Proverbs 21
1 The heart of a king [is] streams of waters in the hand of YHWH, He inclines it wherever He pleases.
Ti puso ti ari ket kasla maysa a waig iti ima ni Yahweh; iturturongna ti danum iti sadinoman a kayatna.
2 Every way of a man [is] right in his own eyes, And YHWH is pondering hearts.
Amin nga aramid ti maysa a tao ket kasla nalinteg iti bukodna a panagkita, ngem ni Yahweh ti mangtimtimbang iti puso.
3 To do righteousness and judgment, Is chosen of YHWH rather than sacrifice.
Ti panagaramid iti umno ken nalinteg ket ad-adda a pakaay-ayoan ni Yahweh ngem iti daton.
4 Loftiness of eyes, and breadth of heart, Tillage of the wicked [is] sin.
Ti kinatangsit ken kinapalangguad-nga arigna a silaw ti nadangkes-ket basol.
5 The purposes of the diligent [are] only to advantage, And of every hasty one, only to want.
Dagiti panggep ti nagaget ket agturong laeng iti kinarang-ay, ngem tunggal maysa nga agdarasudos ket agturong laeng iti kinakurapay.
6 The making of treasures by a lying tongue, [Is] a vanity driven away of those seeking death.
Ti pananggun-od kadagiti kinabaknang babaen iti ulbod a dila ket kasla angep nga agpukaw a dagus ken silo a makapatay.
7 The spoil of the wicked catches them, Because they have refused to do judgment.
Ti kinaranggas dagiti nadangkes ti kasla mangiyanudto kadakuada, ta agkedkedda nga agaramid iti nalinteg.
8 The way of a man who is vile [is] contrary, And the pure—his work [is] upright.
Nakillo ti dalan ti nakabasol a tao, ngem agar-aramid iti nalinteg ti nadalus a tao.
9 Better to sit on a corner of the roof, Than [with] a woman of contentions and a house of company.
Nasaysayaat ti agnaed iti maysa a suli iti tuktok ti balay ngem iti uneg ti balay a kadenna ti mannakiapa nga asawa a babai.
10 The soul of the wicked has desired evil, his neighbor is not gracious in his eyes.
Agtarigagay iti dakes ti nadangkes; awan makita ti kaarrubana a kinaimbag kadagiti matana.
11 When the scorner is punished, the simple becomes wise, And in giving understanding to the wise He receives knowledge.
Inton madusa ti mananglais, agbalin a masirib ti nengneng, ken inton masuroan ti masirib a tao, umad-adu pay ti pannakaammona.
12 The Righteous One is acting wisely Toward the house of the wicked, He is overthrowing the wicked for wickedness.
Kitkitaen ti tao nga agar-aramid iti nalinteg ti balay ti nadangkes, dadaelenna ti nadangkes.
13 Whoever is shutting his ear from the cry of the poor, He also cries, and is not answered.
Ti tao a saan a mangipangag iti asug dagiti nakurapay a tattao, inton agasug met isuna, saanto met isuna a maipangag.
14 A gift in secret pacifies anger, And a bribe in the bosom—strong fury.
Ti maysa a sagut ket pabaawenna ti unget, ken ti maysa a sagut ket ikkatenna ti nakaro a pungtot.
15 To do justice [is] joy to the righteous, But ruin to workers of iniquity.
No naipatungpal ti hustisia, mangiyeg daytoy iti rag-o iti tao a nagaramid iti nalinteg, ngem mangiyeg daytoy iti panagbuteng kadagiti agar-aramid iti kinadakes.
16 A man who is wandering from the way of understanding, Rests in an assembly of Rephaim.
Ti tao a naiyaw-awan manipud iti pannakaawat, aginananto isuna iti taripnong dagiti natay.
17 Whoever [is] loving mirth [is] a poor man, Whoever is loving wine and oil makes no wealth.
Agbalinto a nakurapay ti siasinoman a mangay-ayat iti ragragsak; saanto a bumaknang ti tao mangay-ayat iti arak ken lana.
18 The wicked [is] an atonement for the righteous, And the treacherous dealer for the upright.
Ti nadangkes a tao ket agbalinto a subbot ti agar-aramid iti nalinteg, ken ti mangliliput ket agbalinto a subbot ti nalinteg.
19 Better to dwell in a wilderness land, Than [with] a woman of contentions and anger.
Nasaysayaat ti agnaed iti let-ang ngem ti makikadua iti babai a mangparparnuay iti riri ken nareklamo unay.
20 A treasure to be desired, and oil, [Is] in the habitation of the wise, And a foolish man swallows it up.
Ti napateg a gameng ken lana ket adda iti balay ti nasirib, ngem pasaysayangen dagitoy ti maag a tao.
21 Whoever is pursuing righteousness and kindness, Finds life, righteousness, and honor.
Ti tao nga agar-aramid iti nalinteg ken naimbag-ket makasarak iti biag, kinalinteg, ken dayaw.
22 The wise has gone up a city of the mighty, And brings down the strength of its confidence.
Rauten ti nasirib a tao ti siudad dagiti nabileg, ket rebbaenna ti sarikedked a nangsalaknib iti daytoy.
23 Whoever is keeping his mouth and his tongue, Is keeping his soul from adversities.
Ti siasinoman nga agannad kadagiti ibagbagana ket ilislisina ti bagina iti riribuk.
24 Proud, haughty, scorner—his name, Who is working in the wrath of pride.
Ti napalangguad ken natangsit a tao-”mananglais” ti naganna-agtigtignay nga addaan iti nakaro kinapannakkel.
25 The desire of the slothful slays him, For his hands have refused to work.
Ti tarigagay ti sadut ti mangpatay kenkuana, ta agkedked dagiti imana nga agtrabaho.
26 All the day desiring he has desired, And the righteous gives and does not withhold.
Agmalmalem nga agkalkalikagum isuna, ngem ti tao nga agar-aramid iti nalinteg ket mangmangted ken saanna nga ibabawi.
27 The sacrifice of the wicked [is] abomination, Much more when he brings it in wickedness.
Makarimon ti daton ti nadangkes a tao; ad-adda pay a makarimon no iyegna daytoy a buyoganna kadagiti dakes a panggep.
28 A false witness perishes, And an attentive man speaks forever.
Mapukaw ti ulbod a saksi, ngem ti tao a mangipangpangag ket agsao iti amin a tiempo.
29 A wicked man has hardened by his face, And the upright—he prepares his way.
Agpampammarang a napigsa ti nadangkes a tao, ngem ti tao a nalinteg ket naannad maipapan kadagiti tignayna.
30 There is no wisdom, nor understanding, Nor counsel against YHWH.
Awan kinasirib, pannakaawat, wenno balakad a maikontra kenni Yahweh.
31 A horse is prepared for a day of battle, And the deliverance [is] of YHWH!
Maisagsagana ti kabalio para iti aldaw ti gubat, ngem ni Yahweh ti makinkukua iti balligi.
