Proverbs 27
1 Do not boast about tomorrow, For you do not know what a day brings forth.
Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzień dzisiejszy.
2 Let another praise you, and not your own mouth, A stranger, and not your own lips.
Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.
3 A stone [is] heavy, and the sand [is] heavy, And the anger of a fool Is heavier than them both.
Ciężkić jest kamień, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.
4 Fury [is] fierce, and anger [is] overflowing, And who stands before jealousy?
Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?
5 Better [is] open reproof than hidden love.
Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.
6 The wounds of a lover are faithful, And the kisses of an enemy [are] abundant.
Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.
7 A satiated soul treads down a honeycomb, And every bitter thing [is] sweet [to] a hungry soul.
Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.
8 As a bird wandering from her nest, So [is] a man wandering from his place.
Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.
9 Perfume and incense make the heart glad, And the sweetness of one’s friend—from counsel of the soul.
Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.
10 Do not forsake your own friend and the friend of your father, And do not enter the house of your brother in a day of your calamity, A near neighbor [is] better than a brother far off.
Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzień utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.
11 Be wise, my son, and make my heart glad, And I return a word [to] my reproacher.
Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.
12 The prudent has seen the evil, he is hidden, The simple have passed on, they are punished.
Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.
13 Take his garment when a stranger has been guarantor, And pledge it for a strange woman.
Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
14 Whoever is greeting his friend with a loud voice, Rising early in the morning, It is reckoned a light thing to him.
Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.
15 A continual dropping in a day of rain, And a woman of contentions are alike,
Kapanie ustawiczne w dzień gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;
16 Whoever is hiding her has hidden the wind, And the ointment of his right hand calls out.
Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.
17 Iron is sharpened by iron, And a man sharpens the face of his friend.
Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.
18 The keeper of a fig tree eats its fruit, And the preserver of his master is honored.
Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.
19 As [in] water the face [is] to face, So the heart of man to man.
Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.
Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą. (Sheol h7585)
21 A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And a man according to his praise.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.
22 If you beat the foolish in a mortar, Among washed things—with a pestle, His folly does not turn aside from off him.
Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.
23 Know the face of your flock well, Set your heart to the droves,
Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.
24 For riches [are] not for all time, Nor a crown to generation and generation.
Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.
25 The hay was revealed, and the tender grass seen, And the herbs of mountains gathered.
Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.
26 Lambs [are] for your clothing, And the price of the field [are] male goats,
Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.
27 And a sufficiency of goats’ milk [is] for your bread, For bread to your house, and life to your girls!
Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.
