Proverbs 16
1 Arrangements of the heart [are] of man, An answer of the tongue from YHWH.
Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.
2 All the ways of a man are pure in his own eyes, And YHWH is pondering the spirits.
Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.
3 Roll your works to YHWH, And your purposes are established,
Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.
4 YHWH has worked all things for Himself, And also the wicked—for a day of evil.
Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.
5 Every proud one of heart [is] an abomination to YHWH, Hand to hand—he is not acquitted.
Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.
6 Iniquity is pardoned in kindness and truth, And in the fear of YHWH Turn aside from evil.
Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.
7 When a man’s ways please YHWH, even his enemies, He causes to be at peace with him.
Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.
8 Better [is] a little with righteousness, Than abundance of increase without justice.
Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.
9 The heart of man devises his way, And YHWH establishes his step.
La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.
10 An oath [is] on the lips of a king, In judgment his mouth does not trespass.
Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.
11 A just beam and balances [are] YHWH’s, All the stones of the bag [are] His work.
Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.
12 Doing wickedness [is] an abomination to kings, For a throne is established by righteousness.
Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.
13 Righteous lips [are] the delight of kings, And he loves whoever is speaking uprightly,
Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.
14 The fury of a king [is] messengers of death, And a wise man pacifies it.
Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.
15 In the light of a king’s face [is] life, And his goodwill [is] as a cloud of the spring rain.
Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.
16 To get wisdom—how much better than gold, And to get understanding—to be chosen [more] than silver!
Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.
17 A highway of the upright [is] to turn from evil, Whoever is preserving his soul is watching his way.
La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.
18 Pride [is] before destruction, And before stumbling—a haughty spirit.
Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.
19 Better is humility of spirit with the poor, Than to apportion spoil with the proud.
Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.
20 The wise in any matter finds good, And whoever is trusting in YHWH, O his blessedness.
Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.
21 For the wise in heart is called intelligent, And sweetness of lips increases learning.
Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.
22 Understanding [is] a fountain of life to its possessors, The instruction of fools is folly.
Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.
23 The heart of the wise causes his mouth to act wisely, And he increases learning by his lips,
La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.
24 Sayings of pleasantness [are] a honeycomb, Sweet to the soul, and healing to the bone.
Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.
25 There is a way right before a man, And its latter end—ways of death.
Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
26 A laboring man has labored for himself, For his mouth has caused [him] to bend over it.
Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.
27 A worthless man is preparing evil, And on his lips [is] as a burning fire.
Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.
28 A contrary man sends forth contention, A tale-bearer is separating a familiar friend.
Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.
29 A violent man entices his neighbor, And causes him to go in a way [that is] not good.
Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.
30 Consulting his eyes to devise contrary things, Moving his lips he has accomplished evil.
Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.
31 Grey hairs [are] a crown of beauty, It is found in the way of righteousness.
Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.
32 Better [is] the [one] slow to anger than the mighty, And the ruler over his spirit than he who is taking a city.
Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.
33 The lot is cast into the center, And all its judgment [is] from YHWH!
Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.
