Proverbs 18
1 He who is separated seeks [his own] desire, He interferes with all wisdom.
Sinumang ihinihiwalay ang kaniyang sarili ay naghahangad ng sariling kagustuhan at siya ay nakikipagtalo sa lahat ng kaisipang may katuturan.
2 A fool does not delight in understanding, But in uncovering his heart.
Hindi nakasusumpong ng kasiyahan sa pag-unawa ang isang hangal maliban sa paghahayag ng laman ng kaniyang puso.
3 Contempt has also come with the coming of the wicked, And with shame—reproach.
Sa pagdating ng masama, kasama niya ay paghamak, kahihiyan at kasiraan.
4 The words of a man’s mouth [are] deep waters, The fountain of wisdom [is] a flowing brook.
Ang mga salitang mula sa bibig ng tao ay malalim na katubigan, ang bukal na pinagdadaluyan ng karunungan.
5 Favoring of the face of the wicked [is] not good, To turn aside the righteous in judgment.
Hindi mabuti na pumanig sa masama o ang ipagkait ang katarungan sa mga matuwid.
6 The lips of a fool enter into strife, And his mouth calls for stripes.
Ang labi ng mangmang ay nagdadala ng alitan at ang kaniyang bibig ay nag-aanyaya ng kaguluhan.
7 The mouth of a fool [is] ruin to him, And his lips [are] the snare of his soul.
Ang bibig ng mangmang ay ang kaniyang pagkasira, at ang kaniyang sarili ay nalilinlang ng kaniyang mga labi.
8 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Ang mga salitang tsismis ay tulad ng masarap na pagkain, bumababa ito sa kaloob-looban ng katawan.
9 He also that is remiss in his work, He [is] a brother to a destroyer.
Sinumang tamad sa gawain ay kapatid sa taong mapanira.
10 The Name of YHWH [is] a tower of strength, The righteous runs into it, and is set on high.
Ang pangalan ni Yahweh ay matibay na tore; ang matuwid na tumatakbo patungo rito ay ligtas.
11 The wealth of the rich [is] the city of his strength, And as a wall set on high in his own imagination.
Ang kayamanan ng mayaman ay ang kaniyang tanggulang-lungsod, at sa kaniyang imahinasyon ito ay tulad ng isang mataas na pader.
12 The heart of man is high before destruction, And humility [is] before honor.
Bago ang kaniyang pagbagsak, ang puso ng tao ay mapagmataas, pero ang kababaang-loob ay nauuna bago ang karangalan.
13 Whoever is answering a matter before he hears, It is folly to him—and shame.
Sinumang sumasagot bago pa man makinig ay mangmang at kahiya-hiya.
14 The spirit of a man sustains his sickness, And who bears a struck spirit?
Ang espiritu ng tao ay mananaig sa karamdaman, ngunit ang espiritung mahina, sino ang makatitiis?
15 The heart of the intelligent gets knowledge, And the ear of the wise seeks knowledge.
Ang puso ng matalino ay nagkakamit ng kaalaman at ang pandinig ng marunong ay naghahangad nito.
16 The gift of a man makes room for him, And it leads him before the great.
Ang kaloob ng tao ay maaaring magbukas ng daan para dalhin siya patungo sa isang mahalagang tao.
17 The first in his own cause [seems] righteous, [But] his neighbor comes and has searched him.
Ang unang magsumamo ng kaniyang kaso ay mukhang tama hangga't ang kaniyang kalaban ay dumating at tanungin siya.
18 The lot causes contentions to cease, And it separates between the mighty.
Ang palabunutan ay nag-aayos ng gulo at naghihiwalay ng malalakas na katunggali.
19 A brother transgressed against is as a strong city, And contentions as the bar of a palace.
Ang kapatid na nasaktan ang damdamin ay mas mahirap na amuin kaysa isang matatag na lungsod, at ang pakikipagtalo ay tulad ng mga harang ng isang kastilyo.
20 From the fruit of a man’s mouth is his belly satisfied, [From the] increase of his lips he is satisfied.
Mula sa bunga ng kaniyang bibig, ang kaniyang tiyan ay napupuno; sa ani ng kaniyang mga labi, siya ay nasisiyahan.
21 Death and life [are] in the power of the tongue, And those loving it eat its fruit.
Ang kamatayan at ang buhay ay nasa kapangyarihan ng dila, at ang mga nagmamahal dito ay kakain ng bunga nito.
22 [Whoever] has found a wife has found good, And brings out goodwill from YHWH.
Ang sinumang nakatatagpo ng asawang babae ay nakahahanap ng mabuting bagay at tatanggap ng pagpapala mula kay Yahweh.
23 The poor speaks [with] supplications, And the rich answers fierce things.
Ang mahirap ay nanlilimos ng awa, pero ang sagot ng mayaman ay magaspang.
24 A man with friends—to show himself friendly, And there is a lover adhering more than a brother!
Sinumang umaangkin ng maraming kaibigan ay nadadala sa pagkasira ng mga kaibigang iyon, pero mayroong isang kaibigan na mas malapit pa sa isang kapatid.
