Proverbs 15
1 A soft answer turns back fury, And a grievous word raises up anger.
| وەڵامی نەرم تووڕەیی دەڕەوێنێتەوە، بەڵام قسەی بریندارکەر ڕق دەوروژێنێت. |
2 The tongue of the wise makes knowledge good, And the mouth of fools utters folly.
| زمانی دانایان زانیاری دەڕازێنێتەوە، بەڵام دەمی دەبەنگەکان گێلایەتی لێ هەڵدەقوڵێت. |
3 The eyes of YHWH are in every place, Watching the evil and the good.
| چاوی یەزدان لە هەموو جێگایەکە، چاودێری بەدکاران و پیاوچاکان دەکات. |
4 A healed tongue [is] a tree of life, And perverseness in it—a breach in the spirit.
| هێمنی زمان درەختی ژیانە، بەڵام خوارکردنەوەی تێکشکانی ڕۆحە. |
5 A fool despises the instruction of his father, And whoever is regarding reproof is prudent.
| گێل سووکایەتی بە تەمبێکردنی باوکی دەکات، بەڵام ئەوەی چاوی لە سەرزەنشت بێت ژیر دەبێت. |
6 Abundant strength [is in] the house of the righteous, And in the increase of the wicked—trouble.
| لە ماڵی کەسی ڕاستودروست گەنجینەی گەورە هەیە، بەڵام داهاتی بەدکار پشێوییە. |
7 The lips of the wise scatter knowledge, And the heart of fools [is] not right.
| لێوی دانایان زانیاری بڵاو دەکەنەوە، بەڵام دڵی گێلەکان ئاوا نییە. |
8 The sacrifice of the wicked [is] an abomination to YHWH, And the prayer of the upright [is] His delight.
| قوربانی بەدکاران قێزەونە لەلای یەزدان، بەڵام نوێژی سەرڕاستان خۆشحاڵی دەکات. |
9 The way of the wicked [is] an abomination to YHWH, And He loves whoever is pursuing righteousness.
| قێزی یەزدان لە ڕێگای بەدکارە، بەڵام ئەوەی خۆشدەوێت کە دوای ڕاستودروستی کەوتووە. |
10 Discipline [is] grievous to him who is forsaking the path, Whoever is hating reproof dies.
| تەمبێی سەخت بۆ لەڕێ لادەرە، ئەوەی ڕقی لە سەرزەنشتە دەمرێت. |
11 Sheol and destruction [are] before YHWH, Surely also the hearts of the sons of men. (Sheol h7585)
| جیهانی مردووان و لەناوچوون لەبەردەم یەزدانن، لەوەش زیاتر دڵی ئادەمیزاد! (Sheol h7585) |
12 A scorner does not love his reprover, He does not go to the wise.
| گاڵتەجاڕ ئەو کەسەی خۆشناوێت کە سەرزەنشتی دەکات، بۆ لای دانایان ناچێت. |
13 A joyful heart makes the face glad, And the spirit is struck by grief of heart.
| دڵی شادمان ڕوو خۆشدەکات، بەڵام بە دڵتەنگی ڕۆح تێکدەشکێت. |
14 The heart of the intelligent seeks knowledge, And the mouth of fools enjoys folly.
| دڵی تێگەیشتوو بەدوای زانیاریدا دەگەڕێت، بەڵام دەمی گێلەکان لەسەر گێلایەتی دەلەوەڕێت. |
15 All the days of the afflicted [are] evil, And gladness of heart [is] a perpetual banquet.
| هەموو ڕۆژانی ستەملێکراو سەختە، بەڵام دڵخۆش هەمیشە لەسەر خوانی شادییە. |
16 Better [is] a little with the fear of YHWH, Than much treasure, and tumult with it.
| باشترە کەمت هەبێت لەگەڵ لەخواترسی لە گەنجینەی گەورە لەگەڵ سەرلێشێوان. |
17 Better [is] an allowance of green herbs and love there, Than a fatted ox, and hatred with it.
| باشترە سەوزە خواردن لەو شوێنەی خۆشەویستی لێیە لە گایەکی قەڵەو و ڕقی لەگەڵ بێت. |
18 A man of fury stirs up contention, And the slow to anger appeases strife.
| کەسی سەرگەرم ناکۆکی دەوروژێنێت، بەڵام کەسی هێمن دوژمنایەتی ئارام دەکاتەوە. |
19 The way of the slothful [is] as a hedge of briers, And the path of the upright is raised up.
| ڕێگای تەمبەڵ وەک پەرژینی دڕکە، بەڵام ڕێگای سەرڕاستان تەخت کراوە. |
20 A wise son makes a father glad. And a foolish man is despising his mother.
| کوڕی دانا باوکی شاد دەکات، بەڵام گێل دایکی خۆی ڕیسوا دەکات. |
21 Folly is joy to one lacking heart, And a man of intelligence directs [his] going.
| گێلایەتی خۆشییە بۆ کەسی تێنەگەیشتوو، بەڵام کەسی تێگەیشتوو بە ڕێکی ڕەفتار دەکات. |
22 The making void of purposes [is] without counsel, And in a multitude of counselors it is established.
| پلان بەبێ ڕاوێژ پووچەڵ دەبێت، بەڵام بە زۆری ڕاوێژکاران سەردەکەوێت. |
23 Joy [is] to a man in the answer of his mouth, And a word in its season—how good!
| دڵخۆشییە بۆ مرۆڤ وەڵامی گونجاو، قسەش لە کاتی خۆیدا چەند باشە! |
| ڕێچکەی ژیان بۆ کەسی وریا بەرەو سەرەوەیە، بۆ ئەوەی لە دابەزین بەرەو جیهانی مردووان بیپارێزێت. (Sheol h7585) |
25 YHWH pulls down the house of the proud, And He sets up the border of the widow.
| یەزدان ماڵی لووتبەرزان ڕیشەکێش دەکات، بەڵام سنووری ماڵی بێوەژن دەچەسپێنێ. |
26 Thoughts of wickedness [are] an abomination to YHWH, And sayings of pleasantness [are] pure.
| قێزی یەزدان لە پیلانی بەدە، بەڵام قسەی شیرین پاکە. |
27 A dishonest gainer is troubling his house, And whoever is hating gifts lives.
| ئەوەی بەدوای دەستکەوتی ناڕەواوە بێت ماڵی خۆی تێکدەدات، بەڵام ئەوەی ڕقی لە بەرتیل ببێتەوە دەژیێت. |
28 The heart of the righteous meditates to answer, And the mouth of the wicked utters evil things.
| دڵی کەسی ڕاستودروست بیر لە وەڵام دەکاتەوە، بەڵام دەمی بەدکاران خراپەی لێ هەڵدەڕژێت. |
29 YHWH [is] far from the wicked, And He hears the prayer of the righteous.
| یەزدان لە بەدکاران دوورە، بەڵام گوێی لە نوێژی ڕاستودروستان دەبێت. |
30 The light of the eyes makes the heart glad, A good report makes the bone fat.
| ڕووناکی چاو دڵ خۆش دەکات، مژدەش ئێسک تەندروست دەکات. |
31 An ear that is hearing the reproof of life Lodges among the wise.
| ئەوەی گوێ لە سەرزەنشتی بەرەو ژیان بگرێت لەناو دانایان نیشتەجێ دەبێت. |
32 Whoever is refusing instruction is despising his soul, And whoever is hearing reproof Is getting understanding.
| پشتگوێخەری تەمبێکردن گیانی خۆی ڕیسوا دەکات، بەڵام ئەوەی گوێ لە سەرزەنشت دەگرێت تێگەیشتنی دەستدەکەوێت. |
33 The fear of YHWH [is] the instruction of wisdom, And humility [is] before honor!
| لەخواترسیی مرۆڤ بەرەو دانایی دەبات، پێش ڕێزلێنانیش بێفیزییە. |
