Proverbs 27
1 Do not boast about tomorrow, For you do not know what a day brings forth.
Chớ khoe khoang về ngày mai, vì con đâu biết được việc gì sẽ xảy ra trong tương lai.
2 Let another praise you, and not your own mouth, A stranger, and not your own lips.
Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm; hãy để người ngoài khen, môi con đừng làm thế.
3 A stone [is] heavy, and the sand [is] heavy, And the anger of a fool Is heavier than them both.
Đá thì nặng và cát cũng nặng, nhưng cơn nóng giận của người dại nặng hơn cả đá và cát.
4 Fury [is] fierce, and anger [is] overflowing, And who stands before jealousy?
Sự phẫn nộ thật độc ác, cơn giận thật bạo tàn, nhưng sự ghen tương còn nguy hiểm bội phần.
5 Better [is] open reproof than hidden love.
Ra mặt quở trách tỏ tường hơn là yêu thương lặng lẽ.
6 The wounds of a lover are faithful, And the kisses of an enemy [are] abundant.
Thương tổn do bạn gây ra, ấy là bởi lòng thành; còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù.
7 A satiated soul treads down a honeycomb, And every bitter thing [is] sweet [to] a hungry soul.
Khi no, chê cả mật, lúc đói, đắng hóa ngọt.
8 As a bird wandering from her nest, So [is] a man wandering from his place.
Người lưu lạc xa quê hương, giống như chim lạc bầy bay xa tổ.
9 Perfume and incense make the heart glad, And the sweetness of one’s friend—from counsel of the soul.
Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái tâm hồn, lời khuyên ngọt ngào của bằng hữu cũng êm dịu dường ấy.
10 Do not forsake your own friend and the friend of your father, And do not enter the house of your brother in a day of your calamity, A near neighbor [is] better than a brother far off.
Chớ từ bỏ bạn—dù bạn mình hoặc bạn của cha. Lúc hoạn nạn, đừng lo đi kiếm anh em họ hàng. Vì láng giềng gần hơn họ hàng ở xa.
11 Be wise, my son, and make my heart glad, And I return a word [to] my reproacher.
Con ơi, hãy khôn ngoan, và làm cho lòng cha sung sướng. Vì khi đó cha có thể đáp lại những lời chỉ trích xem thường.
12 The prudent has seen the evil, he is hidden, The simple have passed on, they are punished.
Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới tai họa.
13 Take his garment when a stranger has been guarantor, And pledge it for a strange woman.
Phải nắm lấy áo ai bảo lãnh cho người không quen. Giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
14 Whoever is greeting his friend with a loud voice, Rising early in the morning, It is reckoned a light thing to him.
Lớn tiếng chúc phước người hàng xóm lúc sáng sớm, họ sẽ xem câu chúc đó như lời nguyền rủa.
15 A continual dropping in a day of rain, And a woman of contentions are alike,
Nhà dột trong ngày mưa tháng gió cũng làm khổ như người đàn bà cãi cọ.
16 Whoever is hiding her has hidden the wind, And the ointment of his right hand calls out.
Bịt miệng nàng, khác chi đưa tay cản gió hay ngửa tay đựng dầu.
17 Iron is sharpened by iron, And a man sharpens the face of his friend.
Sắt mài sắt, bạn rèn bạn.
18 The keeper of a fig tree eats its fruit, And the preserver of his master is honored.
Săn sóc cây vả sẽ được ăn quả; phục vụ hết lòng, chủ sẽ thưởng công.
19 As [in] water the face [is] to face, So the heart of man to man.
Nước phản chiếu khuôn mặt, tấm lòng biểu lộ chân tướng con người.
Mắt đầy tham vọng, chẳng bao giờ chán; âm ty nuốt người không hề thỏa mãn. (Sheol h7585)
21 A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And a man according to his praise.
Lửa dùng thử bạc, thử vàng, lời khen thử con người.
22 If you beat the foolish in a mortar, Among washed things—with a pestle, His folly does not turn aside from off him.
Dùng chày giã người dại như giã thóc, cũng không làm tróc ngu si của nó.
23 Know the face of your flock well, Set your heart to the droves,
Hãy biết rõ tình trạng bầy chiên của con, và phải chịu khó chăm nom đàn súc vật,
24 For riches [are] not for all time, Nor a crown to generation and generation.
vì giàu có chóng qua, và mão miện chẳng trường tồn.
25 The hay was revealed, and the tender grass seen, And the herbs of mountains gathered.
Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc, và cỏ xanh trên đồi núi được gom về,
26 Lambs [are] for your clothing, And the price of the field [are] male goats,
thì chiên cung cấp cho con quần áo che thân, và dê sẽ giúp con tiền mua đất ruộng.
27 And a sufficiency of goats’ milk [is] for your bread, For bread to your house, and life to your girls!
Sữa dê sẽ dồi dào để nuôi con, nuôi cả gia đình và luôn cả các tớ gái con nữa.
