Proverbs 21
1 The heart of a king [is] streams of waters in the hand of YHWH, He inclines it wherever He pleases.
| دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات. |
2 Every way of a man [is] right in his own eyes, And YHWH is pondering hearts.
| هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت. |
3 To do righteousness and judgment, Is chosen of YHWH rather than sacrifice.
| کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە. |
4 Loftiness of eyes, and breadth of heart, Tillage of the wicked [is] sin.
| چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن. |
5 The purposes of the diligent [are] only to advantage, And of every hasty one, only to want.
| بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە. |
6 The making of treasures by a lying tongue, [Is] a vanity driven away of those seeking death.
| کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە. |
7 The spoil of the wicked catches them, Because they have refused to do judgment.
| زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن. |
8 The way of a man who is vile [is] contrary, And the pure—his work [is] upright.
| ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە. |
9 Better to sit on a corner of the roof, Than [with] a woman of contentions and a house of company.
| باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی. |
10 The soul of the wicked has desired evil, his neighbor is not gracious in his eyes.
| کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت. |
11 When the scorner is punished, the simple becomes wise, And in giving understanding to the wise He receives knowledge.
| بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت. |
12 The Righteous One is acting wisely Toward the house of the wicked, He is overthrowing the wicked for wickedness.
| خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات. |
13 Whoever is shutting his ear from the cry of the poor, He also cries, and is not answered.
| ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە. |
14 A gift in secret pacifies anger, And a bribe in the bosom—strong fury.
| دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند. |
15 To do justice [is] joy to the righteous, But ruin to workers of iniquity.
| ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە. |
16 A man who is wandering from the way of understanding, Rests in an assembly of Rephaim.
| پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە. |
17 Whoever [is] loving mirth [is] a poor man, Whoever is loving wine and oil makes no wealth.
| ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت. |
18 The wicked [is] an atonement for the righteous, And the treacherous dealer for the upright.
| بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان. |
19 Better to dwell in a wilderness land, Than [with] a woman of contentions and anger.
| باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە. |
20 A treasure to be desired, and oil, [Is] in the habitation of the wise, And a foolish man swallows it up.
| گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت. |
21 Whoever is pursuing righteousness and kindness, Finds life, righteousness, and honor.
| ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە. |
22 The wise has gone up a city of the mighty, And brings down the strength of its confidence.
| پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات. |
23 Whoever is keeping his mouth and his tongue, Is keeping his soul from adversities.
| ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت. |
24 Proud, haughty, scorner—his name, Who is working in the wrath of pride.
| لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات. |
25 The desire of the slothful slays him, For his hands have refused to work.
| ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە، |
26 All the day desiring he has desired, And the righteous gives and does not withhold.
| بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت. |
27 The sacrifice of the wicked [is] abomination, Much more when he brings it in wickedness.
| قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات! |
28 A false witness perishes, And an attentive man speaks forever.
| شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت. |
29 A wicked man has hardened by his face, And the upright—he prepares his way.
| پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی. |
30 There is no wisdom, nor understanding, Nor counsel against YHWH.
| دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت. |
31 A horse is prepared for a day of battle, And the deliverance [is] of YHWH!
| ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە. |
