Proverbs 26

1 As snow in summer, and as rain in harvest, So honor [is] not fitting for a fool.

همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

2 As a bird by wandering, as a swallow by flying, So reviling without cause does not come.

نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

3 A whip is for a horse, a bridle for a donkey, And a rod for the back of fools.

شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

4 Do not answer a fool according to his folly, Lest you are like to him—even you.

نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

5 Answer a fool according to his folly, Lest he is wise in his own eyes.

نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

6 He is cutting off feet, he is drinking injury, Who is sending things by the hand of a fool.

کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

7 The two legs of the lame have been weak, And an allegory in the mouth of fools.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

8 As one who is binding a stone in a sling, So [is] he who is giving honor to a fool.

احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

9 A thorn has gone up into the hand of a drunkard, And an allegory in the mouth of fools.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

10 The Former of all [is] great, And He is rewarding a fool, And is rewarding transgressors.

کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

11 As a dog has returned to its vomit, A fool is repeating his folly.

همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 You have seen a man wise in his own eyes, More hope of a fool than of him!

کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

13 The slothful has said, “A lion [is] in the way, A lion [is] in the broad places.”

آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

14 The door turns around on its hinge, And the slothful on his bed.

او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

15 The slothful has hid his hand in a dish, He is weary of bringing it back to his mouth.

دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

16 Wiser [is] the slothful in his own eyes, Than seven [men] returning a reason.

با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

17 Laying hold on the ears of a dog, [Is] a passer-by making himself wrath for strife [that is] not his own.

کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

18 As [one] pretending to be feeble, Who is casting sparks, arrows, and death,

شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

19 So has a man deceived his neighbor, And has said, “Am I not playing?”

20 Fire is going out without wood, And contention ceases without a tale-bearer,

هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

21 Coal to burning coals, and wood to fire, And a man of contentions to kindle strife.

همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

22 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.

سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

23 Silver of dross spread over potsherd, [Are] burning lips and an evil heart.

سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

24 A hater pretends by his lips, And he places deceit in his heart,

شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

25 When his voice is gracious do not trust in him, For seven abominations [are] in his heart.

اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

26 Hatred is covered by deceit, Its wickedness is revealed in an assembly.

اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

27 Whoever is digging a pit falls into it, And the roller of a stone, it turns to him.

هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

28 A lying tongue hates its bruised ones, And a flattering mouth works an overthrow!

زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.