Proverbs 28

1 The wicked have fled and there is no pursuer, And the righteous is confident as a young lion.

شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

2 By the transgression of a land its heads are many, And by an understanding man, Who knows right—it is prolonged.

وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

3 A man—poor and oppressing the weak, [Is] a sweeping rain, and there is no bread.

حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

4 Those forsaking the Law praise the wicked, Those keeping the Law plead against them.

بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

5 Evil men do not understand judgment, And those seeking YHWH understand all.

عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

6 Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse of ways who is rich.

انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

7 Whoever is keeping the Law is an intelligent son, And a friend of gluttons Causes his father to blush.

پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

8 Whoever is multiplying his wealth by biting and usury, Gathers it for one favoring the poor.

مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

9 Whoever is turning his ear from hearing the Law, Even his prayer [is] an abomination.

خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

10 Whoever is causing the upright to err in an evil way, He falls into his own pit, And the perfect inherits good.

هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

11 A rich man is wise in his own eyes, And the intelligent poor searches him.

ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

12 In the exulting of the righteous the glory [is] abundant, And in the rising of the wicked man is apprehensive.

وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

13 Whoever is covering his transgressions does not prosper, And he who is confessing and forsaking has mercy.

هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

14 O the blessedness of a man fearing continually, And whoever is hardening his heart falls into evil.

خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

15 A growling lion, and a ranging bear, [Is] the wicked ruler over a poor people.

مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

16 A leader lacking understanding multiplies oppressions, Whoever is hating dishonest gain prolongs days.

سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

17 A man oppressed with the blood of a soul, Flees to the pit, [and] none takes hold on him [to help].

عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

18 Whoever is walking uprightly is saved, And the perverted of ways falls at once.

هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

19 Whoever is tilling his ground is satisfied [with] bread, And whoever is pursuing vanity, Is filled [with] poverty.

هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

20 A steadfast man has multiplied blessings, And whoever is hastening to be rich is not acquitted.

اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

21 [It] is not good to discern faces, And a man transgresses for a piece of bread.

طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

22 The man [with] an evil eye [is] troubled for wealth, And he does not know that want meets him.

آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

23 Whoever is reproving a man finds grace afterward, More than a flatterer with the tongue.

اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

24 Whoever is robbing his father or his mother, And is saying, “It is not transgression,” He is a companion to a destroyer.

کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

25 Whoever is proud in soul stirs up contention, And whoever is trusting on YHWH is made fat.

حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

26 Whoever is trusting in his heart is a fool, And whoever is walking in wisdom is delivered.

هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

27 Whoever is giving to the poor has no lack, And whoever is hiding his eyes multiplied curses.

اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

28 A man is hidden in the rising of the wicked, And the righteous multiply in their destruction!

هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.