Proverbs 4

1 Hear, you sons, the instruction of a father, And give attention to know understanding.

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 For I have given to you good learning, do not forsake my law.

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 For I have been a son to my father—tender, And an only one before my mother.

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 And he directs me, and he says to me: “Let your heart retain my words, Keep my commands, and live.

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Get wisdom, get understanding, Do not forget, nor turn away From the sayings of my mouth.

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 Do not forsake her, and she preserves you, Love her, and she keeps you.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 The first thing [is] wisdom—get wisdom, And with all your getting get understanding.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Exalt her and she lifts you up, She honors you when you embrace her.

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 She gives a wreath of grace to your head, She gives you a crown of beauty freely.”

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Hear, my son, and receive my sayings, And years of life [are] multiplied to you.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 I have directed you in a way of wisdom, I have caused you to tread in paths of uprightness.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 In your walking your step is not restricted, And if you run, you do not stumble.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Lay hold on instruction, do not desist, Keep her, for she [is] your life.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 Do not enter into the path of the wicked, And do not be blessed in a way of evildoers.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Avoid it, do not pass over into it, Turn aside from it, and pass on.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 For they do not sleep if they do no evil, And their sleep has been taken away violently, If they do not cause [some] to stumble.

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 For they have eaten bread of wickedness, And they drink wine of violence.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 And the path of the righteous [is] as a shining light, Going and brightening until the day is established,

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 The way of the wicked [is] as darkness, They have not known at what they stumble.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 My son, give attention to my words, Incline your ear to my sayings,

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 Do not let them turn aside from your eyes, Preserve them in the midst of your heart.

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 For they [are] life to those finding them, And healing to all their flesh.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Above every charge keep your heart, For out of it [are] the outgoings of life.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Turn aside a contrary mouth from you, And put perverse lips far from you,

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Your eyes look straightforward, And your eyelids look straight before you.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Ponder the path of your feet, And all your ways [are] established.

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 Do not incline [to] the right or to the left, Turn aside your foot from evil!

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.