Proverbs 15
1 A soft answer turns back fury, And a grievous word raises up anger.
Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.
2 The tongue of the wise makes knowledge good, And the mouth of fools utters folly.
Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.
3 The eyes of YHWH are in every place, Watching the evil and the good.
Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.
4 A healed tongue [is] a tree of life, And perverseness in it—a breach in the spirit.
Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.
5 A fool despises the instruction of his father, And whoever is regarding reproof is prudent.
Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.
6 Abundant strength [is in] the house of the righteous, And in the increase of the wicked—trouble.
W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.
7 The lips of the wise scatter knowledge, And the heart of fools [is] not right.
Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.
8 The sacrifice of the wicked [is] an abomination to YHWH, And the prayer of the upright [is] His delight.
Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.
9 The way of the wicked [is] an abomination to YHWH, And He loves whoever is pursuing righteousness.
Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.
10 Discipline [is] grievous to him who is forsaking the path, Whoever is hating reproof dies.
Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.
11 Sheol and destruction [are] before YHWH, Surely also the hearts of the sons of men. (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są przed Panem; jakoż daleko więcej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 A scorner does not love his reprover, He does not go to the wise.
Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.
13 A joyful heart makes the face glad, And the spirit is struck by grief of heart.
Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.
14 The heart of the intelligent seeks knowledge, And the mouth of fools enjoys folly.
Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem
15 All the days of the afflicted [are] evil, And gladness of heart [is] a perpetual banquet.
Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.
16 Better [is] a little with the fear of YHWH, Than much treasure, and tumult with it.
Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.
17 Better [is] an allowance of green herbs and love there, Than a fatted ox, and hatred with it.
Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.
18 A man of fury stirs up contention, And the slow to anger appeases strife.
Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.
19 The way of the slothful [is] as a hedge of briers, And the path of the upright is raised up.
Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.
20 A wise son makes a father glad. And a foolish man is despising his mother.
Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.
21 Folly is joy to one lacking heart, And a man of intelligence directs [his] going.
Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.
22 The making void of purposes [is] without counsel, And in a multitude of counselors it is established.
Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.
23 Joy [is] to a man in the answer of his mouth, And a word in its season—how good!
Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!
Drogę żywota rozumny ma ku górze, aby się uchronił piekła głębokiego. (Sheol h7585)
25 YHWH pulls down the house of the proud, And He sets up the border of the widow.
Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.
26 Thoughts of wickedness [are] an abomination to YHWH, And sayings of pleasantness [are] pure.
Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.
27 A dishonest gainer is troubling his house, And whoever is hating gifts lives.
Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.
28 The heart of the righteous meditates to answer, And the mouth of the wicked utters evil things.
Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.
29 YHWH [is] far from the wicked, And He hears the prayer of the righteous.
Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.
30 The light of the eyes makes the heart glad, A good report makes the bone fat.
Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.
31 An ear that is hearing the reproof of life Lodges among the wise.
Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.
32 Whoever is refusing instruction is despising his soul, And whoever is hearing reproof Is getting understanding.
Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.
33 The fear of YHWH [is] the instruction of wisdom, And humility [is] before honor!
Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.
