Proverbs 31
1 Words of Lemuel, a king, a declaration that his mother taught him:
Ang mga salita ni Haring Lemuel—ang pananalita na itinuro ng kaniyang ina sa kaniya.
2 “What, my son? And what, son of my womb? And what, son of my vows?
Ano, aking anak? At ano, anak sa aking sinapupunan? At ano, anak ng aking mga panata? —
3 Do not give your strength to women, And your ways to wiping away of kings.
Huwag mong ibigay ang lakas mo sa mga babae, o ang mga kaparaanan mo sa mga naninira sa mga hari.
4 [It is] not for kings, O Lemuel, Not for kings, to drink wine, And for princes—a desire of strong drink.
Hindi ito para sa mga hari, Lemuel, hindi para sa mga hari ang uminom ng alak, ni para sa mga namumuno ang magtanong, “Nasaan ang matapang na inumin?
5 Lest he drink, and forget the decree, And change the judgment of any of the sons of affliction.
Dahil kung sila ay iinom, makakalimutan nila kung ano ang naisabatas, at mababaluktot ang mga karapatan ng lahat ng mga naghihirap.
6 Give strong drink to the perishing, And wine to the bitter in soul,
Bigyan ang mga taong nasasawi ng inuming matapang at alak sa mga taong may mapait na kalungkutan.
7 He drinks, and forgets his poverty, And he does not remember his misery again.
Iinom siya at makakalimutan niya ang kaniyang kahirapan, at hindi niya maaalala ang kaniyang kabalisahan.
8 Open your mouth for the mute, For the right of all sons of change.
Magsalita ka para sa mga hindi nakakapagsalita, para sa mga kapakanan ng lahat ng mga napapahamak.
9 Open your mouth, judge righteously, Both the cause of the poor and needy!”
Magpahayag at humatol sa pamamagitan ng panukat na matuwid at ipagtanggol ang kapakanan ng mga mahihirap at ng mga taong nangangailangan.
10 [ALEPH-BET] A woman of worth who finds? Indeed, her price [is] far above rubies.
Sino ang makatatagpo ng may kakayahang asawang babae? Ang halaga niya ay higit sa mamahaling hiyas.
11 The heart of her husband has trusted in her, And he does not lack spoil.
Ang puso ng kaniyang asawang lalaki ay nagtitiwala sa kaniya, at kailanman hindi siya maghihirap.
12 She has done him good, and not evil, All [the] days of her life.
Mga mabubuting bagay ang ginagawa niya para sa kaniya at hindi masama sa lahat ng mga araw ng kaniyang buhay.
13 She has sought wool and flax, And with delight she works [with] her hands.
Pumipili siya ng balahibo at lana at gumagawa ng may kasiyahan ang kaniyang mga kamay.
14 She has been as ships of the merchant, She brings in her bread from afar.
Katulad siya ng mga barko ng mangangalakal; nagdadala siya ng pagkain mula sa malayo.
15 Indeed, she rises while yet night, And gives food to her household, And a portion to her girls.
Bumabangon siya habang gabi pa at nagbibigay ng pagkain sa kaniyang sambahayan, at ipinamamahagi niya ang mga gawain sa kaniyang mga aliping babae.
16 She has considered a field, and takes it, She has planted a vineyard from the fruit of her hands.
Isinasaalang-alang niya ang bukirin at ito ay binibili, sa pamamagitan ng bunga ng kaniyang mga kamay, nakapagtanim siya ng ubasan.
17 She has girded her loins with might, And strengthens her arms.
Dinadamitan niya ang kaniyang sarili ng lakas at pinalalakas niya ang kaniyang mga braso.
18 She has perceived when her merchandise [is] good, Her lamp is not extinguished in the night.
Nauunawaan niya kung ano ang magbibigay ng malaking kita para sa kaniya; buong gabi ay hindi namatay ang kaniyang lampara.
19 She has sent forth her hands on a spindle, And her hands have held a distaff.
Inilalagay niya ang kaniyang mga kamay sa ikiran, at buhol na sinulid ay kaniyang hinahawakan.
20 She has spread forth her hand to the poor, Indeed, she sent forth her hands to the needy.
Ang mga taong mahihirap ay inaabot niya ng kaniyang kamay; ang mga taong nangangailangan ay inaabot niya ng kaniyang mga kamay.
21 She is not afraid of her household from snow, For all her household are clothed [with] scarlet.
Hindi siya natatakot sa lamig ng niyebe para sa kaniyang sambahayan, dahil ang kaniyang buong sambahayan ay nababalot ng pulang makapal na kasuotan.
22 She has made ornamental coverings for herself, Silk and purple [are] her clothing.
Gumagawa siya ng mga sapin para sa higaan niya at mga lilang damit na pinong lino ang sinusuot niya.
23 Her husband is known in the gates, In his sitting with [the] elderly of [the] land.
Ang kaniyang asawa ay kilala sa mga tarangkahan, kapag umuupo siya kasama ng mga nakatatanda sa bayan.
24 She has made linen garments, and sells, And she has given a girdle to the merchant.
Gumagawa at nagbebenta siya ng linong kasuotan, at nagmumula sa kaniya ang mga sintas ng mga mangangalakal.
25 Strength and honor [are] her clothing, And she rejoices at a latter day.
Ang kalakasan at karangalan ay suot niya, at sa oras na darating, siya ay tumatawa.
26 She has opened her mouth in wisdom, And the law of kindness [is] on her tongue.
Binubuksan niya ang kaniyang bibig ng may karunungan, at nasa kaniyang dila ang batas ng kabaitan.
27 She [is] watching the ways of her household, And she does not eat bread of sloth.
Binabantayan niya ang pamamaraan ng kaniyang sambahayan at hindi kumakain ng tinapay ng pagkabatugan.
28 Her sons have risen up, and pronounce her blessed, Her husband, and he praises her,
Ang kaniyang mga anak ay babangon at tinatawag siyang pinagpala; ang kaniyang asawang lalaki ay pupurihin na nagsasabing,
29 “The daughters who have done worthily [are] many, You have gone up above them all.”
“Maraming mga babae ang gumawa ng mabuti, ngunit hinihigitan mo silang lahat.”
30 Favor [is] deceitful, and beauty [is] vain, A woman fearing YHWH, she may boast herself.
Ang pagiging elegante ay mapanlinlang, ang kagandahan ay walang kabuluhan, pero ang babaeng may takot kay Yahweh ay mapapapurihan.
31 Give to her of the fruit of her hands, And her works praise her in the gates!
Ibigay mo sa kaniya ang bunga ng mga kaniyang kamay, at hayaan mong ang kaniyang mga gawa, sa mga tarangkahan, siya ay papurihan.
