< Proverbs 19 >
1 Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse [in] his lips—who [is] a fool.
Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.
2 Also, without knowledge the soul [is] not good, And the hasty in feet is sinning.
Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.
3 The folly of man perverts his way, And his heart is angry against YHWH.
Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.
4 Wealth adds many friends, And the poor is separated from his neighbor.
Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.
5 A false witness is not acquitted, Whoever breathes out lies is not delivered.
Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.
6 Many beg the face of the noble, And all have made friendship to a man of gifts.
Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.
7 All the brothers of the poor have hated him, Surely his friends have also been far from him, He is pursuing words—they are not!
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.
8 Whoever is getting heart is loving his soul, He is keeping understanding to find good.
Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.
9 A false witness is not acquitted, And whoever breathes out lies perishes.
Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.
10 Luxury is not fitting for a fool, Much less for a servant to rule among princes.
Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.
11 The wisdom of a man has deferred his anger, And his glory [is] to pass over transgression.
Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.
12 The wrath of a king [is] a growl as of a young lion, And his goodwill as dew on the herb.
Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.
13 A foolish son [is] a calamity to his father, And the contentions of a wife [are] a continual dropping.
Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.
14 House and wealth [are] the inheritance of fathers, And an understanding wife [is] from YHWH.
Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.
15 Sloth causes deep sleep to fall, And an indolent soul hungers.
Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.
16 Whoever is keeping the command is keeping his soul, Whoever is despising His ways dies.
Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.
17 Whoever is lending [to] YHWH is favoring the poor, And He repays his deed to him.
Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.
18 Discipline your son, for there is hope, And do not lift up your soul to put him to death.
Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.
19 A man of great wrath is bearing punishment, For if you deliver, yet again you add.
Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.
20 Hear counsel and receive instruction, So that you are wise in your latter end.
Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.
21 The purposes in a man’s heart [are] many, And the counsel of YHWH—it stands.
Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.
22 The desirableness of a man [is] his kindness, And the poor [is] better than a liar.
Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.
23 The fear of YHWH [is] to life, And he remains satisfied—he is not charged with evil.
Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.
24 The slothful has hidden his hand in a dish, Even to his mouth he does not bring it back.
Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.
25 Strike a scorner, and the simple acts prudently, And give reproof to the intelligent, He understands knowledge.
Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.
26 Whoever is spoiling a father causes a mother to flee, A son causing shame, and bringing confusion.
Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.
27 Cease, my son, to hear instruction—To err from sayings of knowledge.
Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.
28 A worthless witness scorns judgment, And the mouth of the wicked swallows iniquity.
Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.
29 Judgments have been prepared for scorners, And stripes for the back of fools!
Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.