Proverbs 18
1 He who is separated seeks [his own] desire, He interferes with all wisdom.
Көпчиликтин айрилип ялғуз жүргән киши һаман өз нәпсигә чоғ тартар; Һәр қандақ чин һекмәткә һаман җан-җәһли билән қарши чиқар.
2 A fool does not delight in understanding, But in uncovering his heart.
Ахмақ йорутулушқа қизиқмас; Қизиқидиғини пәқәт өз ойлиғанлирини көрситишла, халас.
3 Contempt has also come with the coming of the wicked, And with shame—reproach.
Яман киши кәлсә, нәпрәтму пәйда болар; Номуссиз иш иза-аһанәттин айрилмас.
4 The words of a man’s mouth [are] deep waters, The fountain of wisdom [is] a flowing brook.
Адәмниң сөзлири чоңқур суларға охшар; Даналиқ булиқи ериқ сүйидәк өркәшләп ақар.
5 Favoring of the face of the wicked [is] not good, To turn aside the righteous in judgment.
Яманға ян бесишқа, Сорақта һәққанийға увал қилишқа қәтъий болмас.
6 The lips of a fool enter into strife, And his mouth calls for stripes.
Ахмақниң ләвлири уни җедәлгә башлар; Униң ағзи «Мени думбала» дәп тәклип қилар.
7 The mouth of a fool [is] ruin to him, And his lips [are] the snare of his soul.
Ахмақниң ағзи өз бешиға һалакәттур; Униң ләвлири өз җениға қапқандур.
8 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
9 He also that is remiss in his work, He [is] a brother to a destroyer.
Ишида һорун болған кишиму, Бузғунчи билән үлпәтдаш болиду.
10 The Name of YHWH [is] a tower of strength, The righteous runs into it, and is set on high.
Пәрвәрдигарниң нами мәзмут мунардур; Һәққанийлар униң ичигә жүгүрүп кирип жуқурида аман болар.
11 The wealth of the rich [is] the city of his strength, And as a wall set on high in his own imagination.
Бай адәм мал-дуниясини «мустәһкәм шәһирим» дәп биләр; Нәзиридә өзини сақлайдиған егиз сепилдәк турар.
12 The heart of man is high before destruction, And humility [is] before honor.
Битчит болуштин авал, көңүлгә тәкәббурлуқ келәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
13 Whoever is answering a matter before he hears, It is folly to him—and shame.
Сөзни аңлимай туруп, алдирап җавап бәргән, Ахмақлиғини көрситип өзини хиҗаләттә қалдурур.
14 The spirit of a man sustains his sickness, And who bears a struck spirit?
Тәндики ағриқ азавиға адәмниң өз роһи бәрдашлиқ бәргүзәр; Бирақ роһи сунған болса уни ким көтирәр?
15 The heart of the intelligent gets knowledge, And the ear of the wise seeks knowledge.
Йорутулғанниң қәлби билимгә еришмәктә, Ақиланиниң қулақлири билимни издимәктә.
16 The gift of a man makes room for him, And it leads him before the great.
Соғат өз егисигә ишикни дағдам ечип берәр; Уни чоң әрбаблар алдиға йәткүзәр.
17 The first in his own cause [seems] righteous, [But] his neighbor comes and has searched him.
Дәва қилғанда, авал сөзлигүчиниң сөзлири орунлуқ көрүнәр; Лекин қарши тәрәп соал қоюп ишни сүрүштүрәр.
18 The lot causes contentions to cease, And it separates between the mighty.
Чәк ташлаш җедәлләрни түгитәр; Ғоҗиларниң арисидики ишниму һәл қилар.
19 A brother transgressed against is as a strong city, And contentions as the bar of a palace.
Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс; Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур.
20 From the fruit of a man’s mouth is his belly satisfied, [From the] increase of his lips he is satisfied.
Адәм [дурус] сөзлигәнлигидин қосиғи тоқ болар; Өз көңлидин чиққан сөзлиридин мол һосул алар.
21 Death and life [are] in the power of the tongue, And those loving it eat its fruit.
Һаят-мамат тилниң илкидидур; Кимки униң тәсирини әтиварлиса униң мевисидин йәр.
22 [Whoever] has found a wife has found good, And brings out goodwill from YHWH.
Хотунни таллап алған киши яхшилиқ тапиду, У Пәрвәрдигарниң мәрһимитигә еришкән болиду.
23 The poor speaks [with] supplications, And the rich answers fierce things.
Мискинләр пәс авазда йелинип сөзләр; Бай болса қопаллиқ билән җавап берәр.
24 A man with friends—to show himself friendly, And there is a lover adhering more than a brother!
Достни көп тутқан киши харап болар; Лекин қериндаштинму йеқин бағланған бир дост бардур.
