Proverbs 4
1 Hear, you sons, the instruction of a father, And give attention to know understanding.
И оғуллар, атаңларниң несиһәтлирини аңлаңлар, Көңүл қойсаңлар, Йоруқлуққа еришисиләр.
2 For I have given to you good learning, do not forsake my law.
Чүнки силәргә үгитидиғанлирим яхши билимдур, Көрсәтмилиримдин ваз кәчмәңлар.
3 For I have been a son to my father—tender, And an only one before my mother.
Чүнки мәнму атамниң юмран балиси едим, Анамниң арзулуқ ялғуз оғли едим,
4 And he directs me, and he says to me: “Let your heart retain my words, Keep my commands, and live.
Атам маңа үгитип мундақ деди: — Сөзлиримни есиңдә тут; Көрсәтмилиримгә риайә қил, Шуниң билән яшнайсән.
5 Get wisdom, get understanding, Do not forget, nor turn away From the sayings of my mouth.
Даналиқни алғин, әқил тап, Ейтқан сөзлиримни унтума, улардин чиқма.
6 Do not forsake her, and she preserves you, Love her, and she keeps you.
[Даналиқтин] ваз кәчмә, у сени сақлайду; Уни сөйгин, у сени қоғдайду.
7 The first thing [is] wisdom—get wisdom, And with all your getting get understanding.
Даналиқ һәммә ишниң бешидур; Шуңа даналиқни алғин; Барлиғиңни сәрп қилип болсаңму, әқил тапқин.
8 Exalt her and she lifts you up, She honors you when you embrace her.
[Даналиқни] әзизлигин, у сени көтириду, Уни чиң қучағлиғанда, сени һөрмәткә сазавәр қилиду.
9 She gives a wreath of grace to your head, She gives you a crown of beauty freely.”
Бешиңға тақалған гүл чәмбирәктәк [саңа гөзәллик елип келиду], Саңа шөһрәтлик таҗ инъам қилиду.
10 Hear, my son, and receive my sayings, And years of life [are] multiplied to you.
И оғлум, қулақ салғин, сөзлиримни қобул қилғин, Шунда өмрүңниң жиллири көп болиду.
11 I have directed you in a way of wisdom, I have caused you to tread in paths of uprightness.
Мән саңа даналиқ йолини үгитәй, Сени дуруслуқ йоллириға башлай.
12 In your walking your step is not restricted, And if you run, you do not stumble.
Маңғиниңда қәдәмлириң чәкләнмәйду, Жүгүрсәң жиқилип чүшмәйсән.
13 Lay hold on instruction, do not desist, Keep her, for she [is] your life.
Алған тәрбийәңни чиң тут, Қолуңдин кәткүзмигин; Убдан сақлиғин уни, Чүнки у сениң һаятиңдур.
14 Do not enter into the path of the wicked, And do not be blessed in a way of evildoers.
Яман адәмләр маңған йолға кирмә, Рәзилләрниң изини басма.
15 Avoid it, do not pass over into it, Turn aside from it, and pass on.
Уларниң [йолидин] өзүңни қачур, [Йолиға] йеқин йолима; Униңдин яндап өтүп кәт, Нери кәткин.
16 For they do not sleep if they do no evil, And their sleep has been taken away violently, If they do not cause [some] to stumble.
Чүнки [яманлар] бирәр рәзиллик қилмиғичә ухлалмас, Бирәрсини жиқитмиғичә уйқиси кәлмәс.
17 For they have eaten bread of wickedness, And they drink wine of violence.
Яманлиқ уларниң озуғидур, Зораванлиқ уларниң шарабидур.
18 And the path of the righteous [is] as a shining light, Going and brightening until the day is established,
Лекин һәққанийларниң йоли гоя таң нуридур, Күн чүш болғичә барғансери йоруйду.
19 The way of the wicked [is] as darkness, They have not known at what they stumble.
Яманларниң йоли зулмәт кечидәк қап қараңғу, Улар жиқилип, немигә путлишип кәткинини билмәйду.
20 My son, give attention to my words, Incline your ear to my sayings,
И оғлум, сөзлиримни көңүл қоюб аңла, Гәплиримгә қулақ сал.
21 Do not let them turn aside from your eyes, Preserve them in the midst of your heart.
Уларни көзүңдә тутқин, Жүригиңниң қетида қәдирләп сақлиғин.
22 For they [are] life to those finding them, And healing to all their flesh.
Чүнки сөзлирим тапқанлар үчүн һаяттур, Уларниң пүтүн тенигә саламәтликтур.
23 Above every charge keep your heart, For out of it [are] the outgoings of life.
Қәлбиңни «һәммидин әзиз» дәп сап тут, Чүнки барлиқ һаят ишлири қәлбтин башлиниду.
24 Turn aside a contrary mouth from you, And put perverse lips far from you,
Ағзиңни әгир гәптин жирақ тарт, Ләвлириң езитқулуқтин нери болсун.
25 Your eyes look straightforward, And your eyelids look straight before you.
Көзүңни алдиңға түз тиккин, Нәзириңни алдиңға тоғра ташла;
26 Ponder the path of your feet, And all your ways [are] established.
Маңидиған йолуңни убдан ойланғин, Шундақ қилсаң ишлириң пухта болиду.
27 Do not incline [to] the right or to the left, Turn aside your foot from evil!
Оңға, солға қаймиғин; Қәдәмлириңни яманлиқ йолидин нери тарт.
