Proverbs 14
1 Every wise woman has built her house, And the foolish breaks it down with her hands.
Αι σοφαί γυναίκες οικοδομούσι τον οίκον αυτών· η δε άφρων κατασκάπτει αυτόν διά των χειρών αυτής.
2 Whoever is walking in his uprightness is fearing YHWH, And the perverted is despising Him [in] his ways.
Ο περιπατών εν τη ευθύτητι αυτού φοβείται τον Κύριον· ο δε σκολιός τας οδούς αυτού καταφρονεί αυτόν.
3 A rod of pride [is] in the mouth of a fool, And the lips of the wise preserve them.
Εν στόματι άφρονος είναι η ράβδος της υπερηφανίας· τα δε χείλη των σοφών θέλουσι φυλάττει αυτούς.
4 Without oxen a stall [is] clean, And great [is] the increase by the power of the ox.
Όπου δεν είναι βόες, η αποθήκη είναι κενή· η δε αφθονία των γεννημάτων είναι εκ της δυνάμεως του βοός.
5 A faithful witness does not lie, And a false witness breathes out lies.
Ο αληθής μάρτυς δεν θέλει ψεύδεσθαι· ο δε ψευδής μάρτυς εκχέει ψεύδη.
6 A scorner has sought wisdom, and it is not, And knowledge [is] easy to the intelligent.
Ο χλευαστής ζητεί σοφίαν και δεν ευρίσκει· εις δε τον συνετόν είναι εύκολος η μάθησις.
7 Go from before a foolish man, Or you have not known the lips of knowledge.
Ύπαγε κατέναντι του άφρονος ανθρώπου και δεν θέλεις ευρεί χείλη συνέσεως.
8 The wisdom of the prudent [is] to understand his way, And the folly of fools [is] deceit.
Η σοφία του φρονίμου είναι να γνωρίζη την οδόν αυτού· η δε μωρία των αφρόνων αποπλάνησις.
9 Fools mock at a guilt-offering, And among the upright—a pleasing thing.
Οι άφρονες γελώσιν εις την ανομίαν· εν μέσω δε των ευθέων είναι χάρις.
10 The heart knows its own bitterness, And a stranger does not interfere with its joy.
Η καρδία του ανθρώπου γνωρίζει την πικρίαν της ψυχής αυτού· και ξένος δεν συμμετέχει της χαράς αυτής.
11 The house of the wicked is destroyed, And the tent of the upright flourishes.
Η οικία των ασεβών θέλει αφανισθή· η δε σκηνή των ευθέων θέλει ανθεί.
12 There is a way—right before a man, And its latter end [are] ways of death.
Υπάρχει οδός, ήτις φαίνεται ορθή εις τον άνθρωπον, αλλά τα τέλη αυτής φέρουσιν εις θάνατον.
13 Even in laughter is the heart pained, And the latter end of joy [is] affliction.
Έτι και εις τον γέλωτα πονεί η καρδία· και το τέλος της χαράς είναι λύπη.
14 The backslider in heart is filled from his ways, And a good man—from his fruits.
Ο διεφθαρμένος την καρδίαν θέλει εμπλησθή από των οδών αυτού· ο δε αγαθός άνθρωπος αφ' εαυτού.
15 The simple gives credence to everything, And the prudent attends to his step.
Ο απλούς πιστεύει εις πάντα λόγον· ο δε φρόνιμος προσέχει εις τα βήματα αυτού.
16 The wise is fearing and turning from evil, And a fool is transgressing and is confident.
Ο σοφός φοβείται και φεύγει από του κακού· αλλ' ο άφρων προχωρεί και θρασύνεται.
17 Whoever is short of temper does folly, And a man of wicked schemes is hated.
Ο οξύθυμος πράττει αστοχάστως· και ο κακόβουλος άνθρωπος είναι μισητός.
18 The simple have inherited folly, And the prudent are crowned [with] knowledge.
Οι άφρονες κληρονομούσι μωρίαν· οι δε φρόνιμοι στεφανούνται σύνεσιν.
19 The evil have bowed down before the good, And the wicked at the gates of the righteous.
Οι κακοί υποκλίνουσιν έμπροσθεν των αγαθών, και οι ασεβείς εις τας πύλας των δικαίων.
20 The poor is hated even of his neighbor, And those loving the rich [are] many.
Ο πτωχός μισείται και υπό του πλησίον αυτού· του δε πλουσίου οι φίλοι πολλοί.
21 Whoever is despising his neighbor sins, Whoever is favoring the humble, O his blessedness.
Ο καταφρονών τον πλησίον αυτού αμαρτάνει· ο δε ελεών τους πτωχούς είναι μακάριος.
22 Do they who are devising evil not err? And kindness and truth [are] to those devising good,
Δεν πλανώνται οι βουλευόμενοι κακόν; έλεος όμως και αλήθεια θέλει είσθαι εις τους βουλευομένους αγαθόν.
23 In all labor there is advantage, And a thing of the lips [is] only to want.
Εν παντί κόπω υπάρχει κέρδος· η δε φλυαρία των χειλέων φέρει μόνον εις ένδειαν.
24 The crown of the wise is their wealth, The folly of fools [is] folly.
Τα πλούτη των σοφών είναι στέφανος εις αυτούς· των δε αφρόνων η υπεροχή μωρία.
25 A true witness is delivering souls, And a deceitful one breathes out lies.
Ο αληθής μάρτυς ελευθερόνει ψυχάς· ο δε δόλιος εκχέει ψεύδη.
26 Strong confidence [is] in the fear of YHWH, And there is a refuge to His sons.
Εν τω φόβω του Κυρίου είναι ελπίς ισχυρά· και εις τα τέκνα αυτού θέλει υπάρχει καταφύγιον.
27 The fear of YHWH [is] a fountain of life, To turn aside from snares of death.
Ο φόβος του Κυρίου είναι πηγή ζωής, απομακρύνων από παγίδων θανάτου.
28 The honor of a king [is] in the multitude of a people, And the ruin of a prince in lack of people.
Εν τω πλήθει του λαού είναι η δόξα του βασιλέως· εν δε τη ελλείψει του λαού ο αφανισμός του ηγεμονεύοντος.
29 Whoever is slow to anger [is] of great understanding, And whoever is short in temper is exalting folly.
Ο μακρόθυμος έχει μεγάλην φρόνησιν· ο δε οξύθυμος ανεγείρει την αφροσύνην αυτού.
30 A healed heart [is] life to the flesh, And rottenness to the bones [is] envy.
Η υγιαίνουσα καρδία είναι ζωή της σαρκός· ο δε φθόνος σαπρία των οστέων.
31 An oppressor of the poor reproaches his Maker, And whoever is honoring Him Is favoring the needy.
Ο καταθλίβων τον πένητα ονειδίζει τον Ποιητήν αυτού· ο δε τιμών αυτόν ελεεί τον πτωχόν.
32 The wicked is driven away in his wickedness, And the righteous [is] trustful in his death.
Ο ασεβής εκτινάσσεται εν τη ασεβεία αυτού· ο δε δίκαιος και εν τω θανάτω αυτού έχει ελπίδα.
33 Wisdom rests in the heart of the intelligent. And it is known in the midst of fools.
Εν τη καρδία του συνετού επαναπαύεται σοφία· εν μέσω δε των αφρόνων φανερούται.
34 Righteousness exalts a nation, And the righteousness of peoples [is] a sin-offering.
Η δικαιοσύνη υψόνει έθνος· η δε αμαρτία είναι όνειδος λαών.
35 The favor of a king [is] to a wise servant, And one causing shame is an object of his wrath!
Εύνοια του βασιλέως είναι προς φρόνιμον δούλον· θυμός δε αυτού προς τον προξενούντα αισχύνην.
