Proverbs 28
1 The wicked have fled and there is no pursuer, And the righteous is confident as a young lion.
Niegodziwi uciekają, choć nikt ich nie goni, ale sprawiedliwi są dzielni jak lew.
2 By the transgression of a land its heads are many, And by an understanding man, Who knows right—it is prolonged.
Z powodu grzechu ziemi wielu [jest] jej władców, ale dzięki człowiekowi roztropnemu i rozumnemu będzie trwała.
3 A man—poor and oppressing the weak, [Is] a sweeping rain, and there is no bread.
Ubogi człowiek, który gnębi biednych, [jest jak] gwałtowny deszcz, po którym nie ma chleba.
4 Those forsaking the Law praise the wicked, Those keeping the Law plead against them.
Ci, którzy odstępują od prawa, chwalą niegodziwych, lecz ci, którzy przestrzegają prawa, zwalczają ich.
5 Evil men do not understand judgment, And those seeking YHWH understand all.
Źli ludzie nie rozumieją sądu, ale ci, którzy szukają PANA, rozumieją wszystko.
6 Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse of ways who is rich.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek przewrotny w [swych] drogach, chociaż jest bogaty.
7 Whoever is keeping the Law is an intelligent son, And a friend of gluttons Causes his father to blush.
Kto przestrzega prawa, jest rozumnym synem, a towarzysz rozwiązłych hańbi swego ojca.
8 Whoever is multiplying his wealth by biting and usury, Gathers it for one favoring the poor.
Kto pomnaża swój majątek lichwą i odsetkami, zbiera go dla tego, kto zlituje się nad ubogimi.
9 Whoever is turning his ear from hearing the Law, Even his prayer [is] an abomination.
Kto odwraca swe ucho, aby nie słyszeć prawa, nawet jego modlitwa budzi odrazę.
10 Whoever is causing the upright to err in an evil way, He falls into his own pit, And the perfect inherits good.
Kto sprowadza prawych na złą drogę, sam wpadnie we własny dół, ale nienaganni odziedziczą dobro.
11 A rich man is wise in his own eyes, And the intelligent poor searches him.
Bogacz jest mądry w swoich oczach, ale rozumny biedak go bada.
12 In the exulting of the righteous the glory [is] abundant, And in the rising of the wicked man is apprehensive.
Gdy sprawiedliwi się radują, jest wielka chwała, a gdy niegodziwi powstają, człowiek się kryje.
13 Whoever is covering his transgressions does not prosper, And he who is confessing and forsaking has mercy.
Kto ukrywa swe grzechy, nie będzie miał szczęścia, ale kto [je] wyznaje i porzuca, dostąpi miłosierdzia.
14 O the blessedness of a man fearing continually, And whoever is hardening his heart falls into evil.
Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi, ale kto zatwardza swoje serce, wpada w nieszczęście.
15 A growling lion, and a ranging bear, [Is] the wicked ruler over a poor people.
Jak lew ryczący i zgłodniały niedźwiedź, tak niegodziwy władca panujący nad ubogim ludem.
16 A leader lacking understanding multiplies oppressions, Whoever is hating dishonest gain prolongs days.
Władca bezrozumny jest wielkim ciemięzcą, [a] kto nienawidzi chciwości, przedłuży swoje dni.
17 A man oppressed with the blood of a soul, Flees to the pit, [and] none takes hold on him [to help].
Człowiek, który przeleje krew ludzką, ucieknie aż do dołu; [niech] nikt go nie zatrzymuje.
18 Whoever is walking uprightly is saved, And the perverted of ways falls at once.
Kto postępuje uczciwie, będzie wybawiony, a przewrotny na [swoich] drogach nagle upadnie.
19 Whoever is tilling his ground is satisfied [with] bread, And whoever is pursuing vanity, Is filled [with] poverty.
Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem, a kto naśladuje próżniaków, nasyci się nędzą.
20 A steadfast man has multiplied blessings, And whoever is hastening to be rich is not acquitted.
Wierny człowiek będzie opływał w błogosławieństwa, a kto chce się szybko wzbogacić, nie będzie bez winy.
21 [It] is not good to discern faces, And a man transgresses for a piece of bread.
Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę, bo dla kęsa chleba niejeden popełni przestępstwo.
22 The man [with] an evil eye [is] troubled for wealth, And he does not know that want meets him.
Kto chce szybko się wzbogacić, ma złe oko, a nie wie, że przyjdzie na niego bieda.
23 Whoever is reproving a man finds grace afterward, More than a flatterer with the tongue.
Kto strofuje człowieka, znajdzie potem [więcej] przychylności niż ten, który pochlebia językiem.
24 Whoever is robbing his father or his mother, And is saying, “It is not transgression,” He is a companion to a destroyer.
Kto kradnie ojcu lub matce i mówi: To nie grzech, jest towarzyszem zbójcy.
25 Whoever is proud in soul stirs up contention, And whoever is trusting on YHWH is made fat.
Człowiek wyniosły wszczyna spór, ale kto pokłada ufność w PANU, będzie nasycony.
26 Whoever is trusting in his heart is a fool, And whoever is walking in wisdom is delivered.
Kto ufa własnemu sercu, jest głupi, a kto mądrze postępuje, będzie ocalony.
27 Whoever is giving to the poor has no lack, And whoever is hiding his eyes multiplied curses.
Kto daje ubogiemu, nie zazna braku, a [na tego], kto odwraca swe oczy [od niego], spadnie wiele przekleństw.
28 A man is hidden in the rising of the wicked, And the righteous multiply in their destruction!
Gdy niegodziwi powstają, ludzie się kryją, ale gdy giną, sprawiedliwi się mnożą.
