Proverbs 16

1 Arrangements of the heart [are] of man, An answer of the tongue from YHWH.

۱ تدبیرهای دل از آن انسان است، اماتنطق زبان از جانب خداوند می‌باشد.

2 All the ways of a man are pure in his own eyes, And YHWH is pondering the spirits.

۲ همه راههای انسان در نظر خودش پاک است، اما خداوند روحها را ثابت می‌سازد.

3 Roll your works to YHWH, And your purposes are established,

۳ اعمال خود را به خداوند تفویض کن، تافکرهای تو استوار شود.

4 YHWH has worked all things for Himself, And also the wicked—for a day of evil.

۴ خداوند هر چیز را برای غایت آن ساخته است، و شریران را نیز برای روز بلا.

5 Every proud one of heart [is] an abomination to YHWH, Hand to hand—he is not acquitted.

۵ هر‌که دل مغرور دارد نزد خداوند مکروه است، و او هرگز مبرا نخواهد شد.

6 Iniquity is pardoned in kindness and truth, And in the fear of YHWH Turn aside from evil.

۶ از رحمت و راستی، گناه کفاره می‌شود، و به ترس خداوند، از بدی اجتناب می‌شود.

7 When a man’s ways please YHWH, even his enemies, He causes to be at peace with him.

۷ چون راههای شخص پسندیده خداوندباشد، دشمنانش را نیز با وی به مصالحه می‌آورد.

8 Better [is] a little with righteousness, Than abundance of increase without justice.

۸ اموال اندک که با انصاف باشد بهتر است، ازدخل فراوان بدون انصاف.

9 The heart of man devises his way, And YHWH establishes his step.

۹ دل انسان در طریقش تفکر می‌کند، اماخداوند قدمهایش را استوار می‌سازد.

10 An oath [is] on the lips of a king, In judgment his mouth does not trespass.

۱۰ وحی بر لبهای پادشاه است، و دهان او درداوری تجاوز نمی نماید.

11 A just beam and balances [are] YHWH’s, All the stones of the bag [are] His work.

۱۱ ترازو و سنگهای راست از آن خداونداست و تمامی سنگهای کیسه صنعت وی می‌باشد.

12 Doing wickedness [is] an abomination to kings, For a throne is established by righteousness.

۱۲ عمل بد نزد پادشاهان مکروه است، زیرا که کرسی ایشان از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Righteous lips [are] the delight of kings, And he loves whoever is speaking uprightly,

۱۳ لبهای راستگو پسندیده پادشاهان است، وراستگویان را دوست می‌دارند.

14 The fury of a king [is] messengers of death, And a wise man pacifies it.

۱۴ غضب پادشاهان، رسولان موت است امامرد حکیم آن را فرو می‌نشاند.

15 In the light of a king’s face [is] life, And his goodwill [is] as a cloud of the spring rain.

۱۵ در نور چهره پادشاه حیات‌است، ورضامندی او مثل ابر نوبهاری است.

16 To get wisdom—how much better than gold, And to get understanding—to be chosen [more] than silver!

۱۶ تحصیل حکمت از زر خالص چه بسیاربهتر است، و تحصیل فهم از نقره برگزیده تر.

17 A highway of the upright [is] to turn from evil, Whoever is preserving his soul is watching his way.

۱۷ طریق راستان، اجتناب نمودن از بدی است، و هر‌که راه خود را نگاه دارد جان خویش را محافظت می‌نماید.

18 Pride [is] before destruction, And before stumbling—a haughty spirit.

۱۸ تکبر پیش رو هلاکت است، و دل مغرورپیش رو خرابی.

19 Better is humility of spirit with the poor, Than to apportion spoil with the proud.

۱۹ با تواضع نزد حلیمان بودن بهتر است، ازتقسیم نمودن غنیمت با متکبران.

20 The wise in any matter finds good, And whoever is trusting in YHWH, O his blessedness.

۲۰ هر‌که در کلام تعقل کند سعادتمندی خواهد یافت، و هر‌که به خداوند توکل نمایدخوشابحال او.

21 For the wise in heart is called intelligent, And sweetness of lips increases learning.

۲۱ هر‌که دل حکیم دارد فهیم خوانده می‌شود، و شیرینی لبها علم را می‌افزاید.

22 Understanding [is] a fountain of life to its possessors, The instruction of fools is folly.

۲۲ عقل برای صاحبش چشمه حیات‌است، اما تادیب احمقان، حماقت است.

23 The heart of the wise causes his mouth to act wisely, And he increases learning by his lips,

۲۳ دل مرد حکیم دهان او را عاقل می‌گرداند، و علم را بر لبهایش می‌افزاید.

24 Sayings of pleasantness [are] a honeycomb, Sweet to the soul, and healing to the bone.

۲۴ سخنان پسندیده مثل‌شان عسل است، برای جان شیرین است و برای استخوانهاشفادهنده.

25 There is a way right before a man, And its latter end—ways of death.

۲۵ راهی هست که در نظر انسان راست است، اما عاقبت آن راه، موت می‌باشد.

26 A laboring man has labored for himself, For his mouth has caused [him] to bend over it.

۲۶ اشتهای کارگر برایش کار می‌کند، زیرا که دهانش او را بر آن تحریض می‌نماید.

27 A worthless man is preparing evil, And on his lips [is] as a burning fire.

۲۷ مرد لئیم شرارت را می‌اندیشد، و برلبهایش مثل آتش سوزنده است.

28 A contrary man sends forth contention, A tale-bearer is separating a familiar friend.

۲۸ مرد دروغگو نزاع می‌پاشد، و نمام دوستان خالص را از همدیگر جدا می‌کند.

29 A violent man entices his neighbor, And causes him to go in a way [that is] not good.

۲۹ مرد ظالم همسایه خود را اغوا می‌نماید، واو را به راه غیر نیکو هدایت می‌کند.

30 Consulting his eyes to devise contrary things, Moving his lips he has accomplished evil.

۳۰ چشمان خود را بر هم می‌زند تا دروغ رااختراع نماید، و لبهایش را می‌خاید و بدی را به انجام می‌رساند.

31 Grey hairs [are] a crown of beauty, It is found in the way of righteousness.

۳۱ سفیدمویی تاج جمال است، هنگامی که درراه عدالت یافت شود.

32 Better [is] the [one] slow to anger than the mighty, And the ruler over his spirit than he who is taking a city.

۳۲ کسی‌که دیرغضب باشد از جبار بهتر است، و هر‌که بر روح خود مالک باشد از تسخیرکننده شهر افضل است.

33 The lot is cast into the center, And all its judgment [is] from YHWH!

۳۳ قرعه در دامن‌انداخته می‌شود، لیکن تمامی حکم آن از خداوند است.