Proverbs 26
1 As snow in summer, and as rain in harvest, So honor [is] not fitting for a fool.
Vinh dự đến với người khờ dại, cũng hiếm như mưa ngày mùa, như tuyết tháng hạ.
2 As a bird by wandering, as a swallow by flying, So reviling without cause does not come.
Lời nguyền rủa vô cớ chẳng tới đâu, như chim sẻ bay đi, chim én liệng lại.
3 A whip is for a horse, a bridle for a donkey, And a rod for the back of fools.
Roi dành cho ngựa, cương cho lừa, đòn vọt cho lưng đứa ngu si.
4 Do not answer a fool according to his folly, Lest you are like to him—even you.
Đừng đối đáp người khờ dại như sự khờ dại của nó, kẻo con cũng giống như nó.
5 Answer a fool according to his folly, Lest he is wise in his own eyes.
Phải dùng lý luận ngớ ngẩn đáp người khờ dại, để nó đừng thấy như là nó khôn.
6 He is cutting off feet, he is drinking injury, Who is sending things by the hand of a fool.
Dùng một đần truyền tin tức, chẳng khác gì tự đầu độc, tự chặt chân.
7 The two legs of the lame have been weak, And an allegory in the mouth of fools.
Châm ngôn trong miệng người khờ dại, khác nào chân bại trong thân thể người què.
8 As one who is binding a stone in a sling, So [is] he who is giving honor to a fool.
Ca tụng người khờ dại như cột đá vào ná.
9 A thorn has gone up into the hand of a drunkard, And an allegory in the mouth of fools.
Châm ngôn trong miệng người ngu dại, như cành gai trong tay người say.
10 The Former of all [is] great, And He is rewarding a fool, And is rewarding transgressors.
Mướn người dại, người lang thang làm lụng, họ sẽ như người cầm cung bắn phá tứ tung.
11 As a dog has returned to its vomit, A fool is repeating his folly.
Người ngu lặp lại điều khờ dại nó đã trót làm, như chó mửa ra rồi liếm lại.
12 You have seen a man wise in his own eyes, More hope of a fool than of him!
Một người tự phụ cho mình là khôn, còn tệ hại hơn một người đần độn.
13 The slothful has said, “A lion [is] in the way, A lion [is] in the broad places.”
Người lười biếng nói rằng: “Có con sư tử ngoài đường! Một con sư tử gầm thét ngoài phố!”
14 The door turns around on its hinge, And the slothful on his bed.
Cửa xoay trên bản lề thể nào, người lười biếng cũng xoay trở trên giường thể ấy.
15 The slothful has hid his hand in a dish, He is weary of bringing it back to his mouth.
Người biếng nhác đặt tay mình vào đĩa, nhưng rồi thôi, không đưa lên miệng mình.
16 Wiser [is] the slothful in his own eyes, Than seven [men] returning a reason.
Tuy nhiên, hắn tự cho rằng mình khôn ngoan hơn bảy người thông sáng khác.
17 Laying hold on the ears of a dog, [Is] a passer-by making himself wrath for strife [that is] not his own.
Người đi ngoài đường thấy đám cãi nhau, vô cớ mà can thiệp, khác nào kéo tai con chó vậy.
18 As [one] pretending to be feeble, Who is casting sparks, arrows, and death,
Người nào lừa gạt bạn mình rồi nói rằng: “Tôi chỉ đùa thôi.”
19 So has a man deceived his neighbor, And has said, “Am I not playing?”
Cũng như người điên ném than lửa, bắn tên gây chết chóc.
20 Fire is going out without wood, And contention ceases without a tale-bearer,
Không có lửa nếu không củi, không dầu, không bất bình nếu không nói hành, nói xấu.
21 Coal to burning coals, and wood to fire, And a man of contentions to kindle strife.
Người nhanh giận nhạy chuyện rầy rà, như than, như củi, mau cháy bùng ra.
22 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Lời rỉ tai như của ngon vật lạ, nuốt vào, thỏa lòng mát dạ.
23 Silver of dross spread over potsherd, [Are] burning lips and an evil heart.
Lời hoa mỹ che đậy lòng độc ác, như lớp men bóng bẩy bao ngoài bình đất rẻ tiền.
24 A hater pretends by his lips, And he places deceit in his heart,
Người quỷ quyệt dùng lời xảo trá, nhưng trong lòng chất chứa gian manh.
25 When his voice is gracious do not trust in him, For seven abominations [are] in his heart.
Khi nó nói lời dịu ngọt đừng tin, vì lòng nó chứa bảy điều gớm ghiếc.
26 Hatred is covered by deceit, Its wickedness is revealed in an assembly.
Chúng nói nhân nói nghĩa đủ điều, nhưng bộ mặt thật sẽ phô bày nơi công chúng.
27 Whoever is digging a pit falls into it, And the roller of a stone, it turns to him.
Ai gài bẫy sẽ rơi vào bẫy, lăn đá hại người, lại bị đá đè nát thân.
28 A lying tongue hates its bruised ones, And a flattering mouth works an overthrow!
Nói dối, nói nịnh người nó chẳng thương, gây nên tai hại khôn lường?
