Proverbs 29

1 A man often reproved, hardening the neck, Is suddenly broken, and there is no healing.

۱ کسی‌که بعد از تنبیه بسیار گردنکشی می کند، ناگهان منکسر خواهد شد وعلاجی نخواهد بود.

2 In the multiplying of the righteous the people rejoice, And in the ruling of the wicked the people sigh.

۲ چون عادلان افزوده گردند قوم شادی می‌کنند، اما چون شریران تسلط یابند مردم ناله می‌نمایند.

3 A man loving wisdom makes his father glad, And a friend of harlots destroys wealth.

۳ کسی‌که حکمت را دوست دارد پدر خویش را مسرور می‌سازد، اما کسی‌که با فاحشه هامعاشرت کند اموال را تلف می‌نماید.

4 A king establishes a land by judgment, And one receiving gifts throws it down.

۴ پادشاه ولایت را به انصاف پایدار می‌کند، امامرد رشوه خوار آن را ویران می‌سازد.

5 A man taking a portion above his neighbor, Spreads a net for his own steps.

۵ شخصی که همسایه خود را چاپلوسی می‌کند دام برای پایهایش می‌گستراند.

6 A snare [is] in the transgression of the evil, And the righteous sing and rejoice.

۶ در معصیت مرد شریر دامی است، اما عادل ترنم و شادی خواهد نمود.

7 The righteous knows the plea of the poor, The wicked does not understand knowledge.

۷ مرد عادل دعوی فقیر را درک می‌کند، اماشریر برای دانستن آن فهم ندارد.

8 Men of scorning ensnare a city, And the wise turn back anger.

۸ استهزاکنندگان شهر را به آشوب می‌آورند، اما حکیمان خشم را فرومی نشانند.

9 A wise man is judged by the foolish man, And he has been angry, And he has laughed, and there is no rest.

۹ اگر مرد حکیم با احمق دعوی دارد، خواه غضبناک شود خواه بخندد او را راحت نخواهد بود.

10 Men of blood hate the perfect, And the upright seek his soul.

۱۰ مردان خون ریز از مرد کامل نفرت دارند، اما راستان سلامتی جان او را طالبند.

11 A fool brings out all his mind, And the wise restrains it until afterward.

۱۱ احمق تمامی خشم خود را ظاهر می‌سازد، اما مرد حکیم به تاخیر آن را فرومی نشاند.

12 A ruler who is attending to lying words, All his ministers [are] wicked.

۱۲ حاکمی که به سخنان دروغ گوش گیرد، جمیع خادمانش شریر خواهند شد.

13 The poor and the man of frauds have met together, YHWH is enlightening the eyes of them both.

۱۳ فقیر و ظالم با هم جمع خواهند شد، وخداوند چشمان هر دوی ایشان را روشن خواهدساخت.

14 A king that is judging the poor with truth, His throne is established forever.

۱۴ پادشاهی که مسکینان را به راستی داوری نماید، کرسی وی تا به ابد پایدار خواهد ماند.

15 A rod and reproof give wisdom, And a youth let away is shaming his mother.

۱۵ چوب و تنبیه، حکمت می‌بخشد، اماپسری که بی‌لگام باشد، مادر خود را خجل خواهد ساخت.

16 In the multiplying of the wicked transgression multiplies, And the righteous look on their fall.

۱۶ چون شریران افزوده شوند تقصیر زیاده می‌گردد، اما عادلان، افتادن ایشان را خواهند دید.

17 Discipline your son, and he gives you comfort, Indeed, he gives delights to your soul.

۱۷ پسر خود را تادیب نما که تو را راحت خواهد رسانید، و به‌جان تو لذات خواهدبخشید.

18 A people is made naked without a vision, And whoever is keeping the Law, O his blessedness!

۱۸ جایی که رویا نیست قوم گردنکش می‌شوند، اما خوشابحال کسی‌که شریعت را نگاه می‌دارد.

19 By words a servant is not instructed though he understand, And there is nothing answering.

۱۹ خادم، محض سخن متنبه نمی شود، زیرااگر‌چه بفهمد اجابت نمی نماید.

20 You have seen a man hasty in his words! More hope of a fool than of him.

۲۰ آیا کسی را می‌بینی که در سخن‌گفتن عجول است، امید بر احمق زیاده است از امید براو.

21 Whoever is bringing up his servant delicately, from youth, [At] his latter end he is also continuator.

۲۱ هر‌که خادم خود را از طفولیت به نازمی پرورد، آخر پسر او خواهد شد.

22 An angry man stirs up contention, And a furious man is multiplying transgression.

۲۲ مرد تندخو نزاع برمی انگیزاند، و شخص کج خلق در تقصیر می‌افزاید.

23 The pride of man humbles him, And humility of spirit upholds honor.

۲۳ تکبر شخص او را پست می‌کند، اما مردحلیم دل، به جلال خواهد رسید.

24 Whoever is sharing with a thief is hating his own soul, He hears execration, and does not tell.

۲۴ هر‌که با دزد معاشرت کند خویشتن رادشمن دارد، زیرا که لعنت می‌شنود و اعتراف نمی نماید.

25 Fear of man causes a snare, And the confident in YHWH is set on high.

۲۵ ترس از انسان دام می‌گستراند، اما هر‌که برخداوند توکل نماید سرافراز خواهد شد.

26 Many are seeking the face of a ruler, And the judgment of each [is] from YHWH.

۲۶ بسیاری لطف حاکم را می‌طلبند، اماداوری انسان از جانب خداوند است.

27 The perverse man [is] an abomination to the righteous, And the upright in the way [is] an abomination to the wicked!

۲۷ مرد ظالم نزد عادلان مکروه است، و هر‌که در طریق، مستقیم است نزد شریران مکروه می‌باشد.