Proverbs 31
1 Words of Lemuel, a king, a declaration that his mother taught him:
| قسەی لەموئێلی پاشا، ئەو سروشەی کە دایکی فێری کرد: |
2 “What, my son? And what, son of my womb? And what, son of my vows?
| گوێ بگرە ڕۆڵە! گوێ بگرە، ڕۆڵەی هەناوم! گوێ بگرە ڕۆڵە، ڕۆڵەی نەزرەکانم! |
3 Do not give your strength to women, And your ways to wiping away of kings.
| هێزت مەدە ژنان، ڕێگاکانیشت مەدە ژنانی لەناوبەری پاشایان. |
4 [It is] not for kings, O Lemuel, Not for kings, to drink wine, And for princes—a desire of strong drink.
| ئەی لەموئێل، بۆ پاشایان نییە، بۆ پاشایان نییە شەراب بنۆشن، بۆ میرانیش نییە ئارەزووی ئارەق بکەن، |
5 Lest he drink, and forget the decree, And change the judgment of any of the sons of affliction.
| نەوەک بخۆنەوە و یاسا لەبیر بکەن، مافی ستەملێکراوان زەوت بکەن. |
6 Give strong drink to the perishing, And wine to the bitter in soul,
| ئارەق بدە بەوەی لەناودەچێت، شەرابیش بەوانەی دەروونیان تاڵە. |
7 He drinks, and forgets his poverty, And he does not remember his misery again.
| با بخواتەوە و هەژارییەکەی لەبیر بکات، ئیتر ماندووبوونەکەی نایەتەوە یاد. |
8 Open your mouth for the mute, For the right of all sons of change.
| بەرگری لە مافی ئەو کەسانە بکە کە ناتوانن داوای مافەکانیان بکەن، بۆ مافی هەموو دەربەدەران. |
9 Open your mouth, judge righteously, Both the cause of the poor and needy!”
| دەمت بکەرەوە و بە ڕاستودروستی دادوەری بکە، پارێزگاری لە مافی کڵۆڵان و نەداران بکە. |
10 [ALEPH-BET] A woman of worth who finds? Indeed, her price [is] far above rubies.
| کێ ژنی خانەدانی دەست دەکەوێت؟ نرخی لە یاقووت گرانترە. |
11 The heart of her husband has trusted in her, And he does not lack spoil.
| مێردەکەی بە تەواوی پشتی پێ دەبەستێت و لە هیچی کەم نابێت. |
12 She has done him good, and not evil, All [the] days of her life.
| ژنەکە بە درێژایی ژیانی چاکە دێنێتە سەر ڕێی نەک خراپە. |
13 She has sought wool and flax, And with delight she works [with] her hands.
| خوری و کەتان هەڵدەبژێرێت، بە دوو دەستی پەرۆشەوە ئیش دەکات. |
14 She has been as ships of the merchant, She brings in her bread from afar.
| وەک کەشتی بازرگان وایە، خۆراکی خۆی لە دوورەوە دەهێنێت. |
15 Indeed, she rises while yet night, And gives food to her household, And a portion to her girls.
| هێشتا شەوە لە خەو هەڵدەستێت، خواردن بۆ ماڵەوە ئامادە دەکات و ئەرک بۆ کارەکەرەکان دیاری دەکات. |
16 She has considered a field, and takes it, She has planted a vineyard from the fruit of her hands.
| لە کێڵگەیەک ورد دەبێتەوە و دەیکڕێت، بە قازانجی دەستی ڕەزەمێوێک دەچێنێت. |
17 She has girded her loins with might, And strengthens her arms.
| ناوقەدی توند دەبەستێت و بازووی لێ هەڵدەکات. |
18 She has perceived when her merchandise [is] good, Her lamp is not extinguished in the night.
| دەبینێت بازرگانییەکەی چاکە، بە شەو چرای ناکوژێتەوە. |
19 She has sent forth her hands on a spindle, And her hands have held a distaff.
| خوری بە بازوویەوە دەئاڵێنێت و تەشی لەناو لەپیدایە. |
20 She has spread forth her hand to the poor, Indeed, she sent forth her hands to the needy.
| دەستەکانی بۆ کڵۆڵ دەکاتەوە و دەست درێژ دەکات بۆ نەداران. |
21 She is not afraid of her household from snow, For all her household are clothed [with] scarlet.
| ترسی ماڵەکەی نییە لە بەفر، چونکە هەموو ماڵەکەی بەرگی ئاڵیان لەبەردایە. |
22 She has made ornamental coverings for herself, Silk and purple [are] her clothing.
| چەرچەف بۆ نوێنەکەی دروستدەکات، کەتانی ناسک و ڕیسی ئەرخەوانی لەبەر دەکات. |
23 Her husband is known in the gates, In his sitting with [the] elderly of [the] land.
| مێردی لە دەروازەکانی شاردا ناسراوە، لەوێ لەگەڵ پیرانی شارەکە دادەنیشێت. |
24 She has made linen garments, and sells, And she has given a girdle to the merchant.
| ژنەکە کراسی کەتان دروستدەکات و دەیفرۆشێت، پشتێن بۆ بازرگانان دابین دەکات. |
25 Strength and honor [are] her clothing, And she rejoices at a latter day.
| هێز و ڕێز بەرگی ئەون، پێدەکەنێت بۆ ڕۆژانی ئایندە. |
26 She has opened her mouth in wisdom, And the law of kindness [is] on her tongue.
| دەمی بە دانایی دەکاتەوە و فێرکردنەکانی میهرەبانی لەسەر زمانییەتی. |
27 She [is] watching the ways of her household, And she does not eat bread of sloth.
| چاودێری هاتوچۆی ماڵومنداڵەکەی دەکات، نانی تەمبەڵی ناخوات. |
28 Her sons have risen up, and pronounce her blessed, Her husband, and he praises her,
| منداڵەکانی هەڵدەستن و خۆزگەی پێ دەخوازن، مێردەکەشی ستایشی دەکات: |
29 “The daughters who have done worthily [are] many, You have gone up above them all.”
| «زۆر ژن خانەدان بوونە، بەڵام تۆ لە سەرووی هەموویانی.» |
30 Favor [is] deceitful, and beauty [is] vain, A woman fearing YHWH, she may boast herself.
| شۆخ و شەنگی فریودەرە و جوانی پووچە، بەڵام ئەو ئافرەتەی لە یەزدان بترسێت، ستایش دەکرێت. |
31 Give to her of the fruit of her hands, And her works praise her in the gates!
| ڕەنجی شانی خۆی پێ بدەن و با کردەوەکانی لەبەر دەروازەکانی شاردا ستایشی بکەن. |
