue of a strange woman.
| بۆ ئەوەی لە ژنی بەدڕەوشت بتپارێزێت، لە زمانلووسی داوێنپیس. |
25 Do not desire her beauty in your heart, And do not let her take you with her eyelids.
| لە دڵەوە ئارەزووی جوانییەکەی مەکە، با بە برژانگەکانی نەتبات، |
26 For a harlot consumes to a cake of bread, And an adulteress hunts the precious soul.
| چونکە ژنی لەشفرۆش وا دەکات پێویستیت بە نانێک بێت، بەڵام ژنی بەمێرد گیانی گرانبەهات ڕاودەکات. |
27 Does a man take fire into his bosom, And are his garments not burned?
| ئایا کەس دەتوانێت ئاگر لە باوەش بگرێت و جلەکانی نەسووتێت؟ |
28 Does a man walk on the hot coals, And are his feet not scorched?
| یان بەسەر پشکۆدا بڕوات و پێیەکانی داغ نەبێت؟ |
29 So [is] he who has gone in to the wife of his neighbor, None who touches her is innocent.
| ئاوایە ئەوەی بچێتە لای ژنی کەسێکی دیکە، هەرکەسێک دەستی لێ بدات بێ سزا نابێت. |
30 They do not despise the thief, When he steals to fill his soul when he is hungry,
| سووکایەتی بە دز ناکرێت کە دزی دەکات بۆ خۆتێرکردن کاتێک کە برسییە. |
31 And being found he repays sevenfold, He gives all the substance of his house.
| هەرچەندە کە لێی ئاشکرا بوو دەبێت حەوت قات بداتەوە، ئەگەر هەموو ماڵی خۆشی لەسەر دانابێت. |
32 He who commits adultery [with] a woman lacks heart, He who does it is destroying his soul.
| بەڵام ئەوەی داوێنپیسی لەگەڵ ژنێک بکات تێنەگەیشتووە، هەرکەسێک وا بکات خۆی دەفەوتێنێت. |
33 He finds a stroke and shame, And his reproach is not wiped away,
| تووشی لێدان و سەرشۆڕی دەبێت و شەرمەزارییەکەی ناسڕێتەوە، |
34 For jealousy [is] the fury of a man, And he does not spare in a day of vengeance.
| چونکە ئیرەیی پیاو دەوروژێنێت، لە ڕۆژی تۆڵەدا دەست ناگێڕێتەوە، |
35 He does not accept the appearance of any atonement, Indeed, he does not consent, Though you multiply bribes!
| چاوی لە هیچ قەرەبووێک نییە، بە دیاری ڕازی نابێت، ئەگەر بۆشی زیاد بکەیت. |
