Proverbs 28
1 The wicked have fled and there is no pursuer, And the righteous is confident as a young lion.
Dù không người đuổi, người ác cắm đầu chạy, còn người ngay như sư tử can trường.
2 By the transgression of a land its heads are many, And by an understanding man, Who knows right—it is prolonged.
Khi đất nước loạn lạc, sẽ có nhiều quan chức. Nhưng nhờ một người hiểu biết và sáng suốt, nước bền vững dài lâu.
3 A man—poor and oppressing the weak, [Is] a sweeping rain, and there is no bread.
Quan chức bóc lột người nghèo nàn, khác nào mưa lụt quét sạch mùa màng.
4 Those forsaking the Law praise the wicked, Those keeping the Law plead against them.
Người bỏ pháp luật đề cao tội ác; người giữ pháp luật chống lại người gian.
5 Evil men do not understand judgment, And those seeking YHWH understand all.
Người ác chẳng lưu tâm đến công lý, người tôn thờ Chúa Hằng Hữu biết rõ công lý là gì.
6 Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse of ways who is rich.
Thà nghèo mà ngay thật, còn hơn giàu mà bất chính.
7 Whoever is keeping the Law is an intelligent son, And a friend of gluttons Causes his father to blush.
Con khôn ngoan tôn trọng luật pháp; đứa kết bạn côn đồ, gây nhục cho cha.
8 Whoever is multiplying his wealth by biting and usury, Gathers it for one favoring the poor.
Tài sản của người cho vay nặng lãi lại rơi vào tay người biết thương hại người nghèo.
9 Whoever is turning his ear from hearing the Law, Even his prayer [is] an abomination.
Người coi thường, xây tai không nghe luật lệ, lời cầu nguyện người sẽ chẳng được nghe.
10 Whoever is causing the upright to err in an evil way, He falls into his own pit, And the perfect inherits good.
Ai quyến rũ người lành làm ác, sẽ rơi vào bẫy chính mình đã giăng, còn người ngay lành vẫn hưởng phước lạc.
11 A rich man is wise in his own eyes, And the intelligent poor searches him.
Người giàu thường tự thấy mình khôn ngoan, nhưng người nghèo sáng dạ nhìn suốt thực hư.
12 In the exulting of the righteous the glory [is] abundant, And in the rising of the wicked man is apprehensive.
Khi người liêm chính nắm quyền, mọi người đều hân hoan. Khi người ác nổi dậy, ai nấy lo ẩn trốn.
13 Whoever is covering his transgressions does not prosper, And he who is confessing and forsaking has mercy.
Người che giấu lỗi mình sẽ không được may mắn nhưng nếu thú nhận và từ bỏ tội, sẽ tìm được xót thương.
14 O the blessedness of a man fearing continually, And whoever is hardening his heart falls into evil.
Người kính sợ Chúa luôn hưởng hạnh phước, người rắn lòng bất chính thường bị họa tai.
15 A growling lion, and a ranging bear, [Is] the wicked ruler over a poor people.
Người ác cai trị làm dân nghèo khốn khổ, như bị gấu đuổi, như sư tử vồ.
16 A leader lacking understanding multiplies oppressions, Whoever is hating dishonest gain prolongs days.
Một cai quản ngu dốt lo bóc lột dân mình, một lãnh tụ muốn tồn tại phải liêm chính.
17 A man oppressed with the blood of a soul, Flees to the pit, [and] none takes hold on him [to help].
Kẻ sát nhân luôn bị lương tâm dày vò, chạy trốn nơi vực thẳm. Đừng ai ngăn nó!
18 Whoever is walking uprightly is saved, And the perverted of ways falls at once.
Người ngay được cứu khỏi tai vạ, còn người gian tà phải bị sa ngã.
19 Whoever is tilling his ground is satisfied [with] bread, And whoever is pursuing vanity, Is filled [with] poverty.
Ai cày sâu cuốc bẩm thu hoạch nhiều hoa lợi, ai đuổi theo ảo mộng, đói nghèo xác xơ.
20 A steadfast man has multiplied blessings, And whoever is hastening to be rich is not acquitted.
Người trung tín hưởng nhiều phước hạnh, vội lo làm giàu, hình phạt chẳng thoát đâu.
21 [It] is not good to discern faces, And a man transgresses for a piece of bread.
Thiên vị là xấu, bất kể lý do gì, có người chỉ vì một miếng bánh mà thiên vị.
22 The man [with] an evil eye [is] troubled for wealth, And he does not know that want meets him.
Người tham lam chạy theo của cải làm giàu, chẳng ngờ nghèo khó bất chợt theo sau.
23 Whoever is reproving a man finds grace afterward, More than a flatterer with the tongue.
Đến cuối cùng, người ta sẽ phân định và biết ơn người nói thẳng hơn là dua nịnh.
24 Whoever is robbing his father or his mother, And is saying, “It is not transgression,” He is a companion to a destroyer.
Ăn cắp cha mẹ mà nói: “Đâu tội vạ gì,” chẳng khác đồng lõa với người phá hại.
25 Whoever is proud in soul stirs up contention, And whoever is trusting on YHWH is made fat.
Kiêu căng gây tranh cạnh, tin cậy Chúa Hằng Hữu sẽ được hưng thịnh.
26 Whoever is trusting in his heart is a fool, And whoever is walking in wisdom is delivered.
Người ngu xuẩn tự thị tự mãn, ai khôn sáng mới được an toàn.
27 Whoever is giving to the poor has no lack, And whoever is hiding his eyes multiplied curses.
Người phân phát tài sản cho người nghèo chẳng hề thiếu thốn, nhưng miệng đời nguyền rủa người nhắm mắt làm ngơ.
28 A man is hidden in the rising of the wicked, And the righteous multiply in their destruction!
Khi người ác cầm quyền, người lành ẩn tránh. Khi người ác suy đồi, người lành gia tăng.
