< Proverbs 24 >

1 Do not be envious of evil men, And do not desire to be with them.
به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،
2 For their heart meditates [on] destruction, And their lips speak perverseness.
زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.
3 A house is built by wisdom, And it establishes itself by understanding.
خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،
4 And the inner parts are filled by knowledge, [With] all precious and pleasant wealth.
اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.
5 The wise [is] mighty in strength, And a man of knowledge is strengthening power,
آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.
6 For you make war for yourself by plans, And deliverance [is] in a multitude of counselors.
پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.
7 Wisdom [is] high for a fool, he does not open his mouth in the gate.
نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.
8 Whoever is devising to do evil, They call him a master of wicked thoughts.
کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.
9 The thought of folly [is] sin, And a scorner [is] an abomination to man.
نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.
10 You have showed yourself weak in a day of adversity, Your power is restricted,
اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.
11 If [from] delivering those taken to death, And you take back those slipping to the slaughter.
از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.
12 When you say, “Behold, we did not know this.” Is the Ponderer of hearts not He who understands? And the Keeper of your soul He who knows? And He has rendered to man according to his work.
نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.
13 My son, eat honey that [is] good, And the honeycomb [is] sweet to your palate.
پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.
14 So [is] the knowledge of wisdom to your soul, If you have found that there is a posterity And your hope is not cut off.
15 Do not lay wait, O wicked one, At the habitation of the righteous. Do not spoil his resting place.
ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،
16 For the righteous fall and rise seven [times], And the wicked stumble in evil.
زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.
17 Do not rejoice in the falling of your enemy, And do not let your heart be joyful in his stumbling,
وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،
18 Lest YHWH see, and [it be] evil in His eyes, And He has turned His anger from off him.
زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!
19 Do not fret yourself at evildoers, do not be envious at the wicked,
به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،
20 For there is not a posterity to the evil, The lamp of the wicked is extinguished.
زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.
21 Fear YHWH, my son, and the king, Do not mix yourself up with changers,
پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،
22 For their calamity rises suddenly, And the ruin of them both—who knows!
کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟
23 These are also for the wise: [It] is not good to discern faces in judgment.
قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.
24 Whoever is saying to the wicked, “You [are] righteous,” Peoples execrate him—nations abhor him.
هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،
25 And it is pleasant to those reproving, And a good blessing comes on them.
ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.
26 He who is returning straightforward words kisses lips.
جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.
27 Prepare your work in an out-place, And make it ready in the field—go afterward, Then you have built your house.
اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.
28 Do not be a witness against your neighbor for nothing, Or you have enticed with your lips.
علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.
29 Do not say, “As he did to me, so I do to him, I render to each according to his work.”
نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»
30 I passed by near the field of a slothful man, And near the vineyard of a man lacking heart.
از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛
31 And behold, it has gone up—all of it—thorns! Nettles have covered its face, And its stone wall has been broken down.
همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.
32 And I see—I set my heart, I have seen—I have received instruction,
با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:
33 A little sleep—a little slumber—A little folding of the hands to lie down.
کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،
34 And your poverty has come [as] a traveler, And your want as an armed man!
و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

< Proverbs 24 >