Proverbs 17
1 Better [is] a dry morsel, and rest with it, Than a house full of the sacrifices of strife.
Thà một miếng bánh khô mà thuận thảo, còn hơn nhà đầy thịt tế lễ mà xung đột.
2 A wise servant rules over a son causing shame, And he apportions an inheritance in the midst of brothers.
Chủ để nô lệ khôn ngoan quản trị đứa con ngỗ nghịch cho nó đồng hưởng gia tài giữa các anh em.
3 A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And the trier of hearts [is] YHWH.
Lửa dùng thử bạc, thử vàng, Chúa Hằng Hữu thử lòng người.
4 An evildoer is attentive to lips of vanity, Falsehood is giving ear to a mischievous tongue.
Người làm ác thích nghe lời phỉnh dối; người giả trá mê theo lời xảo quyệt.
5 Whoever is mocking at the poor Has reproached his Maker, Whoever is rejoicing at calamity is not acquitted.
Ai chế giễu người nghèo, xúc phạm Đấng Tạo Hóa; ai vui mừng thấy người bị nạn sẽ bị hình phạt.
6 Sons’ sons [are] the crown of old men, And the glory of sons [are] their fathers.
Cháu chắt là vương miện của người già; tổ phụ là vinh dự cho con cháu.
7 A lip of excellence is not fitting for a fool, much less a lip of falsehood for a noble.
Lời trang nhã không xứng người ngu; bậc lãnh tụ không nói câu xảo trá.
8 A stone of grace [is] the bribe in the eyes of its possessors, Wherever it turns, it prospers.
Của hối lộ như cái bùa trong tay người cầu cạnh; đi đến đâu hắn cũng được thành công!
9 Whoever is covering transgression is seeking love, And whoever is repeating a matter Is separating a familiar friend.
Bỏ qua lỗi cho nhau đem lại tình yêu mến, nhắc lại mãi lỗi lầm làm phân rẽ bạn bè.
10 Rebuke comes down on the intelligent More than one hundred stripes on a fool.
Một lời quở trách thức tỉnh người khôn, hơn cả trăm roi đánh người ngu muội.
11 An evil man seeks only rebellion, And a fierce messenger is sent against him.
Người hung ác chỉ thích nổi loạn, sứ giả bạo tàn sẽ đi dẹp nó.
12 The meeting of a bereaved bear by a man, And—not a fool in his folly.
Thà đương đầu với gấu cái mất con, còn hơn gặp người dại nổi khùng.
13 Whoever is returning evil for good, Evil does not move from his house.
Người nỡ lấy ác báo thiện, chẳng hề thoát hậu quả khốc hại.
14 The beginning of contention [is] a letting out of waters, And leave the strife before it is meddled with.
Tranh chấp khởi đầu như khơi nguồn nước chảy, thà nên dứt lời trước khi cãi lộn.
15 Whoever is justifying the wicked, And condemning the righteous, Even both of these [are] an abomination to YHWH.
Tha cho người có tội và lên án người vô tội— cả hai đều ghê tởm trước mặt Chúa Hằng Hữu.
16 Why [is] this—a price in the hand of a fool to buy wisdom, And a heart—there is none?
Người khờ ôm bạc đi học khôn, lòng không chuyên, bạc cũng vô hiệu.
17 The friend is loving at all times, And a brother is born for adversity.
Tình thân hữu bền chặt mãi mãi, nghĩa anh em quý lúc khổ nguy.
18 A man lacking heart is striking hands, He becomes a guarantor before his friend.
Người dại dột bảo lãnh vội vàng, đem ách giữa đàng mang vào cổ.
19 Whoever is loving transgression is loving debate, Whoever is making his entrance high is seeking destruction.
Ai ưa tranh cạnh chuốc điều tội ác; phô trương cửa đẹp rước họa vô nhà.
20 The perverse of heart does not find good, And the [one] turned in his tongue falls into evil.
Lòng xảo trá không hề thành đạt; lưỡi gian ngoa rước lấy họa tai.
21 Whoever is begetting a fool has affliction for it, Indeed, the father of a fool does not rejoice.
Con khờ khạo làm cha phiền lụy; người ưu sầu, vì con cái khùng điên.
22 A rejoicing heart does good to the body, And a struck spirit dries the bone.
Niềm vui thỏa như thang thuốc bổ, nỗi thảm sầu phá hoại tủy xương.
23 The wicked takes a bribe from the bosom, To turn aside the paths of judgment.
Người tham nhũng nhận hối lộ vụng trộm, làm cán cân công lý lệch nghiêng.
24 The face of the intelligent [is] to wisdom, And the eyes of a fool—at the end of the earth.
Người khôn sáng đeo đuổi khôn ngoan, mắt người dại nhìn chân trời góc bể.
25 A foolish son [is] a provocation to his father, And bitterness to her bearing him.
Con khờ dại làm buồn lòng cha và gây đắng cay cho mẹ đã sinh nó.
26 Also, [it] is not good to fine the righteous, To strike nobles for uprightness.
Phạt vạ người vô tội và trừng phạt viên chức thanh liêm, cả hai đều không đúng.
27 One acquainted with knowledge is sparing his words, And the cool of temper [is] a man of understanding.
Người khôn ngoan thường ít lời; người thông sáng biết tự chủ.
28 Even a fool keeping silence is reckoned wise, He who is shutting his lips [seems] intelligent!
Biết im lặng, dại cũng thành khôn; biết kiềm chế miệng lưỡi được xem là sáng suốt.
