Proverbs 3
1 My son! Do not forget my law, And let your heart keep my commands,
| پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن. |
2 For [the] length of [your] days and years, Life and peace they add to you.
3 Do not let kindness and truth forsake you, Bind them on your neck, Write them on the tablet of your heart,
| محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس، |
4 And find grace and good understanding In the eyes of God and man.
| اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان. |
5 Trust to YHWH with all your heart, And do not lean to your own understanding.
| با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما. |
6 In all your ways know Him, And He makes your paths straight.
| در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت. |
7 Do not be wise in your own eyes, Fear YHWH, and turn aside from evil.
| به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن، |
8 It is healing to your navel, And moistening to your bones.
| و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید. |
9 Honor YHWH from your substance, And from the beginning of all your increase;
| از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن. |
10 And your barns are filled [with] plenty, And your presses break forth [with] new wine.
| آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید. |
11 Discipline of YHWH, my son, do not despise, And do not be distressed with His reproof,
| پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو. |
12 For whom YHWH loves He reproves, Even as a father the son He is pleased with.
| زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند. |
13 O the blessedness of a man [who] has found wisdom, And of a man [who] brings forth understanding.
| خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛ |
14 For better [is] her merchandise Than the merchandise of silver, And than gold—her increase.
| زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است! |
15 She [is] precious above rubies, And all your pleasures are not comparable to her.
| ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد. |
16 Length of days [is] in her right hand, In her left [are] wealth and honor.
| حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد. |
17 Her ways [are] ways of pleasantness, And all her paths [are] peace.
| حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند. |
18 She [is] a tree of life to those laying hold on her, And whoever is retaining her [is] blessed.
| خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است. |
19 YHWH founded the earth by wisdom, He prepared the heavens by understanding.
| خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود. |
20 By His knowledge depths have been broken, And clouds drop dew.
| به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید. |
21 My son! Do not let them turn from your eyes, Keep wisdom and thoughtfulness,
| پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛ |
22 And they are life to your soul, and grace to your neck.
| زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید، |
23 Then you go your way confidently, And your foot does not stumble.
| و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛ |
24 If you lie down, you are not afraid, Indeed, you have lain down, And your sleep has been sweet.
| با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛ |
25 Do not be afraid of sudden fear, And of the desolation of the wicked when it comes.
| از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید، |
26 For YHWH is at your side, And He has kept your foot from capture.
| زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی. |
27 Do not withhold good from its owners, When your hand [is] toward God to do [it].
| اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار. |
28 Do not say to your friend, “Go, and return, and tomorrow I give,” When substance [is] with you.
| هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی. |
29 Do not devise evil against your neighbor, And he sitting confidently with you.
| علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن. |
30 Do not strive with a man without cause, If he has not done you evil.
| با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن. |
31 Do not be envious of a man of violence, Nor fix on any of his ways.
| به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما، |
32 For the perverted [is] an abomination to YHWH, And His secret counsel [is] with the upright.
| زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند. |
33 The curse of YHWH [is] in the house of the wicked. And He blesses the habitation of the righteous.
| لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد. |
34 If He scorns the scorners, Yet He gives grace to the humble.
| خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد. |
35 The wise inherit glory, And fools are bearing away shame!
| دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد. |
