Proverbs 22
1 A name is chosen rather than much wealth, Than silver and than gold—good grace.
| ناوبانگی چاک لە دەوڵەمەندی گەورە خوازراوترە، ڕێزیش لە زێڕ و زیو باشترە. |
2 Rich and poor have met together, YHWH [is] the Maker of them all.
| دەوڵەمەند و هەژار لەمەدا یەکدەگرنەوە، دروستکەری هەردووکیان یەزدانە. |
3 The prudent has seen the evil, and is hidden, And the simple have passed on, and are punished.
| ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە، بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ. |
4 The end of humility [is] the fear of YHWH, riches, and honor, and life.
| پاداشتی بێفیزی و لەخواترسی دەوڵەمەندی و ڕێزداری و ژیانە. |
5 Thorns [and] snares [are] in the way of the perverse, Whoever is keeping his soul is far from them.
| چقڵ و تەڵە لە ڕێگای پیاوی خواردایە، بەڵام ئەوەی خۆی بپارێزێت لێی دوور دەکەوێتەوە. |
6 Give instruction to a youth about his way, Even when he is old he does not turn from it.
| منداڵ لەسەر ئەو ڕێگایە ڕابهێنە کە پێویستە بیگرێت، پیریش بێت لێی لا نادات. |
7 The rich rules over the poor, And a servant [is] the borrower to the lender.
| دەوڵەمەند بەسەر هەژاردا حوکم دەکات، قەرزاریش کۆیلەی خاوەن قەرزە. |
8 Whoever is sowing perverseness reaps sorrow, And the rod of his anger wears out.
| ئەوەی ناڕەوایی بچێنێت دروێنەی خراپە دەکات، کوتەکی تووڕەییشی دەفەوتێت. |
9 The good of eye—he is blessed, For he has given of his bread to the poor.
| ئەوەی چاوتێر بێت بەرەکەتدار دەبێت، چونکە لە نانی خۆی دەداتە هەژار. |
10 Cast out a scorner—and contention goes out, And strife and shame cease.
| گاڵتەجاڕ دەربکە، ناکۆکی دەڕوات، دووبەرەکی و ڕیسواییش نامێنێت. |
11 Whoever is loving cleanness of heart, His lips [are] grace, A king [is] his friend.
| ئەوەی حەزی لە دڵپاکی بێت و قسەی شیرین بێت، پاشا دەبێتە دۆستی. |
12 The eyes of YHWH have kept knowledge, And He overthrows the words of the treacherous.
| چاوی یەزدان چاودێری زانیاری دەکات، بەڵام قسەی ناپاکان سەرەوژێر دەکات. |
13 The slothful has said, “A lion [is] outside, I am slain in the midst of the broad places.”
| تەمبەڵ دەڵێت: «شێرێک لە دەرەوەیە! ئەگەر بچمە گۆڕەپانەکان دەکوژرێم!» |
14 The mouth of strange women [is] a deep pit, The abhorred of YHWH falls there.
| دەمی ژنی بەدڕەوشت چاڵێکی قووڵە، ئەوەی بەر تووڕەیی یەزدان بکەوێت دەکەوێتە ناوی. |
15 Folly is bound up in the heart of a youth, The rod of discipline puts it far from him.
| گێلی بە دڵی منداڵەوە گرێدراوە، بەڵام گۆچانی تەمبێکردن دووری دەخاتەوە لێی. |
16 He [who] is oppressing the poor to multiply his [riches], Is giving to the rich—only to want.
| ئەوەی زۆرداری لە هەژار بکات بۆ ئەوەی بۆ خۆی زیاد بکات و ئەوەی بە دەوڵەمەند ببەخشێت، بێگومان هەردووکیان بەرەو نەبوونییە. |
17 Incline your ear, and hear words of the wise, And set your heart to my knowledge,
| گوێ شل بکە و قسەی دانایان ببیستە، دڵت بدە زانیاری من، |
18 For they are pleasant when you keep them in your heart, They are prepared together for your lips.
| چونکە جوانە ئەگەر لە ناختدا هەڵیبگریت و تێکڕا لەسەر لێوەکانت بچەسپێن. |
19 That your trust may be in YHWH, I caused you to know today, even you.
| بۆ ئەوەی پشتبەستنت بە یەزدان بێت، ئەمڕۆ تۆ فێر دەکەم، بەڵێ تۆ. |
20 Have I not written to you three times With counsels and knowledge?
| ئایا سی پەندم بۆ نەنووسیوی سەبارەت بە ڕاوێژ و زانیاری، |
21 To cause you to know the certainty of sayings of truth, To return sayings of truth to those sending you.
| بۆ ئەوەی دروستی قسەی ڕاستیت فێر بکەم، هەتا وەڵامە ڕاستییەکان بدەیتەوە ئەوانەی کە تۆیان ناردووە؟ |
22 Do not rob the poor because he [is] poor, And do not bruise the afflicted in the gate.
| هەژار تاڵان مەکە لەبەر هەژارییەکەی و نەبوون وردوخاش مەکە لە دادگا، |
23 For YHWH pleads their cause, And has spoiled the soul of their spoilers.
| چونکە یەزدان بەرگری لە کێشەکەیان دەکات و ئەوانەی تاڵانیان دەکەن گیانیان تاڵان دەکات. |
24 Do not show yourself friendly with an angry man, And do not go in with a man of fury,
| مەبە برادەری کەسی تووڕە، هاوڕێیەتی کەسی هەڵچوو مەکە، |
25 Lest you learn his paths, And have received a snare to your soul.
| نەوەک لە ڕێچکەی ئەوان ڕابێیت، خۆت تووشی تەڵە بکەیت. |
26 Do not be among those striking hands, Among sureties [for] burdens.
| لەوانە مەبە کە تەوقە دەکەن، دەستەبەری قەرزی خەڵک مەکە. |
27 If you have nothing to pay, Why does he take your bed from under you?
| ئەگەر نەتبوو بیدەیتەوە، بۆچی نوێنەکەی ژێرت ببردرێت. |
28 Do not remove a border of ancient times, That your fathers have made.
| سنووری کۆن مەگوازەوە، ئەوەی باوباپیرانت دایانناوە. |
29 Have you seen a man speedy in his business? He stations himself before kings, He does not station himself before obscure men!
| ئایا ئەو کەسەت بینیوە بە دەستوبردە لە کارەکەی؟ لەبەردەم پاشاکان ڕادەوەستێت، نەک لەبەردەم خەڵکی بێ ناوبانگ. |
